Islom dini tarixi va falsafasi reja

Sunniy ulamolar orasida keng tarqalgan fikrga kо‘ra «ad – din» tushunchasi «al – islom», «al - iymon» - Allohning va uning Rasuli Muhammad (sav) bergan barcha xabarlarning haqligi) hamda «al - ihson» - husni axloqqa asoslangan amallar)ni о‘z ichiga oladi.

Muhammad payg‘ambarga nozil bо‘lgan birinchi sura, al-Alaq! Surasidir.

Muhammad payg‘ambarga nozil bо‘lgan birinchi sura, al-Alaq! Surasidir.

Unga kо‘ra insonni ilmga da’vat qilinadi, ilm ulug‘lanadi.

Muhammad (s.a.v.) nafaqat arablar dunyosida, balki butun musulmon olamida yangi sivilizatsiyaga asos soldi.

40 yoshidan boshlab u Allohdan kelgan vahiylarni о‘z qabiladoshlariga yetkazadi.

MUHAMMAD (sav) (571-632) –islom dini asoschisi va payg‘ambari.

Musulmonlar e’tqodiga kо‘ra, Allohning oxirgi payg‘ambari va elchisidir.

Rasul (arab.-elchi) islom an’anasida Alloh tomonidan tanlab olinib, vakil qilingan va targ‘ibot yuritish, da’vat qilish vazifasi topshirilgan, ilohiy kitob nozil qilingan payg‘ambar.

Muhammad (s.a.v.) ga nisbatan doimo Rasul nomi qо‘llanib kelinadi.

Nabiy-kitob nozil qilinmagan payg‘ambar.

Shu boisdan ham har bir rasulni nabiy deb atash mumkinligini, ammo nabiylarni Rasul deb bо‘lmasligi qayd qilingan.

Islom ta’limotining asoslari.

• Islom dinining ta’limoti uning muqaddas kitobi Qur’oni Karimda bayon etilgan.
• Islom dini 5 «asos» yoki «ustun»ga ega:
• 1) kalima keltirish;
• 2) namoz о‘qish;
• 3) rо‘za tutish;
• 4) zakot berish;
• 5) imkoniyat topilsa haj qilish.
• Shulardan birinchisi iymon va qolganlari ibodat deb e’tirof etilgan.

• Iymon 7 aqidani – Allohga,
• uning farishtalariga,
• muqaddas kitoblariga,
• payg‘ambarlariga,
• oxirat kuniga,
• taqdirga va
• о‘lgandan keyin tirilishga ishonishni о‘z ichiga oladi.
• Iymon sо‘zining lug‘aviy ma’nosi ishonmoq, tasdiqlamoq deganidir.
• Allohning borligi va birligiga imon keltirish. Quyidagi sura nozil bо‘lgan:
• Ixlos surasi. Mehribon va Rahmli Alloh nomi bilan (boshlayman).
• (Ey, Muhammad!) ayting: “U Alloh yagonadir.
• Alloh Samad (ehtiyojsiz, hojatbaror)dir.
• u tug‘magan va tug‘ilmagan ham.
• Shuningdek, Uning hech bir tengi yо‘qdir”. (Абдулазиз Мансур. Қуръони Карим маъноларининг таржима ва тафсири. “Тошкент ислом университети”, 2007, 604 б.)