Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali konchilik ishi va metallurgiya fakulteti

Jadval 4.
БелАЗ avtosamasvalllarining texnik xarakteristikalari

Ko’rsatkichlari	БелАЗ-7540	БелАЗ-7548	БелАЗ-7549	БелАЗ-7519	БелАЗ-7521
Yuk ko’tarish qobiliyati, t	30	42	80	110	180
Kuzovining sig’imi, m^3	15	21	39	41	80
Kuzovining sig’imi, (“shapkasi bilan”), m^3	18	26	46	56	108
Kuzovining kengligi, m	3,5	3,8	5,4	6,1	7,6

1. Avtosamasval reysi davomiyligini aniqlash, soat:

Bu yerda – avtosamasvalning yuklanish davomiyligi, minut;
– avtosamasvalning yukni bo’shatish davomiyligi, minut;
– avtosamasvalning yuk bilan harakatlanish davomiyligi, minut;
– avtosamasvalning yuksiz harakatlanish davomiyligi, minut;
– avtosamasvalning manyovr va kutib qolishga sarflagan vaqti davomiyligi, minut.

2. Avtosamasvalning yuklanish vaqti davomiyligini aniqlash:

Bu yerda – avtosamasval kuzovining sig’imi, m³;
– ekskavator ish tsikli davomiyligi, sekund;
– ekskavator cho’michining sig’imi, m³;
– ekskavatsiyalash koeffitsienti:
=0,7

3. Avtosamasvalning yuk bilan va yuksiz harakatlanish davomiyligini aniqlash, minut:

1,1 =15 minut
Bu yerda , – avtosamasvalning yuk bilan va yuksiz harakatlanish masofasi, km;
, – mos holda avtosmasvalning yuk bilan va yuksiz harakatlanish tezligi, km/soat; ( = 30 km/soat , = 40 km/soat);
= 1,1 – avtosamasvalning harakatlanishida tezligining o’zgarishini hisobga oluvchi koeffitsient.

4. Avtosamasvalning yukni bo’shatish davomiyligini - 1,0 minut deb qabul qilamiz.

5. Avtosamasvalning reysi davomida manyovr va kutib qolishga sarflagan vaqti davomiyligini - 2,0 minut deb qabul qilamiz.

6. Avtosamasvalning ekspluatatsion smenalik unumdorligini aniqlash,:

Bu yerda Т_см – ish smenasining davomiyligi, soat;
– avtosamasval kuzovining sig’imi, m³;
= 0,9 – avtosamasvalning yuk ko’tarish qobiliyatidan foydalanish koeffitsienti.

7. Bitta ekskavator kompleks tarkibida ishlaydigan avtosamasvallar sonini aniqlash, dona:

=

8. Karyerning sutkalik yuk aylanmasini aniqlash,:

= 15667 t/sutka=32390
Bu yerda А_гм – karyerning yillik ishlab chiqarish unumdorligi, t/yil;
– bir yildagi ish kunlari soni.

9. Karyerning sutkalik unumdorligini aniqlash uchun kerak bo’ladigan avtosamasvallar sonini aniqlash, dona:

= 58 ta
Bu yerda – karyerning sutkalik yuk aylanmasi, t/sutka.;
= 1,1 – avtosamasval ishining nomutanosiblik koeffitsienti;
– avtosamasvalning ekspluatatsion unumdorligi, t/smena;
– sutkadagi ekskavator ish smenalari soni, smena.

Avtosamasvallar sonini aniqlashda son butun qiymatda olinadi.

10. Avtosamasvalning inventar (ro’yxatdagi) sonini aniqlash, dona:

= 58
Bu yerda =1,15 – avtosamasvalning zaxira koeffitsienti. Avtosamasvalning inventar sonini aniqlash ham butun qiymatda olinadi.


AVTOMOBIL-BULDOZER OTVAL HOSIL QILISH
Qoplovchi tog’ jinslarini avtomobil transporti bilan tashishda odatda bulldozer otval hosil qilinadi. Avtomobil-buldozer otval hosil qilish tog’ jinslarining qoyasimon ekanligini hisobga olib bitta yarusli qilib hosil qilinadi.Otval balandligi 40 metrni tashkil etadi.Xavfsizlikni hisobga olgan holda bunda otvalning kengligi 100 metrdan kam bo’lmasligi kerak. Shuningdek otvalda qiyaliklarda kon ishlarini xavfsiz bajarish uchun balandligi 0,8 m kengligi esa 2 m bo’lgan saqlovchi bermalar (kon inshoatlari) hosil qilinadi.
Avtomobil-buldozer otval hosil qilishda avtosamasvalning rusumiga mos holda otvalda ishlovchi buldozerning rusumi ham aniqlanadi.