Иссиқликка чидамли бетонлар

1. Портланд цемент асосидаги иссиқликка чидамли бетон.
Махсус майда майдаланган қўшимчалар киритилмасдан оддий портленд цементидан ясалган цемент тоши юқори ҳароратга чидамли емас, чунки қиздирилганда унда қуйидаги физик -кимёвий жараёнлар ва структуравий ўзгаришлар рўй беради:
1) гидратланган маҳсулотлар, хусусан, алит ва белитли минералларнинг қаттиқлашиши натижасида ҳосил бўлган калций гидросиликат Cа(ОH)₂ нинг сувсизланиши натижасида қотиб қолган портланд цементининг сувсизланиши ва цемент тошининг кристалли гидратларининг фазовий панжарасининг бузилиши, тузилиши ўзгариши ва мустаҳкамлигини йўқолиши. Калций оксиди гидратининг енг кучли сувсизланишининг ҳарорат диапазони 540...590°C;
2) семент тошининг еркин оҳакини бетон совутгандан сўнг, иккиламчи сўниши ҳажмининг сезиларли даражада ошиши билан кузатилиши;
3) қотиб қолган сементнинг сувсизланиш вақтида қисқариши, тўлдирувчининг кенгайиб, бетон танасида қўшимча кучланишлар пайдо бўлишига олиб келиши сабабли тўлдирувчинини доналари ва цемент тоши орасидаги боғланишнинг бузилиши;
4) минералогик таркибининг ҳетероженлиги ва кристалли кварцнинг модификацияланиши натижасида қиздирилганда ҳажмнинг нотекис ошиши ҳисобига тўлдирувчини мустаҳкамлигининг заифлашиши. Портленд цементдан тайёрланган бетонда структурасининг шикастланиши ва мустаҳкамлигини йўқотишининг асосий сабаби гидратларнинг парчаланиши бўлиб, иккиламчи ҳидрацияга қодир калций оксиди ҳосил бўлиши туфайли калций оксиди гидратининг сувсизланиши ҳал қилувчи аҳамиятга ега. Калций гидросиликати ва гидро -алуминатининг сувсизланиши қотиб қолган цемент тузилишининг бузилишига оз таъсир қилади, буни 3.1 - 3.4 расмлардан кўриш мумкин. .
3.1- расм. Ҳарорат таъсири:
1 - вазнда йўқотиш; 2 - мустаҳкамлик;
3 - гидратланган уч калций силикатнинг нисбий чизиқли деформацияси.
Сиқилишда мустаҳкамлик
чегараси, кг/м²
нисбий чизиқли
деформацияси, %
Вазнда йўқотиш, %
Қиздириш ҳарорати, град.
3.2- расм. Ҳарорат таъсири:
1 - вазнда йўқотиш; 2 - мустаҳкамлик;
3 - гидратланган икки калций силикатнинг нисбий чизиқли деформацияси.
Сиқилишда мустаҳкамлик
чегараси, кг/м²
Нисбий чизиқли
деформацияси, %
Қиздириш ҳарорати, град.
Вазнда йўқотиш, %
Сиқилишда мустаҳкамлик
чегараси, кг/м²