Issiqlik energetikasi

5.4.Kondensatsion manometrik termometrlar. 

Manometrik kondensatsion (bug‟-suyuqlikli) termometrlar -50

0
С dan +300
0
С
gacha haroratlarni o‟lchaydi. Kondensat sifatida freon (SHF2Cl, - 25
0
С ……+80
0
С
gacha); propilen (S3N6, - 50
0
С ……+60
0
С gacha); xlorid metil (SN3Cl, 0
……+125
0
С gacha); atseton (S3N6O, 100
0
С ……+200
0
С gacha); etil benzol
(S8N10, 160
0
С ……+300
0
С gacha) va hokazolar ishlatiladi.
Bu termometrlarning termoballonlari hajmining 2/3 qismi past haroratda
qaynaydigan suyuqlik bilan to‟ldiriladi. Termometrlarning berk sistemasida doim
bug‟lanish va kondensatsiyalanishning dinamik muvozanati mavjud. Harorat
kutarilishi bilan birga bug‟lanish kuchayib, bug‟ning elastikligi o‟sadi, shuning uchun
kondensatsiyalanish jarayoni kuchayadi. Buning natijasida tuyingan bug‟ ma„lum
haroratda mos muayyan bosimga erishadi. Bug‟ bosimi harorat o‟zgarishi bilan
o‟zgarib, kapillyarni to‟ldirgan muhit orqali manometrik naychaga utadi.
Tuyingan bug‟ bosimining o‟zgarishi harorat o‟zgarishiga proporsional emas,
shuning uchun kondensatsion termometrning shkalasi notekis chiqadi. Termoballon
o‟lchamlari kichik (diametri 10-12 mm, uzunligi 80-125 mm).
Termometr
sistemasidagi
bosim
o‟lchanayotgan haroratning yuqori
chegarasida 3,5 MN/m2 dan oshmaydi, pastki chegarasida esa bir necha yuz KN/m2
ni tashkil etadi. Manometrik termometrlar ichida kondensatsion termometrlar eng
kam kechikishga ega. Aniqlik sinfi – 1,5; 2,5; 4.

NAZORAT SAVOLLARI: 

1. Manometrik termometrlar deb nimaga aytiladi?

2. Manometrik termometrlar qanday turlarga bo‟linadi?
3. Gazli manometrik termometrlar o‟lchov diapazoni kancha?
4. Gazli manometrik termometrlar qanday turlari mavjud?
5. Suyuqlikli manometrik termometrlar o‟lchov diapazoni kancha?
6. Manometrik termometrlardan qaysi sohada ko‟proq foydalaniladi?
7. Kondensatsion manometrik termometrlar o‟lchov diapazoni kancha?

---

---

31
8. Suyuqlikli manometrik termometrning aniqlik sinfini ayting

9. Maxsus tayyorlangan gazli manometrik termometrlar qanday quyi
haroratlarni o‟lchaydi?
10. Manometrik termometrlarni to‟zilishini izohlab bering.
11. Gazli manometrik termometrlarni to‟zilishini, ishlash uslubini, ish
moddasini, o‟lchash oralig‟ini izohlab bering.
12. Suyuqlikli manometrik termometrlarni to‟zilishini, ishlash uslubini, ish
moddasini, o‟lchash oralig‟ini izohlab bering.
13. Kondensatsion manometrik termometrlarni to‟zilishini, ishlash uslubini, ish
moddasini, o‟lchash oralig‟ini izohlab bering.