Issiqlik va elektr energiya iste’molchilari

4. Gidroenergetika
Gidroenergetika yoki suv elektr energiyasi — bu suv energiyasidan (suv energiyasidan) ishlab chiqariladigan elektr energiyasi. Gidroenergetika dunyo elektr energiyasining oltidan bir qismini, yaʼni 2020-yilda deyarli 4500 TVt /soatni taʼminlaydi, bu boshqa barcha qayta tiklanadigan manbalarni va atom energiyasidan ham jamlagandan ham koʻproqdir
Kichik gidroenergetika — bu kichik jamoa yoki sanoat zavodiga xizmat koʻrsatadigan miqyosdagi gidroenergetika. Kichik gidro loyihasining taʼrifi turlicha, lekin 10 megavattgacha (MVt) ishlab chiqarish quvvati odatda yuqori chegara sifatida qabul qilinadi. Bu Kanada va Qoʻshma Shtatlarda 25 MW va 30 MW boʻlishi mumkin mumkin.
Mikro GES — odatda 100 kW quvvat ishlab chiqaradigan gidroenergetika inshootlari. Ushbu qurilmalar izolyatsiya qilingan uy yoki kichik hududlarni quvvat bilan taʼminlashi mumkin yoki baʼzan elektr tarmoqlariga ulanadi. Dunyo boʻylab, ayniqsa rivojlanayotgan mamlakatlarda bunday qurilmalarsalmoqli, chunki ular yoqilgʻi sotib olmasdan tejamkor energiya manbasini taʼminlay oladi
Piko GES — bu 5 kW dan kam boʻlgan gidroenergetika ishlab chiqarishdir. Bu oz miqdorda elektr energiyasini talab qiladigan kichik, uzoq hududlarda foydalidir




5. Issiqlik energetikasi
Issiqlik energetikasi - issiqlik texnikasi tarmogʻi; issiqlikni, asosan, mexanik va elektr energiyasiga aylantirishga asoslangan energetika. Issiqlikni mexanik energiyaga aylantirishda asosiy qismi issiklik dvigatelitsan iborat boʻlgan issiklik qurilmalari qoʻllaniladi. Bu qurilmalarda hosil qilingan mexanik energiya turli xil ish mashinalari (metall kesish stanoklari, konveyerlar va b.) ni yoki elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi elektr mexanik ge-neratorlarni ishga tushiradi. Issiqlikni elektr-mexanik generatorlarsiz ham, yaʼni energiyani toʻgʻridantoʻgʻri aylantirish kurilmalarida, mas, mag-nitoelektrodinamik generatorlar, ter-moelektr generatorlar va b. da ham elektr energiyasiga aylantirish mumkin. Zamonaviy I. e. ning asosi umumiy elektr energiyasi miqdorining koʻp qismini ishlab chiqaruvchi muqim (statsionar) bugʻ turbinali issiklik elektr stansiyasi hisoblanadi. Magis-tral gaz kuvurlarini energiya bilan taʼminlash va tigʻiz payt (pik) nagruzkalarni qoplash uchun gaz turbinali elektr stansiyalari ishlatiladi. Asosiy elektr bilan taʼminlanish manbalari, yaʼni kondensatsion elektr stansiyalarilan tashkari issiklik elektr markazi, atom elektr stansiyasi ham bor. Elektr energiyasini ishlab chiqarishda issiklikning solishtirma sarfini taxminan 5% ga kamaytirishga imkon beradigan bugʻ-gaz turbinali kurilmalar keng ishlatilmoqda. Quvvatli elektr stansiyalar uchun tarkibida magnitogidrodinamik generatorlar boʻlgan va odatdagi bugʻ-gaz turbinali stansiyalar bilan birgalikda ishlatiladigan qurilmalar ishlab chiqilmoqda.