Issn 2181-2292 "солиқ ва ҳаёт" электрон илмий-оммабоп журнали

4. Хулоса. 
Хулоса қилиб айтганда, солиқ таҳлили Ўзбекистон каби мамлакатларда фискал 
сиёсат ва сиёсатни шакллантиришда муҳим роль ўйнайди. Ўзбекистонда 
солиқларни жиддий таҳлил қилиш фискал муаммоларни ҳал қилиш, иқтисодий 
ўсишни рағбатлантириш ва ривожланиш мақсадларига эришиш учун муҳим 
аҳамиятга эга. У ҳукуматга даромадларни ишлаб чиқаришни иқтисодий 
самарадорлик ва тенглик билан мувозанатлаштириб, мамлакатнинг янада фаровон 
ва барқарор молиявий келажагига ҳисса қўшадиган асосли қарорлар қабул қилиш 
ҳуқуқини беради. 
Солиқ таҳлилининг самарали молиявий бошқарув ва иқтисодий ривожланиш 
учун зарур бўлган турли жиҳатлари:
солиқ таҳлили ҳукуматларга солиқ тушумларини тўғри ҳисоблашда, 
бюджетни режалаштириш ва ресурсларни тақсимлаш; 

---

www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2023 
112 
солиқ самарадорлиги ва адолатлилигини баҳолаш орқали ҳукуматлар 
адолатли солиққа тортиш ва иқтисодий ўсишни рағбатлантириш ўртасида 
мувозанатга эришиш; 
солиқ сиёсатини ишлаб чиқиш, солиқ турлари, ставкалари ва базалари 
бўйича қарорлар қабул қилиш; 
солиқларнинг иқтисодий хатти-ҳаракатларга қандай таъсир қилишини 
тушуниш солиқ сиёсати қарорларини қабул қилиш; 
қиёсий солиқ таҳлили мамлакатларнинг рақобатбардошлигини сақлаб 
қолиш ва инвестицияларни жалб қилиш; 
солиққа риоя қилиш ва маъмуриятчиликни яхшилаш йўналишларини 
белгилаш; 
рағбатлантириш ва имтиёзларнинг самарадорлигини баҳолаш уларнинг 
сиёсат мақсадларига мос келишини таъминлаш; 
узоқ муддатда фискал барқарорликни сақлашга ёрдам беради. 
Ўзбекистон мисолида солиққа оид масалаларни чуқур таҳлил қилиш фискал 
муаммоларни ҳал қилиш, иқтисодий ўсишни рағбатлантириш ва ривожланиш 
мақсадларига эришиш учун муҳим аҳамиятга эга. Бу ҳукуматга даромадларни ишлаб 
чиқаришни иқтисодий самарадорлик ва тенглик билан мувозанатлаштирувчи 
асосли қарорлар қабул қилиш имконини беради.
Адабиётлар: 
Alt J, Lassen D. (2006) Fiscal transparency, political parties, and debt in OECD 
countries. European Economic Review, 50 (6), pp. 1403-1439 
Biswas S., I. Chakraborty, R. Hai (2017) Income Inequality, Tax Policy, and Economic 
Growth. Economic Journal, 127 (601), pp. 688-727 
Balestra C., R. Tonkin (2018) Inequalities in household Wealth across OECD 
countries: Evidence from the OECD Wealth Distribution Database. OECD statistics working 
papers 2018/01, OECD Publishing
Imf (2019) International Monetary. Fund Fiscal Transparency Initiative: Integration 
of natural resource management issues. Factsheet, Washington 
Imf (2012). International Monetary Fund. Fiscal transparency, accountability, and 
risk. Washington
Kopits G., Craig J. (1998) Transparency in government operations. IMF occasional 
paper, p. 158 
OECD (2018) Countries must strengthen tax systems to meet Sustainable 
Development Goals. OECD, Paris URL: https://www.oecd.org/tax/countries-must-
strengthen-tax-systems-to-meet-sustainable-development-goals.htm 
Seelkopf L., Bubek M., Eihmanis E., Ganderson J., Limberg J., Mnaili Y., Zuluaga P., et al. 
(2021) The rise of modern taxation: A new comprehensive dataset of tax introductions 
worldwide. The Review of International Organizations, 16 (1), pp. 239-263 
World Bank. (2018). Platform for Collaboration on Tax to Discuss Domestic Resource 
Mobilization Challenges. Press Release, October 5. 

---

www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2023 
113