Issn: 2181-2489 volume 2

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 5 ǀ 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
907 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
GLOBAL IQLIM O'ZGARISHINING IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIK 
MUAMMOLARI 
 
Aziz Hakim o`g`li Ergashev 
Fotima Baxtiyor qizi Mengliboyeva 
Toshkent viloyati Chirchiq davlat 
pedagogika instituti "Aniq va tabiiy fanlar 
o'qitish metodikasi" Geografiya 1- kurs 
magistranti 
Toshkent viloyati Ohangaron tumani Xalq 
ta’limi bo`limiga qarashli 38-umumiy o`rta 
ta’lim maktabi Geografiya fani 
o`qituvchisi 
 
ANNATATSIYA 
Global iqlim o`zgarishi dunyo miqyosida keng o`rganilmoqda. Bugun Yer yuzida 
global iqlim oʻzgarishi kuzatilmoqda. Sayyoramizdagi oʻrtacha harorat oʻtgan oʻttiz 
yilda bir daraja oshdi. Hasharot va zararkunandalarning yangi turlari paydo boʻldi. Bu 
juda katta muammo. Shuning uchun tadqiqotda ko'taradigan Iqlim o'zgarishining 
sabablari, boshqa muammolar qatorida, insoniyat tabiatda uning mavjudligi davomida 
aralashganligi bilan bog'liq. O'rmonlarni kesish, yerni shudgorlash, yerni yaxshilash va 
hokazolar namlik va shamol sharoitida o'zgarishlarga olib keladi va shunga oid fikr - 
muloxazalar kishi diqqatini o'ziga jalb qilishi mumkin va mavzuni ilmiy yangiligini 
oshiradi. 
Kalit so'zlar: Global iqlim o`zgarishi, ekologik muammolar, Holosen davri, 
BMT konventsiyasi, sanoat tarmoqlar, iqlim o`zgarishi. 
 
Global iqlim O'zgarishi sabablari va oqibatlari haqida so`zlasak sayyoramizning 
geologik yoshi taxminan 4,5 milliard yilni tashkil etadi. Bu davr mobaynida Yer tubdan 
o'zgardi. Atmosferaning tarkibi, sayyoramizning massasi, iqlim - hayotning boshida 
hamma narsa butunlay boshqacha edi. Yorqin to'p juda asta-sekin biz uni hozirgi 
ko'rinishimizga aylantirdik. Asta-sekin sovituvchi sayyorada dengizlar va okeanlar 
paydo bo'ldi. Qit'alar paydo bo'ldi va yo'q bo'lib ketdi, ularning tasavvurlari va 
o'lchovlari o'zgartirildi. Yer sekinroq aylana boshladi. Dastlabki o'simliklar, keyin 
hayotning o'zi paydo bo'ldi. Shunga ko'ra, o'tgan milliard yillar davomida sayyoramiz 
namlik oqimida, issiqlik almashinuvida va atmosfera tarkibida keskin o'zgarishlarga 
uchragan. Iqlim o'zgarishi Yerning butun hayoti davomida yuz berdi. 
Holosen - Senozoy davrining to'rtinchi davrining bir qismi . Boshqacha aytganda, 
bu 12 ming yil avval boshlangan va hozirgi kungacha davom etadigan davr. Holosen bu 
muzlik davrining oxiri bilan boshlandi va o'sha vaqtdan beri sayyoramizdagi iqlim 
o'zgarishi iqlim o'zgarishiga qarshi harakat qilmoqda. Bu davr ko'pincha interglacial deb 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 5 ǀ 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230