Istiqlol davri she'riyatining yetakchi tamoyillarini o‘qitish

Mustaqillik davri o‘bek she’riyatida diniy –ma’rifiy g‘oyalarning lirikada aks etishi haqida
Qur’on va hadislardagi musulmoncilik qoidalarini she’r orqali sharhlash, ularning mohiyatini kishiga singdirish, targ‘ibot etish tajribasi qadimdan mavjud. Bunga Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiyning “Arbain hadis”lari misol bo’ladi. Mazkur arbain (arabcha qirq shilla) nomi bilan mashhur bo’lgan asarlar shakl bir-biridan farq qilhan, ajralib turgan. Bu haqda Ahmad Qobil, Mahmud Olloberdi kabi tadqiqotchilar kuyidagi fikrni bildiradilar: “bazan arbain asarlari “Usul ud-din Islom dinining asoslari va tub qoidalari”, “Zihad” (Islom yohud Alloh yolidagi muqaddas kurash), toat-ibodat yoki odob-ahloq asoslarini qamrab oladi va targ‘ib qiladi.⁶ Sharq she’riyatida yaratilgan “Arbain” larda avval hadisningarabcha, forscha yohud turkey tarjimasi keltiriladi-da, keyin she’ri (nasriy) sharh berilai. Abdulla Oripovda esa, hadisning asl shakli keltirilmay o‘zi beriladi. Lekin shunga qaramay shoir maqsadiga erishgan. Chunki gap shaklda emas, mazmun va mohiyatidadir. A.Oripov “Haj daftari” va “Hikmat sadolari” turkumi bilan hozirgi o‘zbek she’riyatiga diniy-marifiy g‘oyalarni birinchi bo‘lib olib kirdiShoir ellik she’riy hadisni o‘z ichiga olgan “Hikmat sadolari” turkumida diniy manbalardan o‘rin olgan syujetlar, hikmatlar va orzulardan unimli foydalangan.
U senga ko‘rsatdi hidoyat yolin ,
Yurgil yo yurmassan o‘zing bil, inson.
Balki sen tutgaysan iblisning yolin,
Yaratgan Xoliqqa barchasi ayon.
Malumki, hadislarning asosi ham “Quroni karim”. Chunki bu muqaddas kitobda insonni to‘g‘ri yolga soluvchi, yomonlikdan qaytaruvchi, hatto uning haq-huquqini belgilovchi barcha qonun-qoidalari, yani yani tariqat va shariyat asoslari har tomonlama ilmiy marifiy jihatdan sharhlangan

UMUMTA’LIM MAKTABLARIDA MUSTAQILLIK DAVRI O‘ZBEK ShRIYaTINI (M.Yusuf va Sh.Rahmon ijodi misolida) O‘QITIShDA PEDAGOGIK TEXNOLOGIYaLARDAN FOYDALANIShGA BAG‘IShLANGAN
Muhammad Yusuf ijodini o‘rganish maktab davridan boshlanadi. Uning “Vatanim”, “Mehr qolur”, “Yurtim, ado bo‘lmas armonlaring bor”, “Biz bahtli bo‘lamiz” she’rlari 8- sinf darsligidan o‘rin olgan bo‘lib, dasturda ularni o‘rganish uchun uch soat ajratijgan. Shoirning “Vatanim” she’rini o‘rganishda, o‘quvchilar uni mohiyatiga chuqurroq kirib borishlari, uni imkon qadar mukammal o‘zlashtirishlari uchun magnitofon orqali qo‘shiq xolida eshittirishni maqul topdik. Chunki she’rni kuyga solingan tarzida o‘quvchilarga yetkazish matn o‘qishdan ko‘ra kuchliroq tasir ko‘rsatadi. Shuningdek mashg‘ulotlarda bir hillikdan chekiniladi. Shundan so‘ng o‘quvchilarni fikr va dunoqarashlarini o‘stirish maqsadida bir qator savol-topshiriqlar bilan ishlanadi

•