Иқтисодиёт назарияси фанининг предмети ва билиш услуби

ХIХ асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб «маржинализм» деб аталган мактабининг намоёндалари

Karl Menger 1840 – 1921 Avstriya iqtisodchisi
Fridrix fon Vizer 1851 – 1926 Avstriya iqtisodchisi
Bem Bavrek 1851 – 1914 Avstriya iqtisodchisi

Неоклассик йўналишда янгидан вужудга келган оқимлар (XX асрнинг 50-60-йилларидан бошлаб)

• Неолиберализм (Ф.Хайек, Л.Эрхард) - давлатнинг иқтисодиётга аралашувини энг кам даражага келтиришга, хусусий тадбиркорликни ривожлантиришга қаратиш лозимлигини уқтиради.
• Монетаризм — (М. Фридман) иқтисодиётни бошқаришни пул муомиласини тартибга солиш орқали амалга ошириш мумкинлигини асослаб беради.
• Институтционализм- тарафдорлари (Т.Веблен, Ж.Гелбрейт) фикрига кўра хўжалик юритувчилар ўртасидаги муносабатлар нафақат иқтисодий балки ноиқтисодий омиллар таъсирида вужудга келади. Шу сабабли иқтисодиётга муассасавий ўзгаришлар орқали ҳам таъсир кўрсатиши мумкин.

Неолиберализм номоёндалари

Fridrix Xayek 1899-1992 Avstriya iqtisodchisi
Iozef Shumpeter Xayek 1883-1950 Avstriya va Amerika iqtisodchisi
Lyudvik Erxard 1897-1977 G’arbiy Germaniya iqtisodchisi

4. Қадимги шарқдаги иқтисодий фирлар

Иқтисодий фикрларнинг пайдо бўлиши ва шаклланиши ёзув билан бевосита боғлиқ.

Ёзув бундан олти минг йил аввал, милоддан тўрт минг йил олдин ўша даврнинг маданият ўчоғи ҳисобланган Месопотамияда ижод қилинди.

Қадимги грек тарихчилари ҳозирги Ироқдаги Дажла ва Фурот дарёларнинг оралиғидаги жойларни «Месопотамия» деб атаган.

Бу грекча сўз бўлиб, «икки дарё оралиғи» маъносини билдиради. Дажла ва Фурот дарёлари ҳозирги Туркия чегарасидан бошланиб, шарқ томон оқиб Форс кўрфазига қуйилади. Бу икки дарё атрофидаги жойларнинг тупроғи унумдор, суви кўп бўлиб, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришига жуда қўл келарди. Айни замонда икки дарё водийсининг жанубий қисмидаги асосий маҳаллий халқ шумерлар бўлиб, энг дастлабки ёзувни ўша Дастлабки ёзув ижод қилингандан кейин, Миср ва Қадимги Шарқдаги халқлар тарих тилига кира бошлади. Демак, ўша даврдан, яъни Қадимги Дунё – қулдорлик давридан бошлаб дастлабки иқтисодий фикрлар шакллана бошлади.