Иқтисодиёт назарияси фанининг предмети ва билиш услуби

Конфуцийнинг асосий ғоялари
Мен Цзи

• давлатда асосийси халқ, ҳукмдор эса охирги ўринда туради;
• Хитой жамоасининг “бошқарувчилар ва бошқариладиганлар”га бўлинишини қўллаб-қувватлайди;

оддий халқ ҳукмрон қатламларни боқиши керак деб ҳисоблайди;

• бойликнинг нисбатан текис тақсимланиши, солиқларнинг меъёрида бўлиши, деҳқончилик ишларида ҳамма ўз вазифасини бажариши зарур дейилади.

Асосий ғоялари
Суан цзи
Асосий ғоялари

• давлатнинг бойиши тарафдори бўлган;
• қонунга амал қилган ҳолда бойликка интилган кишиларни қўллаб-қувватлаган;
• меҳнат тақсимоти зарурлиги ғояси илгари сурилган;

давлатнинг иқтисодий сиёсати 3 та асосий тамойилга асосланиши кераклиги таъкидланади:
- харажатларни иқтисод қилиш;
- халқ фаровонлигини таъминлаш;
- ортиқча маҳсулот захираларига ега бўлиш зарурлиги.

Легистлар
Асосий ғоялари

• Давлатларнинг бирлашган ягона давлат бўлишини қўллаб-қувватлаган;
• қишлоқ хўжалиги ва деҳқончилик муносабатларини ривожлантиришга алоҳида еътибор қаратган;
• дон масаласи давлатнинг енг бош масаласи деб ҳисобланган;
• давлат равнақи учун икки масала ҳал етиш зарурлиги кўрсатилган:

-дон масаласи;
-уруш (ён-атрофдаги йерларни босиб олиш);

• қонун йўли билан йиғилган дон миқдорига боғлиқ ягона солиқ тизимини киритиш таклиф етилади;
• қонун йўли билан турли “ишёқмаслар”ни “йерга қайтариш”, яъни деҳқончилик билан шуғулланишга, меҳнат қилишга мажбур етиш сиёсатини қўллаш зарурлиги таъкидланади.

• Мамлакат томонидан тақиқловчи қонунларга амал қилмасликни таклиф етган, айнан қонунларни ҳаддан ташқари кўплиги халқни камбағалла-шувига олиб келишини таъкидлаган;
• инсоният аввалги мажбуриятларидан воз кечиши, оддий табиий ҳаётга қайтиши, яъни инсон ибтидоий даврга қайтиши, янги меҳнат қуролларидан фойдаланмаслиги зарурлиги таъкидланган.