Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари

J qp = ------------------
 q_o p_o

Маҳсулотнинг ҳисобот давридаги ўзгаришининг мутлоқ миқдорини аниқламоқчи бўлсак унинг суръатидан махражини айириш кифоя :

 Q =  q₁ p₁ -  q_о p_о

Формуладан кўриниб турибдики натижага иккита омил таъсир қилади. Бу омиллар таъсирини ҳисоблаш учун биринчидан, маҳсулот ҳажмининг ҳақиқий миқдорини режадаги (асос йилидаги) нархда ифодалаш лозим, яъни q₁ p_о. Натижа ўзгаришига маҳсулот миқдорининг таъсирини (Qq) топиш учун қуйидаги формуладан фойдаланилади.

 Q q =  q₁ p_о -  q_о p_о

Маҳсулот ҳажмининг баҳо эвазига ўзгарганлигини топиш учун қуйидаги формуладан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир :

 Q =  q₁ p₁ -  q₁ p_о.

Ушбу ҳисоб - китобни аниқ маълумотларни қўллаб ҳам амалга ошириш мумкин (2.7-жадвал).

2.7 - Жадвал
Маҳсулот ҳажмининг ўзгаришига унинг миқдори ва баҳосининг таъсирини индекс усули билан аниқлаш

Ма?сулот турлари	Миқдори, дона		Баҳоси, сўм		Маҳсулот ҳажми
	Режада	Ҳақи- қатда