Iv bob. Tormozlash t1zimi l-§. Torm oz tizimining tarkibiy qismlari

Tayanchlari almashgan tormozlar. Bunda har bir kolodka alohi- 
da gidravlik vuritmaga ega. Oldinga harakatda ikkala tormoz kolodkasi 
aktiv hisoblanadi, orqaga harakatlanganida esa lkkalasi ham passiv 
bo iad i. Bu tormoz avtomobilni oldi g'ildiraklaming tormoz sifatida 
keng tarqalgan.
Servokuchaytirgichli tormozda ikkala kolodkaning yuritmasi 
umumiy. Tormozlash samarasi yuqori, lekin muvozanatlashuvi past va 
tormozlanish shiddatli b oig an i uchun g ‘ildirak tormozlari sifatida 
qoilanilmaydi.
Diskli tormozlar. Bu tormozlar avtomobillarda, gildirakli va zan­
jir tasmali traktorlarda keng qoilanilgan. Bu tormozlar transmissiya 
yoki g'iidiraklarda qo'llanilishiga qarab quruq va h o i xiliga ajraladi. 
Oxirgi davrlarda bu tormozlar barabanli tormozlami siqib chiqarib, 
ularda quruq xili qoilanilmoqda. Ular ikki xil boiadi:

---

- ochiq, bir diskli,
- berk, ikki yoki kef p diskli.
Ochiq, bir diskli quruq tormozlar avtomobillarda keng tarqalgan
89
-rasm.
Berk, tormozlar servokuchavtirgich bilan traktorlarda keng tar- 
4algan 90-rasm.
89~rasnt Ochiq tipdagi diskli tormoz-
a-suzuvchi toimoz skobasi; b-o ‘mashtirilgan tormoz skoba; d-porshenni qaytarish 
mexanizmi va tirqishni avtomaiik о ‘zgartirish.
1-tormoz diski; 2-tormoz kolodkasi; 3-skoba; 4-porshen; 5-manjet.
A-A
(kattalash-
tirilgan)
90-rasm. Servokuchaytirgichli, yopiq diskli tormoz.
1-tonnoz o'qi; 2,5-tormoz disklari; 3,4-qisuvchi disklar; 6-prujina; 7-ajratuvchi 
sharik; 8-tayanch disklar; 9-boshqaruv ayrisi; 10-tortqi.

---

Ochiq tipdagi diskli tormoznmg tormoz tavsifnomasi doimiy va 
ular yaxshi sovivdi. Kichik boiganligi uchun aylanuvchi disklammg 
inersiyasi kam. Lekin ular yaxshi muvozanatlashmagan. shuning uchun 
tormoz o ‘qi ko'p yuklanadi. Shunga qaramasdan, ular hozirgi zamon 
yengil avtomobillarida keng qoilanilib kelinmoqda.