Iv. Nazariy materiallar 2–mavzu: farmatsevtika sohasida axborotlarning xavfsizligi. Axborotlarni himoyalash usullari. Antivirus dasturlari. Reja

13. Hujum tushunchasi. Xujum tushunchasi – buzg„unchining biror bir maqsad yo„lida axborot 
kommunikatsiya tizimlarining mavjud himoyalash tizimlarini buzishga qaratilgan harakati. 
14. Axborot xujumlari va undan saklanish qoidalari. Axborot hujumlari odatda 3 ga bo„linadi: 
1. Ob‟ekt haqida ma‟lumotlar yig„ish (razvedkalash) hujumi. 
2. Ob‟ektdan foydalanishga ruxsat olish hujumi. 
3. Xizmat ko„rsatishdan voz kechish xujumi. 
Axborot xujumlaridan saqlanishda birinchi navbatda axborot kommunikatsiya tizimi ob‟ektlariga 
qilinayotgan hujumlarni topib olishda qo„llaniladigan mexanizm va vositalarni qo„llash kerak. Bularga 
tarmoqlararo ekran (
FIREWALL
) va xujumlarni aniqlash (
IDS
) vositalarini misol tariqasida keltirish 
mumkin. 
 
Savol va topshiriqlar 
1. Axborot xavfsizligi qanday ta‟minlanadi? 
2. Login tushunchasi nima? 
3. Parol tushunchasi nima? 
4. Avtorizatsiya tushunchasi ayting. 
5. Ro„yxatdan o„tish tartibi qnaday? 
6. Login va parolga ega bo„lish shartlarini ayting. 
7. Login va parolni buzish mumkinmi? 
8. Login va parolni o„g„irlash mumkinmi? 
9. Resurslardan ruxsatsiz foydalanish va uning oqibatlarini ayting. 
10. Kompyuter virusi nima? 
11. Viruslarning turlari va vazifalari nimalardan iborat? 
12. Viruslarga qarshi qanday kurashish usullari bor? 
13. Hujum tushunchasini ayting. 
14. Axborot hujumlari va undan saqlanish qoidalari nimalardan iborat? 
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Aripov M., Haydarov A. Informatika asoslari,O`quv qo`llanma,Toshkеnt, “O‟qituvchi” 2002 y.
2. Брябрим В.М. Программное обеспечение персональных ЭВМ, M. “Наука”, 1989 г. 
3. Raxmonqulova S.I. "IBM PC kompyutеrlarida ishlash ", “Sharq”, Toshkеnt, 1996 y. 
4. Фигурнов В.Э. IBM PC для пользователя. M. «Infra-M», 1995 г.