Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari

12.4. YAdro reaktorlari va ularning ishlash prinsipi.

YAdro energetikasi yadro reaktorlarida hosil qilinadi. Reaktorlar – issiq, oraliq va tez neytronlarda ishlaydi.

- Issiq neytronlarda ishlaydigan reaktorlar nisbatan katta miqdordagi susaytiruvchi aralashmali engil boyitilgan tabiiy yadro yoqilg‘isidan iborat [7,9].

- oraliq neytronlarda ishlaydigan reaktorlar bo‘linuvchi izotoplar va susaytiruvchidan iborat.

- tez neytronlarda ishlaydigan reaktorlar susaytiruvchisizishlaydi.

Ishlaydigan reaktorlarda quyidagi jarayonlar kechadi:

1.(n,f)reaksiyada issiqlik ajralib chiqadi;

2.YAdro yoqilg‘isini yonishi va ko‘payishi;

3.Emirilish mahsulotlari tufayli aktiv zonaning aynishi: keyingisi radioaktiv bo‘lib neytronlarni intensiv yutish qobiliyatiga ega.

4.Reaktor konstruksiyasi va qurilmasini neytronlarni yutilishidan himoyalash, bu esa hosil bo‘lgan radioaktivlikni kamaytirish.

Reaktorning asosiy xarakteristikasi -uning quvvati hisoblanadi, bu esa vaqt birligi ichida ajralib chiqayotgan issiqlik energiyasi miqdori bilan aniqlanadi. Reaktorning quvvati megavaatlarda (10⁶ Vaat) o‘lchanadi. 1 MVT energiya har sekundda 3*10¹⁶ akti bo‘ladigan zanjir reaksiyasiga mos keladi [8].

Reaktorning asosiy qismi reaksiya amalga oshadigan aktiv zonadan iborat (72-rasm).