Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari

Nazorat savollari.

1.Ionlashtiruvchi nurlanishlar qanday nurlanishlardan iborat, ularning tabiatini tushuntiring.

2.Radioaktivlik hodisasini tushuntiring. Radioaktivlik nima?

3.Alfa emirilishni tushuntiring.Emirilish energiyasi qanday ko‘rinishga ega?

4.Beta emirilish shartlari va turlarini ayting.

5.Alfa va beta emirilishlar farqini tushuntiring.

6.Elementlarni emirilishining siljish qoidasini tushuntiring.

7.YArim emirilish davri formulasini yozing.

8.Zivert, grey,rad,ber o‘lchov birliklari bir-biri bilan qanday bog‘langan.

9.Ichki nurlanish tashqi nurlanishdan qanday farq qiladi?

10.Neytron nurlanishni tushuntiring.

11.Rentgen nurlanishini hosil bo‘lishini tushuntiring.

12.Tormozli rentgen nurlanishlarini tushuntiriib bering.

13.Xarakteristik rentgen nurlanishlarini tushuntirib bering.

14.Gamma nurlanish tabiatini tushuntiring. Gamma nurlanishlar qanday hosil bo‘ladi.

15. Ionlashtiruvchi nurlanishlarning biologik ta’sirini ayting. Tormozli rentgen nurlanishlari spektrlarining intensivligi nimalarga bog‘liq.

17.Rentgen nurlanishlari tibbiyotda qanday maqsadlarda qo‘llaniladi?

18.Rentgen nurlanishlarining inson organizmiga salbiy ta’sirini mohiyatini ayting.

19.Ionlashtiruvchi nurlanishlarning o‘lchov birliklarini ayting.

20.Ionlashtiruvchi nurlanishlardan himoyalanish vositalariniayting.

21.Radioaktiv mahsulotlar qanday tartibda yo‘q qilinadi.

22.Ionlashtiruvchilarning qanday doza qiymatlarida inson organizmi uchun o‘lim xavfi kuzatiladi.

23.Nurlanishlardan individual himoya vositalarini ayting.

24.Dozimetrik asboblar haqida gapiring.

25.Ionizatsion gazli dozimetrlar qanday prinsipda ishlaydi.

26.Ssintillyasion dozimetrlar qanday prinsipda ishlaydi.

27.YArim o‘tkazgichli dozimetrlar ishlash prinsiplarini aytib bering.

28.Geyger-Myuller schyotchigi qanday prinsipda ishlaydi.

29.Ssintillyasion schyotchikni ustunlik tomonlari nimadan iborat.

30.Vilson kamerasi qanday prinsipda ishlaydi.

31.Pufakchali kamerani ishlash prinsipi qanday fizik jarayonga bo‘ysunadi.

Adabiyotlar:

1.Sena L.A. Edinitsы fizicheskix velichin i ix razmernosti,M. Nauka. 1988

2.Bezopasnost jiznideyatelnosti . pod redaksii S.V. Belova ,-m. Vыsщaya shkola.1999. 448 str.

3. Remizov A.N. Tibbiy va biologik fizika,Toshkent. 1992. 532-550 betlar.

4. Kuklev YU.I. Fizicheskaya ekologiya,. Moskva . 2003. 306-320 str.

5.Barsukov O.A. Osnovы fiziki atomnogo yadra. YAdernыe texnologii. Moskva.Fizmatlit. 2011. 97-122str. 486-493 str.

6.Bekjonov R.B. Atom yadrosi va zarralar fizikasi. Toshkent. O‘qituvchi.1995. 84-119 bet.

7.Grabovskiy R.I. Kurs fiziki. Vыsщaya shkola. M. 1974. 504-506 str.

8.Ivanov V.I. Mashkova V.P. Sbornik zadach po dozimetrii i zaщitы ot ioniziruyuщix izlucheniy- M. Atomizdat. 1980.

9. Gusev N.G., Klimanov V.A., Mashkovich V.I., Suvorov A.P. Zaщita ot ioniziruyuщix izlucheniy. T. I. Fizicheskie osnovы zaщitы ot izlucheniy – M.: Energoatomizdat, 1989.

10. AzizovA.A., AkinshinaN.G., NishonovB.E. Ekologiya, oxranaokrujayuщeysredы, ustoychivoe razvitie. Modulnaya uchebno-obrazovatelnaya programma. YUnesko – T., 2001.