Ызбекистон Республикаси Олий ва Ырта махсус Таълим Вазирлиги

- ish. Eritmadagi Fe³⁺ ioni miqdorini aniqlash.

Kerakli asbob – uskuna va reaktivlar:

1. 
   5 dona 50,00 ml. li o’lchov kolbasi;
   
2. 
   Fotoelektrokolorimetr;
   
3. 
   3 dona 25,00 ml.li byuretka shtativ Bilan;
   
4. 
   Yuvgich;
   

5) = 0,1 mg/ml eritma;

6. 
   1:1 HNO₃ eritmasi;
   
7. 
   10 % NH₄SCN eritmasi.
   

Temirni fotoelektrokolorimetrik usulda aniqlash Fe³⁺ va CNS- ionlari orasida boradigan reakciyaga asoslangan
Fe³⁺ + 3SCN ↔ Fe(SCN)₃ qizilqon rangli birikma
Ammoniy rodanidning keyingi qo’shilishi eritmada kompleks birikmaning hosil bo’lishiga olib keladi, ya`ni
Fe(SCN)_{3 6}]^{3 -}
Eritmada SCN- ionlari konsentratsiyasining ortishi kompleks ionlar sonining ortishiga olib keladi, boshqacha eritma rangining intensivligi ortadi. Shuning uchun standart va tekshiriladigan eritmalarga NH₄SCN eritmasidan bir hil miqdorda va ko’p qo’shish kerak.
Ishni bajarish tartibi: Eritmadagi Fe³⁺ ionining miqdori darajalash grafigidan topiladi. Shuning uchun oldin bir qator standart eritmalar tayёrlanadi. Demak 5 dona 50,00 ml o’lchov kolbasiga mos ravishda 1, 2, 3, 4, 5 mldan temir – ammoniyli achchiqtosh eritmasi quyiladi. Kolbalarning hammasiga (1:1) HNO₃

* Kimyoviy toza temir – ammoniyli achchiq tosh NH₄Fe(SO₄)₂ × 12H₂O dan analitik tarozida 0,8640 g tortib, 1000 ml ulchov kolbaga soling, unga (d=1,84) H₂SO₄ dan 5 ml qo’shib eriting va eritmani 1 l hajmgacha suyultiring. Bunda eritmani 1 ml da 0,1 mg temir bo’ladi.

eritmasidan 1 mldan (eritmada bo’lgan Fe²⁺ ionini Fe³⁺ ionigacha oksidlanishi uchun) va 5 mldan 10 % li NH₄SCN eritmasidan quyib belgisigacha distillangan suv bilan suyultirilib aralashtiriladi. Har bir (1 chisidan boshlab ...) kolbadagi eritmaning optik zichligi λ_max = 490 nm.da o’lchab olingan natijalar jadval ko’rinishida rasmiylashtiriladi.

, нм

316

364

400

440

490

А
Т, (%)

Jadval natijalari asosida eritma konsentratsiyasining optik zichligiga boғliqlik darajalash grafigi chiziladi. O’qituvchi tomonidan berilgan kontrol eritmani optik zichligini yuqoridagi sharoitda o’lchanib ekstrapolyaciya usuli bilan darajalash grafigidan topiladi.

3.