S
s
=P
(1/i)
n
Mos ravishda foiz summasi (J
c
) bu holatda quyidagi formula bo‗yicha topiladi:
J
s
=S
s
– P
Misol. Quyidagi shartlarga ko‘ra qo‘yilmaning kelajakdagi qiymati va
murakkab foiz summasini hisoblash zarur: qo‘yilmaning boshlang‘ich qiymati - 1000
so‘m. Foiz stavkasi har chorak uchun 20%; investitsiyalash muddati – bir yil. Ushbu
ko‘rsatkichlarni formulaga qo‘yib, quyidagiga ega bo‘lamiz:
Ss =1000 x (1Q0,2)
4
/2074 so„m; Js =2074-1000/1074 so„m.
Murakkab foizlar bo‗yicha (R
s
) diskontlash jarayonida pul mablag‗lari hozirgi
qiymatini hisoblashda quyidagi formula qo‗llanadi:
P
s
=S/(1Qi)
n
.
Mos ravishda diskont summasi (D
c
) bu holatda quyidagi formula bo‗yicha
topiladi:
D
s
= S - P
s
.
Misol. Quyidagi shartlarga ko‘ra bir yil uchun pul mablag‘lari haqiqiy
qiymati va murakkab foizlar bo‘yicha diskont summasini topish kerak bo‘lsin: pul
mablag‘larining kelajakdagi qiymati -1000 so‘m; murakkab foiz bo‘yicha
foydalaniladigan diskont stavkasi har chorak uchun 20%. Ushbu ko‘rsatkichlarni
formulaga qo‘yib, quyidagiga ega bo‘lamiz:
Ps=1000/(1Q0,2)
4
/ 482 so„m, Ds = 1000 – 482 / 518 so„m.
(1/i)
n
va 1/(1/i)
n
ko‗paytiruvchilar mos ravishda o‗sish ko‗paytiruvchisi va
murakkab foizlarni diskontlash ko‗paytiruvchisi deb ataladi. Matematik usullar bilan
aniqlangan o‗sish va murakkab foizlarni diskontlash ko‗paytiruvchilarini hisobga
olgan holda maxsus jadvallar ishlab chiqilgan bo‗lib, ular yordamida belgilangan foiz
stavkalari va to‗lov davri soni bilan pul mablag‗larining hozirgi yoki kelajakdagi
qiymatini aniqlash oson bo‗ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
