Ызбекистон республикаси олий ва ырта

S_p қ S / I_j

Ушбу формула бўйича амалга оширилган хисоб-китоблар пул мабла\ларининг ўсиш жараёнида унинг инфляцион таркибий қисми элиминация қилинмаган бўлса пул мабла\ларининг келажакдаги реал қийматини аниқлашга имкон беради.

Агарда бу жараёнда реал фоиз ставкаси ва кутилаётган инфляция суратини ажратиб кўрсатиш мумкин бўлса, унда пул мабла\ларининг реал қийматини қуйидаги формулага асосан аниқлаш мумкин бўлади:


S_pқ Р  ((1+i)/(1+T_j))ⁿ.


Мисол. +уйидаги шартларга кўра инвестиция қилинаётган пул мабла\ларининг келажакдаги реал қийматини аниқлаш лозим бўлсин: инвестиция хажми - 200 млн. сўм; инвестиция муддати - 2 йил; инфляцияни хисобга олган холда фоиз ставкаси – йилига 30%; кутилаётган инфляция сурати йилига 20%. Ушбу кўрсаткичларни формулага қўйиб, қуйидагига эга бўламиз:
S_р қ 200 х ((1+0.30)/( 1+0.20)) қ234,7 млн.сум.

2. Инфляцияни хисобга олган холда реал фоиз ставкасини нормалаштириш, пул мабла\ларини ўстириш ёки дисконтлаш учун фойдаланилади ва қуйидагича аниқланади:

J_p қ J – T_j

бу ерда

J_p - реал фоиз ставкаси;
J – пул бозорида вужудга келган инфляцияни хисобга олган холда номинал фоиз ставкаси.
Пул мабла\ларини реал фоиз ставкаси бўйича ўстириш жараёнида пул мабла\ларининг келажакдаги реал қийматини аниқлашда уч хил вазиятга дуч келиш мумкин:
а) J қ Т_j. Бу вазиятда пул мабла\ларининг реал қийматини ўстириш юз бермайди, чунки ўларнинг ўсиши инфляция билан бир хил бўлади;
б) J > Т_j. Бу вазиятда пул мабла\ларининг реал қиймати инфляцияга қарамай, ўсиб боради;
в) J < Т_j. Бу вазиятда пул мабла\ларининг реал қиймати пасайиб боради, яъни инвестициялаш жараёни зарар келтиради.
3. Инфляцияни хисобга олувчи инвестиция даромади даражасини шакллантириш «инфляция мукофоти» (inflation Premium) хажмини аниқлашни назарда тутади. Бу мукофот хажми инфляция натижасида инвесторнинг реал даромад суммасини йўқотишининг ўрнини босишга қаратилган бўлиб, қуйидаги формулага асосан хисобланади: