Мавзуларнинг намунавий режаси
№
|
Мавзулар номи
|
Жами
|
Аудиториядаги ўқув юкламаси
|
Мустақил иш
|
назарий
|
Амалий машғулот
|
Лаборатория иши
|
Семинар
|
Курс иши
|
|
Кириш
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
|
1-Бўлим. Чизмаларни тахт килиш қоидалари.
|
1.1
|
Чизмаларни тайёрлашда қўлланиладиган асбоб ускуналар. Чизма чизиқлари, форматлари, масштаблар.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
1.2
|
Шрифтлар. Ўлчамлар қўйиш.Чизмаларда турли геометрик ясашлар. Туташмалар. Эгри чизиклар.
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
2-Булим. Чизма геометрия ва проекцион чизмачилик асослари.
|
2.1
|
Проекциялаш турлари. Тўғри чизиқ, текисликлар.
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
2.2
|
Геометрик жисмларнинг проекциялари .
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
2.3
|
Аксонометрик проекциялар.
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
2.4
|
Геометрик жисмларнинг текислик билан кесишуви.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
2.5
|
Проекцион чизмачилик .
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
3-Булим. Техник расм элементлари.
|
3.1
|
Техникавий расм солиш элементлари
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
|
4-Булим. Машинасозлик чизмачилиги
|
4.1
|
Чизмалар бажаришдаги умумий талаблар.
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
4.2
|
Резбалар ва уларнинг тасвирланиши ва белгиланиши.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
4.3
|
Эскиз ва ишчи чизмалар.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
4.4
|
Бирикмалар.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
4.5
|
Йиғма чизма.
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
4.6
|
Йиғма чизмаларни ўқиш ва деталларга ажратиш.
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
4.7
|
Мутахассислик бўйича чизма ва схемалар.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
|
5-Булим. Қурилиш чизмачилиги
|
5.1
|
Қурилиш чизмачилиги элементлари.
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
|
Хаммаси:
|
40
|
18
|
22
|
|
|
|
19
|
Дастурнинг мазмуни
1.КИРИШ
Фаннинг мақсади ва мазмуни
Стандартлар ва талабларни ўқув қўлланмалар, материаллар, тегишли қуроллар билан таништириш.
1-Бўлим. Чизмаларни тахт қилиш ва геометрик ясашлар.
Чизмаларни тайёрлашда қўлланиладиган асбоб ускуналар. Чизиқ турлари. Харф ва рақамлар. Қалам билан ишлаш усуллари.
Машқ: Чизиқларни чизиш, харф ва рақамларни ёзиш.
1 - график иши. Чизма чизиклар, ёзувлари.
Масштаблар, ўлчам қўйишлар турли геометрик ясашлар туташмалар
Масштаб хақида тушунча уларнинг қўлланилиши ,талаб бўйича ўлчам қўйилиши .
Айланаларни тенг қисмларга бўлиш. Икки тўғри чизиқни ёй ёрдамида туташтириш,ёйларнинг ички ва ташқи туташтириш.
Машқ:Айланани тенг бўлакларга бўлиш ,туташманинг асосий турларини бажариш
2 – график иши. Туташувли детал контурини чизиш. Пластина, вал.
3 – график иши. Туташмалар.
II-Бўлим. Чизма геометрия ва проекцион чизмачилик асослари
Проекциялар тўғрисида умумий маълумотлар .Нуқтани иккита ва учта проекциялар текисликларига проекциялаш .
Тўғри чизиқ кесмасининг проекциялари . Тўғри чизиқнинг проекция текисликларига нисбатан турли вазиятлар .
Текисликнинг проекция текисликларидаги проекциялари ва уларга нисбатан турли вазиятлари .
Машқ: Нуқта ва тўғри чизиқнинг комплекс чизмасини чизиш.
4 – график иши. Детал контури. Лекало егри чизиклар.
Геометрик жисмларнинг проекциялари.
Жисм сиртининг аниқланиши .Призма,пирамида,цилиндр ,конус ва шар сиртининг проекциялари .Улар сиртидаги нуқталарни проекцияларини қуриш .Айлантириш усули .Проекцияларни текислигини алмаштириш усули .
Машқ: Геометрик жисмларнинг уларга тегишли бўлган нуқталар билан биргаликда тасвирлаш .
Машқ: Тўғри чизиқ ва теккис геометрик шаклларни, проекцияларини ўзгартириш усуллари билан хақиқий катталигини топиш.
2.3 Аксонометрик проекциялар
Аксонометрик проекциялар тўғрисида умумий тушунчалар . Аксонометрик проекция турлари (изометрик ва диметрик ).Текис ва хажмли шаклларни тасвирлаш .Проекция текисликларига параллел жойлашган айлананинг аксонометрик проекцияларида тасвирланиши. Проекциялар ва уларнинг турлари.
Машқ: Текис ва хажмий шаклларининг аксонометрик проекциялари.
Геометрик жисмларнинг текислик билан кесишуви
Кесим хақида тушунча .Жисмларни проекцияловчи текисликлар билан кесишуви .Кесим юзасини ҳақиқий катталигини аниқлаш.
Призма ,цилиндр ,пирамида ва конус кесим юзаларини аниқлаш Уларни аксонометрик проекцияларда тасвирлаш .
Машқ:Икки кесик жисмни комплекс чизмасини бажариш .
5 – график иши. Геометрик сиртларини комплекс чизмаси ва аксонометриясини ясаш. Призма ва пирамида.
Проекцион чизмачилик
Оддий қирқимлар (горизонтал ,фронтал ва профил) тўғрисида тушунча.Қирқимнинг бир қисмини, кўринишнинг бирн қисми билан бирлаштириш.Ўқув моделларининг оддий қирқим қўлланилган комплекс чизмасини бажариш. Мунтазам кўпбурчак.
Машқ:Моделларнинг комплекс чизмаларини қуриш ,оддий қирқимлар қўллаш,ўлчамлар қўйиш ва аксонометрик проекцияларда тасвирлаш .
Машқ:Моделнинг икки проекцияси бўйича учинчисини қуриш зарур қирқимлар бажарилсин .
6 – график иши. Моделнинг яккол тасвирига биноан комплекс чизмасини чизиш.
III-Бўлим.. Техникавий расм солиш элеминтлари.
Техникавий расмнинг вазифаси,унинг аксонометрик проекциядан фарқи квадрат,тўғри бурчак, учбурчак ва айлананинг расмини солиш техникаси.
Призма ,пирамида ,цилиндр ,конус ,шарнинг ттехник расми .
Штрихлаш билан релъефлик бериш.
Машқ:Призма ,пирамида ,конус расмини солиш .
IV-Бўлим Машинасозлик чизмачилиги .
Чизмалар бажаришдаги умумий талаблар .
Буюм турлари ва конструкторлик хужжатлари ,улардаги асосий ёзувлар кўринишлар ва асосий кўринишларнинг жойлашуви ,қўшимча ва махаллий кўринишлар ,уларнинг жойланишуви ва белгиланиши .Қирқимлар.Оддий ва мураккаб қирқимлар .Кесим чизиқлар ўтказилиши ва белгиланиши .Қирқимларнинг жойланишуви .Маҳаллий қирқим .
Резбалар тасвирланиши ва белгиланиши .
Винт чизиғи ва винт сирти .Резьбалар тўғрисида асосий маълумотлар –қадами профили ,резьба элементлари . Резбаларнинг шартли тасвирланиши ,ташқи ва ички, цилиндрлик ва конуссимон бириктириш деталларидаги стандарт резбаларини шартли тасвирланиши .
Машқ: Бириктириш деталларини (болт,винт ,шпилька ,гайка)ҳақиқий ўлчамлари бўйича чизиш.
7 – график иши. Болтли ва шпилкали бирикма.
Эскиз ва ишчи чизма
Детални формаси ва унинг элементлари .Чизманинг график ва ёзма қисмлари.Ўлчам қўйишлар .Базалар (технологик ва конструкторлик)тўғрисида тушунча .Ўлчовчи абоблар ва деталларни ўлчаш .Эскиз ва ишчи чизмани вазифалари .Детал эскизини бажариш тартиби ва кетма-кетлиги .Ишчи чизма ва унга қўйиладиган техник талаблар .Детал эскизи асосида ишчи чизмасини тайёрлаш ,масштаб формат танлаш ва чизмани жойлаштириш .
Машқ:Детал эскизи ва ишчи чизмасини бажариш .
Машқ:Бурчак штампи ва спецификацияларини чизиш.
Бирикмалар .
Бирикмаларнинг турлари, ажралмайдиган ва ажраладиган бирикмалар. Резьбали, шпонкали, тишли, шлицали бирикмалар .
Пайвандли ,кавшарли ,прчин михли бирикмалар .
Машқ:Болтли ,шпилкали ,винтли бирикмаларни шартли равишда чизиш.
Йиғма чизма .
Йиғма чизманинг вазифаси ,мазмуни .Йиғма чизма чизиш тартиби.
Спецификация мазмуни тўлдириш тартиби .Йиғма чизма позиция номерлари қўйиш .Йиғиш схемасини тузиш .Номерлаш . Йиғма чизма чизиш учун мўлжалланган чизма бирлик деталларини эскизини чизиш .
Туташ ўлчамларини боғлаш , йиғма бирликни йиғиш ва ажратиш тартиби .
Детал эскизи асосида йиғма чизиш тартиби .Тартиблар сонини танлаш .Формат танлаш . Қирқим ва кесимлар штрихлаш. Йиғма чизмаларда қўлланиладиган соддаликлар (зичлагичлар ,подшипниклар,пуржиналар)
Машқ: Оддий йиғма чизмаларни бажариш
Машқ: Йиғма чизмаларга кесим бериш ва штрихлаш
Do'stlaringiz bilan baham: |
