Izobarik jarayonda gaz hajmining temperaturaga bog’liqligini o’rganish ishdan maqsad

Ishni bajarish tartibi

• 
  Shisha idishdagi 400 ml hajmli suvni 90 °C gacha elektroplitkada qizdiring
  
• 
  Issiq suvni ehtiyotlik bilan shisha idishga quying;
  
• 
  Harorat ortishini kuzating va harorat pasaya boshlash momentini kuting;
  
• 
  Simob ustuni balandligini h₀ aniqlang (h₀ qiymat simob ustuni bilan berkilgan havo hajmini V₀ ko’rsatadi);
  
• 
  Issiq vanna (probirkadagi suv) sovushi mobaynida, asta-sekin quyidagi ishlarni qaytaring;
  
• 
  Dastaki vakuum nasosi bilan haydab ortiqcha bosimni Δp to simob ustuni dastlabki balandligiga h₀ erishmaguncha oshiring (ya’ni, shunday qilib, doimiy hajmda V₀ o’lchash sharoitini ta’minlash uchun, sovush jarayoni vaqtida hajmning kamayishi kompensasiya qilinadi);
  
• 
  Haroratni T va ortiqcha bosimni ΔP yozib oling;
  

8.1-jadval

№		P(Pa)
1
2
3
4
5
O’rt

• 
  Olingan tajriba natijalarini ishchi formulaga qo’yib hisoblab, o’lchashda yo’l qo’yilgan absolyut va nisbiy xatoliklarni toping;
  
• 
  Olingan tajriba natijalarini 1-jadvalga kiriting;
  
• 
  Tajribalar asosida gaz bosimining haroratga bog’liqlik grafigini chizing.
  

Sinov savollari va topshiriqlar:

1. 
   Izoxorik jarayonda qaysi kattalik o’zgarmas hisoblanadi?
   
2. 
   Izoxorik jarayonda gaz bosimining haroratga bog’lanish qonuniyatini izohlang.
   
3. 
   Izojarayonlarda bajarilgan ishni izohlang.
   
4. 
   Izoxorik jarayonlar uchun grafiklarni chizing.
   
5. 
   Harorat va bosimning bog’liqligini ifodalang.
   
6. 
   Olingna tajriba natijalarini tahlil qilib, o’zgarmas bosimda gaz hajmining haroratga bog’lanish qonuniyatini tushuntiring.
   
7. 
   Laboratoriya ishini bajarish tartibini tushuntiring.
   
8. 
   Ishga xulosa yasang.