Jahon adabiyoti va uning evolyutsiyasi

СЕРГЕЙ ЕСЕНИН Форс тароналари
* * *
Dog’lar ketmish majruh ko’ngildan, Mast vasvasa qo’zg’amas tug’yon. Men dardimga Tehron gulidan, Choyhonada topoldim darmon.
Choyhonachi – baquvvat, o’ktam. Qoyil qolsin rus, deb, choyimga. O’tkir aroq, may o’rniga ham, Achchiq-achchiq choy tutar menga.
Siyla, mezbon, ammo had bilan, Bog’ing aro turfa gullar bor. Oqshom menga niqob ostidan, Dilbar ko’zin suzmadi bekor.
Rossiyada gulday qizlarni, Tutqunlikda saqlamas erlar. Sarmast etar bo’sa bizlarni, Bexanjaru bamakru bezar.
.
Shahinam, o mening Shahinam, Bilsang, shimol Vatandir,menga. Dalalardan so’ylaymi senga, Oy nur sepgan boshoqlardan ham, Shahinam, o mening Shahinam.
Bilsang, shimol vatandir menga, Unda oy ham yuz bora ulkan. Sheroz qancha bo’lmasin ko’rkam, Aziz o’lka Ryazandir menga, Bilsang, shimol vatandir menga .
Dalalardan so’ylaymi senga? Sochim olmish bugdoyidan rang. Barmog’ingga o’ra hohlasang, Zarra og’riq sezilmas menga, Dalalardan so’ylaymi senga?
Oy nur sepgan boshoqlardan ham, Oltin sochim so’ylasin, dildor. Kul, o’yna-yu, dalamni zinhor Eslatmagin menga, jonginam, Oy nur sepgan boshoqlarni ham.
Shahinam,o mening Shahinam, Shimol yoqda bir nozanin bor: Senga o’xshar,g’oyatda dildor, Balki meni o’ylar ul sanam… Shahinam, o mening Shahinam.
Adabiyot- millat ko’zgusi
Xuddi shu davrda u ingliz tarixidan olingan 'Richard III', 'Richard II', ikki qismdan iborat 'Genrix IV' tarixiy p'esalarini, 'Romeo va Jul'etta' hamda 'Yuliy Sezar' singari fojialarni yaratdi.
Shekspir ijodining ikkinchi davri 1601-1608 yillarga to'g'ri keladi. Bu davrda buyuk dramaturg ijodining shoh asarlari sifatida tan olingan 'Hamlet' (1601), 'Otello' (1604), 'Qirol Lir' (1605), 'Makbet' (1605),'Antoniy va Kleopatra' (1606), 'Koriolan' (1607),'Afinalik Timon' (1608) fojialari dunyoga keldi.
Adib ijodining uchinchi davri 1609-1612 yillarni o'z ichiga oladi.Bu davrda u tragikomediyalar yozadi: 'Simbelin' (1609), 'Qish ertagi' (1610), 'Bo'ron' (1612).
Umrinig so'nggi yillarida Vilyam Shekspir Londonni tark etib ona shahriga qaytadi va 1616 yilda aynan tug'ilgan kuni - 23 aprelda vafot etadi.