Jahon tarixi fanidan «Yangi davrda Yevropa sulolalari tarixi: Vinstorlar»


Kurs ishining maqsadi va vazifalari


Download 1.57 Mb.
bet3/5
Sana18.06.2023
Hajmi1.57 Mb.
#1584998
1   2   3   4   5
Bog'liq
Vinstorlar

Kurs ishining maqsadi va vazifalari. Har bir bajarilgan ish maqsadsiz boʻlmaydi. Shu kabi men ham ushbu kurs ishimni yozishdan maʼlum bir maqsadni koʻzlaganman. Vinstorlar sulolasining kelib chiqishi tarixi borasida maʼlumot zarur oʻrinlarda kurs ishimdan bemalol foydalana olishlarini xohlayman.
Kurs ishining davrlashtirilishi. Mening ushbu kurs ishim xronologik jihatdan XX asr boshidan hozirgi kungacha boʻlgan davrdagi Vinstorlar sulolasi haqidagi voqealarni qamrab oladi.
Kurs ishining obyekti, predmetini belgilash. Tayyorlagan ishimni obyekti sifatida aynan tanlagan mavzuyim toʻgʻrisidagi fikrlarni belgiladim. Mavzuyim toʻgʻrisida maʼlumotlarni koʻproq ingliz, manbalaridan oldim. Aynan Vinstorlar sulolasi toʻgʻrisida yozilgan asarlar, ilmiy manbalar, faktlar kurs ishining asosini tashqil qiladi.
Kurs ishining tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kirish, ikki bob va xulosa qismidan iborat. Mavzu yuzasidan fikrlarimni xulosalab oʻtganman va oxirida foydalangan manba va adabiyotlarimni keltirib oʻtdim. Kurs ishim 51 sahifadan iborat.


I BOB
VINSTORLAR SULOLASINING KELIB CHIQISHI

Vindzor uyi Birlashgan Qirollikning va boshqa Hamdo'stlik qirolliklarining hukmronlik qilayotgan qirollik uyidir.1901 yilda qirolicha Viktoriya va shahzoda Albertning o'g'li qirol Edvard VII taxtga kirishi bilan 1901 yilda Sakse-Koburg va Gota xonadoni ( o'zi Vettinlar palatasining kadet bo'limi ) Gannover palatasining o'rniga Britaniya monarxiyasiga o'td. 1917 yilda Britaniya qirollik uyining nomi nemis Saks-Koburg va Gotadan ingliz Vindzoriga o'zgartirildi .Birinchi jahon urushi davrida Buyuk Britaniyadagi nemislarga qarshi kayfiyat. Oʻshandan beri Vindzor uyida beshta Britaniya monarxlari boʻlgan: Jorj V, Edvard VIII, Jorj VI, Yelizaveta II va Charlz III. Qirolicha Yelizaveta II va shahzoda Filippning bolalari va erkak avlodlari ham nasl-nasabi boʻyicha Oldenburglar uyiga tegishli, chunki Filipp oʻsha uyning Glyuksburg boʻlimiga tegishli edi.


Edvard VII va oʻz navbatida uning oʻgʻli Jorj V nemis gersogligi Sakse-Koburg va Gota palatasining aʼzosi boʻlgan, ularning avlodi shahzoda xotini Albert, qirolicha Viktoriyaning eri, Britaniya palatasidan soʻnggi monarxi. Gannover. Birinchi jahon urushi davrida Britaniya imperiyasi aholisining nemislarga qarshi yuqori kayfiyati 1917 yil mart oyida, Gotha IV og'ir samolyoti La-Manshni kesib o'tishga qodir bo'lgan paytda cho'qqisiga chiqdi. Londonni to'g'ridan-to'g'ri bombardimon qila boshladi va mashhur nomga aylandi. O'sha yilning 15 martida qirol Jorjning birinchi amakivachchasi Rossiya imperatori Nikolay II taxtdan voz kechishga majbur bo'ldi, bu esa Evropadagi barcha monarxiyalarning oxir-oqibat bekor qilinishi haqidagi hayajonni ko'tardi. Qirol va uning oilasi nihoyat Germaniya toji ostidagi barcha unvonlardan voz kechishga va nemis unvonlari va uy nomlarini inglizcha versiyalarga o'zgartirishga ko'ndirildi.4
Monarx o'n besh suveren davlatning davlat boshlig'idir. Bular Buyuk Britaniya, Antigua va Barbuda, Avstraliya, Bagama orollari, Beliz, Kanada, Grenada, Yamayka, Yangi Zelandiya, Papua - Yangi Gvineya, Sent-Kitts va Nevis, Sent-Lyusiya, Sent-Vinsent va Grenadin orollari, Solomon orollari va Tuvalu. Bu alohida monarxiyalar bilan bir qatorda uchta tojga bog'liqlik ham mavjud, o'n to'rtta Britaniyaning chet el hududlari va Yangi Zelandiyaning ikkita kichik bog'langan shtatlari: Kuk orollari va Niue. Vindzor uyi 1917-yilda, bu nom qirol Jorj V tomonidan e'lon qilingan Saks-Koburg-Gotaning tarixiy nomi o'rniga Britaniya qirollik oilasining rasmiy nomi sifatida qabul qilinganda paydo bo'lgan. Bu hozirgi qirollik oilasining familiyasi bo'lib qolmoqda.
Hozirgi qirolicha Evropadagi aksariyat monarxlar bilan oilaviy aloqalarga ega. Yigirmanchi asr davomida Birlashgan Qirollik qirollari va qirolichalari konstitutsiyaviy monarxiyaning turli vazifalarini bajardilar. Ularning eng muhim rollaridan biri 1914-18 va 1939-45 yillardagi halokatli urushlarda xalq ruhiyatini ko'targan milliy arboblar sifatida faoliyat yuritgan. Bu davr so'nggi 90 yil ichida sodir bo'lgan ko'plab ijtimoiy o'zgarishlar bilan birgalikda monarxiyaning modernizatsiyasini ko'rdi. Qirollik oilasini butun dunyo bo'ylab kengroq omma uchun ochiq qilish uchun ommaviy kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ana shunday modernizatsiya bo'ldi. Jorj V Rojdestvoda imperiya bo'ylab efirga uzatiladigan radioning yangi vositasini qabul qildi; Toj kiyish marosimi birinchi marta 1953 yilda qirolichaning talabi bilan televizorda namoyish etilgan; va “World Wide Web” so'nggi etti yil davomida global auditoriyani qirollik oilasi haqida ma'lumot bilan ta'minlash uchun foydalanilgan.
Bu davrda Britaniya monarxlari ham xalqaro munosabatlarni rivojlantirishda muhim rol o‘ynadi. Qirolicha Hamdo'stlik rahbari sifatida sobiq mustamlakalar bilan yaqin aloqalarni saqlab qoladi.
Shunday qilib, 1917 yil 17 iyulda Jorj V tomonidan chiqarilgan qirollik deklaratsiyasida shunday deyilgan:
Shunday qilib, biz qirollik irodamiz va vakolatimiz bilan shu bilan e'lon qilamiz va e'lon qilamizki, bizning qirollik e'lonimiz e'lon qilingan kundan boshlab bizning uyimiz va oilamiz Vindzor uyi va oilasi deb nomlanadi va barcha Turmushga chiqishi yoki turmushga chiqishi mumkin bo'lgan ayol avlodlaridan tashqari, ushbu shohliklarga bo'ysunuvchi, bizning aytgan buvijonimiz Qirolicha Viktoriyaning erkak naslidagi avlodlari Vindzor nomini oladilar.

Bu nom Vindzor, Berkshire va Vindzor qal'asi orqali Britaniyadagi monarxiya bilan uzoq vaqt aloqada bo'lgan; havola Vindzor qal'asining dumaloq minorasida Vindzor uyi nishonining asosi bo'lganligi haqida aytilgan. Buni birinchi baron Stamfordham Artur Bigge taklif qilgan. Uning amakivachchasi Britaniya qirollik uyining nomini Vindzorga oʻzgartirganini eshitib va ​​Shekspirning “Vindzorning quvnoq xotinlari” asariga ishora qilib, Germaniya imperatori Vilgelm II hazil bilan “Saksning quvnoq xotinlari” ni koʻrishni rejalashtirganini aytdi.5


Jorj V shuningdek, eng yaqin munosabatlariga Britaniya knyazlik unvonlaridan foydalanishni cheklab qo'ydi va 1919 yilda u uchta nemis munosabatlarini ingliz unvonlari va uslublaridan mahrum qildi.
Buvisi Viktoriya davrida tug'ilgan Jorj Uels shahzodasi Albert Edvardning ikkinchi o'g'li bo'lib, otasi va uning katta akasi shahzoda Albert Viktordan keyin Britaniya taxtiga vorislik bo'yicha uchinchi o'rinni egallagan. 1877 yildan 1892 yilgacha Jorj Qirollik dengiz flotida xizmat qildi, 1892 yil boshida akasi kutilmaganda vafot etgunga qadar uni to'g'ridan-to'g'ri taxtga qo'ydi. Jorj keyingi yili ukasining kelini, Tekk malikasi Viktoriya Meri bilan turmush qurdi va ularning olti farzandi bor edi. 1901 yilda qirolicha Viktoriya vafotidan so'ng, Jorjning otasi Edvard VII sifatida taxtga o'tirdi va Jorj yaratildi. Uels shahzodasi . 1910 yilda otasi vafotidan keyin u qirol imperatori bo'ldi.
Jorj hukmronligi davrida sotsializm, kommunizm, fashizm, Irlandiya respublikachiligi va Hindiston mustaqillik harakatining yuksalishi kuzatildi, bularning barchasi 1920-yillarning boshlarida o'zining hududiy cho'qqisiga chiqqan Britaniya imperiyasining siyosiy manzarasini tubdan o'zgartirdi. 1911 yilgi parlament qonuni saylangan Britaniya jamoat palatasining saylanmagan Lordlar palatasi ustidan ustunligini belgilab berdi. Birinchi jahon urushi (1914-1918) natijasida uning birinchi amakivachchalari rossiyalik Nikolay II va germaniyalik Vilgelm II imperiyalariquladi, Britaniya imperiyasi esa eng samarali darajada kengaydi. 1917 yilda Jorj Vindzor uyining birinchi monarxi bo'ldi, u nemislarga qarshi jamoatchilik kayfiyati tufayli uni Sakse-Koburg va Gota uyidan o'zgartirdi. U 1924-yilda birinchi Mehnat vazirligini tayinladi va 1931-yildagi Vestminster Nizomi imperiya hukmronliklarini Britaniya Millatlar Hamdo‘stligi tarkibidagi alohida mustaqil davlatlar sifatida tan oldi.
Jorj o'zining keyingi hukmronligi davrida chekish bilan bog'liq sog'liq muammolaridan aziyat chekdi. 1936 yil yanvar oyida vafot etgach, uning o'rniga to'ng'ich o'g'li Edvard VIII o'tirdi. O'sha yilning dekabr oyida Edvard taxtdan voz kechdi va uning o'rniga Jorj VI nomini olgan kichik ukasi Albert keldi.
Jorj 1865 yil 3 iyunda Londonning Marlboro uyida tug'ilgan. U Uels shahzodasi Albert Edvard va Uels malikasi Aleksandraning ikkinchi o'g'li edi. Uning otasi qirolicha Viktoriya va shahzoda Albertning to'ng'ich o'g'li, onasi esa Daniya qiroli Kristian IX va qirolicha Luizaning to'ng'ich qizi edi. U Vindzor qal'asida 1865 yil 7 iyulda Kenterberi arxiyepiskopi Charlz Longli tomonidan suvga cho'mgan.6
Uels shahzodasining kenja o'g'li sifatida Jorj qirol bo'lishini kutish juda kam edi. U taxtda otasi va katta akasi shahzoda Albert Viktordan keyin uchinchi o'rinda edi . Jorj Albert Viktordan atigi 17 oy kichik edi va ikki shahzoda birga ta'lim olishgan. Jon Neale Dalton 1871 yilda ularning tarbiyachisi etib tayinlangan. Na Albert Viktor, na Jorj intellektual jihatdan ustun bo'lmagan. Ularning otalari dengiz flotini "har qanday bola uchun eng yaxshi mashg'ulot" deb hisoblaganidek, 1877 yilning sentyabrida, Jorj 12 yoshga to'lganda, ikkala aka-uka Devonning Dartmut shahridagi HMS Britaniya kursantlarini tayyorlash kemasiga qo'shilishdi.
1879 yildan boshlab uch yil davomida knyazlar Dalton hamrohligida HMS Bacchante da xizmat qildilar. Ular Britaniya imperiyasining Karib dengizi, Janubiy Afrika va Avstraliyadagi mustamlakalariga sayohat qilishdi va Norfolk, Virjiniya, shuningdek, Janubiy Amerika, O'rta er dengizi, Misr va Sharqiy Osiyoga tashrif buyurishdi. 1881-yilda Yaponiyaga tashrifi chog‘ida Jorj mahalliy rassomning qo‘liga ko‘k va qizil ajdahoni tatuirovka qildi va uni imperator Meydzi tomoshabinlar oldida qabul qildi; Jorj va uning ukasi imperator Xarukoga avstraliyalik ikkita valabi sovg'a qilishdi. Dalton o'zlarining sayohatlari haqida hikoya yozgan HMS Bacchante kruizi. Melburn va Sidney o'rtasida Dalton afsonaviy arvoh kemasi bo'lgan "Uchar gollandiyalik" ni ko'rganini qayd etdi. Ular Britaniyaga qaytib kelgach, qirolicha nabiralari frantsuz yoki nemis tillarini bilmasligidan shikoyat qildi va shuning uchun ular Lozannada olti oy davomida boshqa tilni o'rganish uchun muvaffaqiyatsiz urinishdi. Lozannadan keyin aka-uka ajralishdi; Albert Viktor Kembrijdagi Triniti kollejida o'qidi, Jorj esa Qirollik dengiz flotida davom etdi. U butun dunyo bo'ylab sayohat qildi, Britaniya imperiyasining ko'plab hududlariga tashrif buyurdi. Dengizdagi faoliyati davomida u qo'mondonlik qilganTorpedo qayig'i 79 uy suvlarida, keyin Shimoliy Amerika va G'arbiy Hindiston stantsiyasida HMS Thrush. Uning so'nggi faol xizmati 1891-1892 yillarda HMS Melampus qo'mondoni edi. O'shandan beri uning dengiz floti unvoni asosan faxriy edi.
Shahzoda Jorj dengiz flotida xizmat qilishni maqsad qilgan yosh yigit sifatida Maltada joylashgan amakisi Edinburg gertsogi shahzoda Alfred qo'mondonligida ko'p yillar davomida xizmat qildi. U erda u o'zining amakivachchasi Edinburg malikasi Mari bilan yaqinlashdi va uni sevib qoldi. Uning buvisi, otasi va amakisi o'yinni ma'qullashdi, lekin uning onasi va Marining onasi bunga qarshi chiqdi. Uels malikasi bu oilani juda nemisparast deb hisobladi va Edinburg gertsogi Angliyani yoqtirmasdi. Gersoginya, Rossiyaning Aleksandr II ning yagona qizi, Britaniya suverenitetining kenja o'g'lining rafiqasi sifatida u kutilmaganda Daniya taxtiga chaqirilgunga qadar otasi kichik nemis shahzodasi bo'lgan Uels malikasi Jorjning onasi oldida ustunlikka ega bo'lishi kerakligidan norozi edi. Onasining rahbarligi ostida Mari Jorjga turmush qurishni taklif qilganda rad etdi. U 1893 yilda Ruminiyaning bo'lajak qiroli Ferdinandga turmushga chiqdi.
1891 yil noyabr oyida Jorjning katta akasi Albert Viktor oilada "May" nomi bilan tanilgan malika Viktoriya Meri Tekkni olib tashlaganidan keyin ikkinchi amakivachchasi bilan unashtirildi. Uning ota-onasi Frensis, Tek gersogi (Vyurtemberg uyining morganatik, kadet boʻlimi aʼzosi ) va Kembrij malikasi Meri Adelaida, Jorj III ning erkak nabirasi va qirolicha Viktoriyaning birinchi amakivachchasi edi.7
1892 yil 14 yanvarda rasmiy nikohdan olti hafta o'tgach, Albert Viktor gripp pandemiyasi paytida pnevmoniyadan vafot etdi va Jorj taxtda ikkinchi o'rinni egalladi va otasidan keyin muvaffaqiyat qozonishi mumkin. Jorj endigina jiddiy kasallikdan tuzalib, olti hafta davomida tif isitmasi bilan uxlab yotgan edi, bu kasallik uning bobosi shahzoda Albertning o'limiga sabab bo'lgan edi. Qirolicha Viktoriya hali ham malika Meyni nabirasi uchun munosib o'yin deb hisoblardi va Jorj va Mey umumiy motam davrida yaqinroq bo'lishdi.
Albert Viktorning o'limidan bir yil o'tgach, Jorj Mayga turmush qurishni taklif qildi va qabul qilindi. Ular 1893 yil 6-iyulda Londondagi Sent-Jeyms saroyidagi Royal Chapel ibodatxonasida turmush qurishdi. Ular butun umri davomida bir-birlariga sodiq qolishdi. Jorj o'z fikriga ko'ra, nutqida o'z his-tuyg'ularini osongina ifoda eta olmas edi, lekin ular tez-tez mehrli maktublar va mehr-muhabbat eslatmalarini almashishdi.
Katta akasining o'limi Jorjning dengizdagi karerasini samarali yakunladi, chunki u endi taxtda otasidan keyin ikkinchi o'rinda edi. Jorj 1892-yil 24-mayda qirolicha Viktoriya tomonidan York gertsogi, Inverness grafi va baron Killarnilar yaratildi va JR Tannerdan konstitutsiyaviy tarixdan saboq oldi.
York gersogi va gersoginyasining besh o'g'li va bir qizi bor edi. Randolf Cherchillning ta'kidlashicha, Jorj qattiq ota edi, shuning uchun uning bolalari undan qo'rqishadi va Jorj Derbi grafiga shunday dedi: "Mening otam onasidan qo'rqardi, men otamdan qo'rqardim va men Farzandlarim mendan qo'rqishlarini ko'rmoqchiman." Aslida, iqtibos uchun to'g'ridan-to'g'ri manba yo'q va ehtimol Jorjning ota-onalik uslubi o'sha paytdagi ko'pchilik tomonidan qabul qilinganidan unchalik farq qilmagan. Bu shundaymi yoki yo'qmi, uning bolalari uning qattiqqo'l tabiatidan, o'g'li shahzoda Genridan norozi bo'lganga o'xshaydi keyingi yillarda uni "dahshatli ota" deb ta'riflashgacha boradi.

Ular asosan York Kottejida yashagan Sandringham, Norfolk shahridagi nisbatan kichik uyda, ularning hayot tarzi qirollikdan ko'ra qulay o'rta sinf oilasini aks ettirgan. Jorj otasi tomonidan olib borilgan jonli ijtimoiy hayotdan farqli o'laroq, oddiy, deyarli tinch hayotni afzal ko'rdi. Uning rasmiy tarjimai holi Garold Nikolson, keyinchalik Jorjning York gertsogi bo'lgan vaqtidan umidini uzib, shunday yozadi: "U yosh mitti va donishmand keksa qirol sifatida yaxshi bo'lishi mumkin, lekin u York gertsogi bo'lganida hech narsa qilmagan, lekin hayvonlarni o'ldiring va muhrlarga yopishtiring." Jorj shtamplarni yig‘uvchi ishchan edi, Nikolson uni yomon ko'rgan, ammo Jorj Qirollik filateliya to'plamini dunyodagi Buyuk Britaniya va Hamdo'stlik markalarining eng to'liq to'plamiga aylantirishda katta rol o'ynagan, ba'zi hollarda buyumlar uchun rekord xarid narxlarini o'rnatgan.8


1894 yil oktyabr oyida Jorjning amakisi, rossiyalik Aleksandr III vafot etdi. Otasining iltimosiga ko'ra, "bechora aziz Sasha amakining xotirasini hurmat qilish uchun" Jorj ota-onasi bilan Sankt-Peterburgda dafn marosimiga bordi. U va uning ota-onasi bir haftadan keyin yangi rus imperatori, uning onasi tomonidan birinchi amakivachchasi Nikolay II ning, Jorjning otasining birinchi amakivachchalaridan biri, Gessen malikasi Aliks va Reyn tomonidan bir vaqtlar hisoblangan to'y uchun Rossiyada qolishdi. Jorjning katta akasi uchun potentsial kelin sifatida.
York gertsogi sifatida Jorj turli xil davlat vazifalarini bajargan. 1901 yil 22 yanvarda qirolicha Viktoriya vafotidan keyin Jorjning otasi qirol Edvard VII sifatida taxtga o'tirdi. Jorj Kornuoll gertsogi unvonini meros qilib oldi va o'sha yilning qolgan qismida u Kornuoll va York gertsogi sifatida tanildi.
1901 yilda gertsog va gersoginya Britaniya imperiyasini gastrol qilishdi . Ularning safari Gibraltar, Malta, Port Said, Aden , Seylon, Singapur, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Mavrikiy, Janubiy Afrika, Kanada va Nyufaundlend koloniyasini o'z ichiga olgan . Ekskursiya Mustamlaka kotibi Jozef Chemberlen tomonidan Bosh vazir Lord Solsberi ko'magida Dominionlarni Janubiy Afrika urushidagi ishtiroki uchun mukofotlash uchun ishlab chiqilgan. 1899–1902 yillar Jorj mustamlakachi qo'shinlarga minglab maxsus ishlab chiqilgan Janubiy Afrika urushi medallarini taqdim etdi. Janubiy Afrikada qirollik partiyasi fuqarolik yetakchilari, afrikalik yetakchilar va Boer mahbuslari bilan uchrashdi va ularni chiroyli bezaklar, qimmatbaho sovg'alar va otashinlar bilan kutib olishdi. Shunga qaramay, barcha aholi turga ijobiy javob bermadi. Ko'plab oq Kape Afrikanerlari namoyish va xarajatlardan norozi bo'lishdi, urush ularning Afrikaner-Gollandiya madaniyatini Britaniya subyektlari sifatidagi maqomlari bilan yarashtirish qobiliyatini zaiflashtirdi. Ingliz tilidagi matbuotdagi tanqidchilar oilalar og'ir qiyinchiliklarga duch kelgan bir paytda juda katta xarajatlarni qoraladilar.
Avstraliyada Jorj Avstraliya Hamdo'stligi tashkil etilgandan so'ng Avstraliya parlamentining birinchi sessiyasini ochdi. Yangi Zelandiyada u yangi zelandiyaliklarning harbiy qadriyatlari, jasorati, sadoqati va burchlariga itoatkorligini maqtagan va sayohat Yangi Zelandiyaga o'z taraqqiyotini ko'rsatish imkoniyatini bergan, ayniqsa ingliz tilini qabul qilishda. aloqa va qayta ishlash sanoatidagi standartlar. Yashirin maqsad, Britaniya matbuotining e'tiborini kam odam biladigan erga qaratib, o'sib borayotgan ijtimoiy keskinlik haqidagi xabarlardan qochib, Yangi Zelandiyaning sayyohlar va potentsial immigrantlar uchun jozibadorligini reklama qilish edi. Buyuk Britaniyaga qaytganida, Londondagi Guildhalldagi nutqida, Jorj "dengiz bo'ylab [bizning] birodarlarimiz orasida hukmron bo'lgan taassurot, agar u chet ellik raqobatchilarga qarshi mustamlaka savdosida eski ustunlik mavqeini saqlab qolish niyatida bo'lsa, Eski mamlakat uyg'onishi kerak" haqida ogohlantirdi.9
1901 yil 9 noyabrda Jorj Uels shahzodasi va Chester grafi etib tayinlandi. Qirol Edvard oʻgʻlini kelajakdagi qirollik roliga tayyorlamoqchi edi. Qirolicha Viktoriya ataylab davlat ishlaridan chetlatgan Edvardning o'zidan farqli o'laroq, otasi Jorjga davlat hujjatlaridan keng foydalanish huquqini bergan. Jorj, oʻz navbatida, xotiniga qogʻozlariga kirishga ruxsat berdi, chunki u uning maslahatlarini qadrlardi va u koʻpincha erining nutqlarini yozishga yordam berar edi. Uels shahzodasi sifatida u harbiy-dengiz kuchlarini tayyorlash sohasidagi islohotlarni, shu jumladan kursantlarning o'n ikki va o'n uch yoshda o'qishga qabul qilinishini va sinfi va yakuniy topshiriqlaridan qat'i nazar, bir xil ma'lumot olishlarini qo'llab-quvvatladi. Islohotlar o'sha paytdagi Ikkinchi (keyinchalik Birinchi) dengiz lordlari ser Jon Fisher tomonidan amalga oshirildi.
1905 yil noyabrdan 1906 yil martigacha Jorj va Mey Britaniya Hindistoniga gastrol qilishdi, u erda u irqiy kamsitishdan jirkanib, hindularni mamlakat hukumatiga ko'proq jalb qilish uchun kampaniya olib bordi. Ekskursiya deyarli darxol Ispaniyaga qirol Alfonso XIII ning Jorjning birinchi amakivachchasi Battenberglik Viktoriya Evgeniyning to'yi uchun sayohat bilan ta'qib qilindi, unda kelin va kuyov o'z murabbiyining haydovchisi va o'ndan ortiq tomoshabinlar tomonidan o'ldirilishdan arang qochishdi. Anarxist Mateu Morral tomonidan tashlangan bomba tufayli o'ldirilgan . Buyuk Britaniyaga qaytib kelganidan bir hafta o'tgach, Jorj va Mey Norvegiyaga qirol Xokon VIIning toj kiyish marosimiga borishdi., Jorjning amakivachchasi va qaynog'asi va qirolicha Maud, Jorjning singlisi.
1910 yil 6 mayda Edvard VII vafot etdi va Jorj qirol bo'ldi. U kundalik daftariga shunday yozgan edi: “Men eng yaxshi do'stim va eng yaxshi otalarimni yo'qotdim ... Men u bilan hayotimda hech qachon gaplashmaganman. Yuragim singan va qayg'uga botganman, lekin Xudo menga mas'uliyatimni bajarishda yordam beradi va azizim may oyi har doimgidek menga tasalli beradi. Menga tushgan og'ir ishda Xudo menga kuch va yo'l-yo'riq bersin”.
Jorj xotinining rasmiy hujjatlar va xatlarga "Viktoriya Meri" deb imzo chekish odati hech qachon yoqmagan va u shunday ismlardan birini tashlab qo'yishini talab qilgan. Ikkalasi ham uni qirolicha Viktoriya deb atamaslik kerak deb o'ylashdi va shuning uchun u qirolicha Meri bo'ldi. Oʻsha yilning oʻzida radikal targʻibotchi Edvard Mylius Jorj yoshligida Maltada yashirincha turmushga chiqqani va shuning uchun uning qirolicha Meri bilan nikohi katta xotinli boʻlganligi haqidagi yolgʻonni chop etdi. Yolg'on birinchi marta 1893 yilda nashr etilgan, ammo Jorj buni hazil sifatida rad etgan edi. Mish-mishlarni yo'q qilish uchun Mylius hibsga olindi, sud qilindi va jinoiy tuhmatda aybdor deb topildi va bir yilga qamoq jazosiga hukm qilindi.
Jorj qo'shilish deklaratsiyasining katoliklarga qarshi so'zlariga e'tiroz bildirdi, u o'zining birinchi parlamenti ochilishida e'lon qilishi kerak edi. U parlament o‘zgartirilmasa, uni ochishdan bosh tortishini ma’lum qildi. Natijada, 1910 yildagi Qo'shilish deklaratsiyasi to'g'risidagi qonun deklaratsiyani qisqartirdi va eng haqoratli iboralarni olib tashladi.10
1910 yil 6 mayda Edvard VII vafot etdi va Jorj qirol bo'ldi. U kundalik daftariga shunday yozgan edi: “Men eng yaxshi do'stim va eng yaxshi otalarimni yo'qotdim ... Men u bilan hayotimda hech qachon gaplashmaganman. Yuragim singan va qayg'uga botganman, lekin Xudo menga mas'uliyatimni bajarishda yordam beradi va azizim may oyi har doimgidek menga tasalli beradi. Menga tushgan og'ir ishda Xudo menga kuch va yo'l-yo'riq bersin”.
Jorj xotinining rasmiy hujjatlar va xatlarga "Viktoriya Meri" deb imzo chekish odati hech qachon yoqmagan va u shunday ismlardan birini tashlab qo'yishini talab qilgan. Ikkalasi ham uni qirolicha Viktoriya deb atamaslik kerak deb o'ylashdi va shuning uchun u qirolicha Meri bo'ldi. Oʻsha yilning oʻzida radikal targʻibotchi Edvard Mylius Jorj yoshligida Maltada yashirincha turmushga chiqqani va shuning uchun uning qirolicha Meri bilan nikohi katta xotinli boʻlganligi haqidagi yolgʻonni chop etdi. Yolg'on birinchi marta 1893 yilda nashr etilgan, ammo Jorj buni hazil sifatida rad etgan edi. Mish-mishlarni yo'q qilish uchun Mylius hibsga olindi, sud qilindi va jinoiy tuhmatda aybdor deb topildi va bir yilga qamoq jazosiga hukm qilindi.11
Jorj siyosiy notinch davrda taxtni meros qilib oldi. Lloyd Jorjning xalq byudjeti o'tgan yili Konservativlar va ittifoqchilar hukmronlik qiladigan Lordlar palatasi tomonidan rad etilgan edi, lordlar pul qonunlariga veto qo'ymaganligi haqidagi oddiy konventsiyadan farqli o'laroq. Liberal Bosh vazir H.H.Askvit avvalgi qiroldan Vakillar palatasi orqali byudjetni majburlash uchun yetarlicha liberal tengdoshlarni yaratish majburiyatini olishni so'ragan edi. Edvard, agar lordlar ketma-ket ikki umumiy saylovdan keyin byudjetni rad etgan bo'lsa, istamay rozi bo'ldi. 1910 yil yanvardagi umumiy saylovdan keyin, Konservativ tengdoshlar hukumat saylov vakolatiga ega bo'lgan byudjetni ovoz berishsiz o'tkazishga ruxsat berdi.
Jorj siyosiy notinch davrda taxtni meros qilib oldi. Lloyd Jorjning xalq byudjeti o'tgan yili Konservativlar va ittifoqchilar hukmronlik qiladigan Lordlar palatasi tomonidan rad etilgan edi, lordlar pul qonunlariga veto qo'ymaganligi haqidagi oddiy konventsiyadan farqli o'laroq. Liberal Bosh vazir H.H.Askvit avvalgi qiroldan Vakillar palatasi orqali byudjetni majburlash uchun yetarlicha liberal tengdoshlarni yaratish majburiyatini olishni so'ragan edi. Edvard, agar lordlar ketma-ket ikki umumiy saylovdan keyin byudjetni rad etgan bo'lsa, istamay rozi bo'ldi. 1910 yil yanvardagi umumiy saylovdan keyin, Konservativ tengdoshlar hukumat saylov vakolatiga ega bo'lgan byudjetni ovoz berishsiz o'tkazishga ruxsat berdi.12
1914 yil 4 avgustda Jorj o'z kundaligida shunday deb yozgan edi: "Men Germaniya bilan urush e'lon qilish uchun soat 10:45 da kengash o'tkazdim. Bu dahshatli falokat, lekin bu bizning aybimiz emas ... Xudoga iltijo qilaman, bu tez orada tugaydi." 1914 yildan 1918 yilgacha Angliya va uning ittifoqchilari Germaniya imperiyasi boshchiligidagi markaziy kuchlar bilan urush olib borishdi . Britaniya jamoatchiligi uchun urushning barcha dahshatlarini ramziy qilish uchun kelgan nemis kayzer Vilgelm II qirolning birinchi amakivachchasi edi. Jorjning otasi tomonidan bobosi Saks-Koburg va Gota shahzodasi Albert edi, shuning uchun qirol va uning bolalari nemis unvonlariga ega edilar: Saks-Koburg shahzodasi va malikasi, Gota, Saksoniya gertsogi va gertsogi. Qirolicha Meri, onasi kabi Angliyada tug'ilgan bo'lsa-da, Germaniyaning Vyurtemberg gersoglarining avlodi bo'lgan Tek gertsogining qizi edi. Jorjning britaniyalik bo'lgan, ammo nemis unvonlariga ega bo'lgan qaynonalari va amakivachchalari bor edi, ular Tek gertsogi va gertsoginyasi, Battenberg shahzodasi va malikasi, Shlezvig-Golshteyn shahzodasi va malikasi kabi. HG Uells Britaniyaning "o'zga sayyoralik va ilhomlantirmaydigan sudi" haqida yozganida, Jorj shunday javob berdi: "Men ilhomlantirmagan bo'lishim mumkin, lekin agar men begona bo'lsam, la'natlanadi".
1917-yil 17-iyulda Jorj Britaniya qirollik uyining nomini nemis tilidagi Saks-Koburg va Gota uyidan Vindzor uyiga oʻzgartirgan qirollik deklaratsiyasini chiqarib, ingliz millatchiligini tinchitdi. U va uning barcha britaniyalik qarindoshlari nemis unvonlari va uslublaridan voz kechib, ingliz tilidagi familiyalarni qabul qilishdi. Jorj o'zining erkak qarindoshlariga Britaniya tengdoshlarini berib, tovon to'lagan. Uning amakivachchasi Battenberg shahzodasi Lui , urush boshida nemislarga qarshi tuyg'u tufayli Birinchi dengiz lordligidan iste'foga chiqishga majbur bo'lgan, Milford Xeyvenning 1-markessi Lui Mauntbatten bo'ldi, qirolicha Meri esa ukalari bo'ldi.Adolf Kembrij, Kembrijning 1-markessi va Aleksandr Kembrij, Atlonning 1-grafi.
1917-yil 11-dekabrda eʼlon qilingan patent xatlarida qirol “Qirollik oliylari” uslubini va “Buyuk Britaniya va Irlandiya shahzodasi (yoki malikasi)” unvonini Suverenning farzandlari, yaʼni Buyuk Britaniya oʻgʻillarining farzandlari uchun cheklab qoʻydi. Suveren va Uels shahzodasining to'ng'ich o'g'lining to'ng'ich o'g'li. Xatlar patentida, shuningdek, "Qirollik Oliylari, Oliy Hazrati yoki Osoyishta Hazrati unvonlari hamda Shahzoda va Malikaning unvonlari to'xtatiladi, bundan oldin berilgan va bekor qilinmagan unvonlar bundan mustasno". Jorjning Germaniya tomonida jang qilgan qarindoshlari, masalan, Gannover valiahd shahzodasi Ernest Avgust va Saks-Koburg va Gota gertsogi Charlz Edvard, 1917 yildagi unvonlardan mahrum qilish to'g'risidagi qonun qoidalariga muvofiq Kengashdagi tartib. Onasining bosimi ostida Jorj, shuningdek, Avliyo Jorj cherkovi, Vindzor qal'asidan nemis munosabatlarining garter bayroqlarini olib tashladi.
1917 yilgi rus inqilobida Rossiya podshosi Nikolay II, Jorjning birinchi amakivachchasi taxtdan ag'darilganida, Britaniya hukumati podshoh va uning oilasiga siyosiy boshpana taklif qildi, ammo Britaniya xalqi uchun sharoit yomonlashdi va inqilob inglizlarga kelishidan qo'rqdi. Orollar, Jorjni Romanovlarning mavjudligi noo'rin deb hisoblashiga olib keldi. Birma lord Mauntbattenning keyinchalik Bosh vazir Devid Lloyd Jorj rus imperator oilasini qutqarishga qarshi ekanligi haqidagi da'volariga qaramay, lord Stamfordemning maktublari hukumat maslahatiga qarshi bu g'oyaga qarshi chiqqan Jorj V ekanligini ko'rsatadi. Qutqarishni oldindan rejalashtirish Britaniya maxfiy xizmatining bo'limi bo'lgan MI1 tomonidan amalga oshirildi, ammo bolsheviklar inqilobchilari pozitsiyasining mustahkamlanishi va urushni olib borishdagi kengroq qiyinchiliklar tufayli reja hech qachon amalga oshirilmadi. Nikolay va uning yaqin oilasi Rossiyada qolib, u yerda 1918 yilda bolsheviklar tomonidan oʻldirilgan. Jorj o'z kundaligida shunday deb yozgan edi: "Bu qotillik edi. Men eng mehribon va puxta janob Nikkiga sodiq edim: o'z vatanini va xalqini sevardim". Keyingi yili Nikolayning onasi Mari Fedorovna va rus imperator oilasining boshqa a'zolari qutqarildi. Britaniya harbiy kemasi tomonidan Qrim.13
Urush tugaganidan ikki oy o'tgach, qirolning kenja o'g'li Jon 13 yoshida sog'lig'i yomonlashganidan keyin vafot etdi. Jorjga uning o'limi haqida qirolicha Meri xabar bergan va u shunday deb yozgan edi:" Jon ko'p yillar davomida bizni juda tashvishga solgan edi. Oila doirasidagi birinchi tanaffusga chidash qiyin, lekin odamlar juda mehribon va hamdard edilar, bu bizga ko'p yordam berdi."
1922 yil may oyida Jorj Belgiya va Shimoliy Frantsiyani kezib, Birinchi Jahon urushi qabristonlari va Imperator urush qabrlari komissiyasi tomonidan qurilgan yodgorliklarni ziyorat qildi. Bu voqea Rudyard Kiplingning " Qirolning ziyorati" she'rida tasvirlangan. Tur va 1923 yilda Italiyaga bir marta qisqa muddatli tashrifi, urush tugaganidan keyin Jorj Buyuk Britaniyani rasmiy ish bilan tark etishga rozi bo'lgan yagona vaqt edi.
Birinchi jahon urushidan oldin Evropaning ko'p qismini Jorj bilan bog'liq monarxlar boshqargan, ammo urush paytida va undan keyin Avstriya, Germaniya, Gretsiya va Ispaniya monarxiyalari, xuddi Rossiya kabi, inqilob va urushga tushib qolgan. 1919 yil mart oyida podpolkovnik Edvard Lisl Strutt qirolning shaxsiy buyrug'i bilan Avstriyaning sobiq imperatori Karl I va uning oilasini Shveytsariyadagi xavfsiz joyga kuzatib borish uchun yuborildi. 1922 yilda uning amakivachchalari shahzoda va malika Endryuni qutqarish uchun Yunonistonga Qirollik dengiz floti kemasi yuborildi.
Millatchilar mustaqillik uchun kurashgan Irlandiyada siyosiy tartibsizliklar davom etdi. Jorj bosh vazir Lloyd Jorjga hukumat ruxsat bergan qotillik va qatag'onlardan dahshatini bildirdi. 1921 yil 22 iyunda Shimoliy Irlandiya parlamentining ochilish sessiyasida qirol general Yan Smuts tomonidan ishlab chiqilgan va Lloyd Jorj tomonidan tasdiqlangan nutq qismida murosaga murojaat qildi. Bir necha hafta oʻtgach, sulhga kelishib olindi. Britaniya va Irlandiya separatistlari oʻrtasidagi muzokaralar Angliya-Irlandiya shartnomasining imzolanishiga olib keldi. 1922 yil oxiriga kelib Irlandiya boʻlinib ketdiIrlandiya erkin davlati tashkil etildi va Lloyd Jorj lavozimidan chetda qoldi.
Jorj va uning maslahatchilari sotsializmning yuksalishi va kuchayib borayotgan ishchi harakatidan xavotirda edilar, ular xato qilib respublikachilik bilan bog'lashdi. Sotsialistlar endi o‘zlarining monarxiyaga qarshi shiorlariga ishonmadilar va agar u birinchi qadamni tashlasa, monarxiya bilan kelishishga tayyor edi. Jorj sinfiy chegaralarni kesib o'tgan va monarxiyani jamoatchilik va ishchilar sinfiga yaqinlashtiruvchi yanada demokratik, inklyuziv pozitsiyani qabul qildi - dengiz zobitlari va quruqlikdagi zobitlar bilan eng qulay bo'lgan qirol uchun keskin o'zgarish. U mo'tadil Leyboristlar partiyasi bilan do'stona aloqalarni o'rnatdisiyosatchilar va kasaba uyushmalari xodimlari. Uning ijtimoiy bema'nilikdan voz kechishi qirol oilasining xatti-harakatlarini shart qilib qo'ydi va 1920-yillardagi iqtisodiy inqirozlar paytida va undan keyingi ikki avlod davomida uning mashhurligini oshirdi. 14
1922-1929 yillar orasida hukumat tez-tez o'zgarib turdi. 1924 yilda Jorj birinchi Leyboristlar Bosh vaziri Ramsey MakDonaldni uchta asosiy partiyadan birortasi uchun aniq ko'pchilik bo'lmagan holda tayinladi. Jorjning birinchi leyboristlar hukumatini tayinlashdagi xushmuomalaligi (bu bir yildan kamroq davom etgan) partiya tarafdorlarining u ularning manfaatlariga qarshi ish olib borishiga shubhalarini yo'qotdi. 1926 yilgi umumiy ish tashlash paytida Jorj konservativ Stenli Bolduin hukumatiga yallig'lanishga qarshi choralar ko'rmaslikni maslahat berdi va ish tashlashchilar "inqilobchilar" degan takliflarni istisno qildi: "Ularni hukm qilishdan oldin ularning maoshiga yashashga harakat qiling".
1926 yilda Jorj Londonda Imperator konferentsiyasiga mezbonlik qildi, unda Balfur deklaratsiyasi Britaniya dominionlarining o'zini o'zi boshqaradigan "Britaniya imperiyasi ichidagi avtonom jamoalar, maqomlari bo'yicha teng, hech qanday tarzda bir-biriga bo'ysunmaydigan" ga aylanishini qabul qildi. 1931 yildagi Vestminster statuti Dominionlarning qonun chiqaruvchi mustaqilligini rasmiylashtirdi va agar Dominionlarning barcha parlamentlari hamda Vestminsterdagi parlament rozi boʻlmasa, taxt vorisligini oʻzgartirish mumkin emasligini belgilab berdi. Nizomning muqaddimasida monarx "umumiy sadoqat bilan birlashgan" Britaniya Millatlar Hamdo'stligi a'zolarining erkin uyushmasi ramzi sifatida tasvirlangan.
Jahon moliyaviy inqirozidan so'ng, Jorj 1931 yilda MakDonald va Bolduin boshchiligida Milliy hukumat tuzilishini rag'batlantirdi va byudjetni muvozanatlashda yordam berish uchun fuqarolar ro'yxatini qisqartirish uchun ko'ngilli bo'ldi. U Germaniyada Adolf Gitler va natsistlar partiyasining hokimiyat tepasiga kelishidan xavotirda edi. 1934 yilda Jorj Germaniya elchisi Leopold fon Xyoshga ochiqchasiga Germaniya dunyo uchun xavf tugʻdirayotganini va agar Germaniya hozirgi surʼatda davom etsa, oʻn yil ichida urush boʻlishi aniqligini aytdi, u Britaniyaning Berlindagi elchisini ogohlantirdi, Erik Fipps, natsistlardan shubhalanish uchun.
1932 yilda Jorj radioda Qirollik Rojdestvo nutqini aytishga rozi bo'ldi, bu voqea shundan keyin har yili o'tkaziladi. U dastlab yangilik tarafdori emas edi, lekin bu uning xalqi xohlagan narsa ekanligi haqidagi dalillarga ishontirdi. 1935 yilda hukmronligining kumush yubileyiga kelib, u olomonning maqtoviga javoban: "Men buni tushunolmayapman, axir men juda oddiy odamman", dedi.

Jorjning katta o'g'li va merosxo'ri Edvard bilan munosabatlari keyingi yillarda yomonlashdi. Jorj Edvardning hayotga moslasha olmaganidan hafsalasi pir bo'lgan va turmush qurgan ayollar bilan bo'lgan ko'p munosabatlaridan dahshatga tushgan. Bundan farqli o'laroq, u ikkinchi o'g'li shahzoda Albertni (keyinchalik Jorj VI ) yaxshi ko'rardi va to'ng'ich nabirasi malika Yelizavetaga mehr qo'ydi ; u unga "Lilibet" laqabini qo'ydi va u uni mehr bilan "Angliya bobosi" deb chaqirdi. 1935 yilda Jorj oʻz oʻgʻli Edvard haqida: “Men oʻlganimdan keyin bola 12 oy ichida oʻzini yoʻq qiladi”, Albert va Elizabet haqida: “Xudodan soʻrayman, mening toʻngʻich oʻgʻlim hech qachon turmushga chiqmasin va farzand koʻrmasin”.15


Birinchi jahon urushi Jorjning sog'lig'iga putur etkazdi, u 1915 yil 28 oktyabrda Frantsiyada askarlarni ko'zdan kechirayotganda oti bilan uloqtirilganda og'ir yaralandi va uning qattiq chekishi nafas olish muammolarini yanada kuchaytirdi. U surunkali bronxit bilan og'rigan. 1925 yilda shifokorlarining ko'rsatmasi bilan uni istamay O'rta er dengiziga shaxsiy rekuperativ sayohatga jo'natishdi; bu uning urushdan keyingi uchinchi chet el safari va oxirgi safari edi. 1928 yil noyabr oyida u septisemiya bilan og'ir kasal bo'lib qoldi va keyingi ikki yil davomida uning o'g'li Edvard ko'p vazifalarini o'z zimmasiga oldi. 1929 yilda xorijda dam olish taklifi qirol tomonidan "juda kuchli tilda" rad etildi. Buning o'rniga u Sasseksning Bognor kurortidagi Kreygveyl uyida, Oldvikda uch oy nafaqaga chiqdi. Uning yashashi natijasida shahar Regis - lotincha "qirol" qo'shimchasini oldi. Keyinchalik afsonaga ko'ra, uning so'nggi so'zlari, u tez orada shaharga qaytib kelish uchun etarlicha sog'ayib ketishini aytishganida, "Bugger Bognor!"
Jorj hech qachon to'liq tiklanmadi. O'qishning oxirgi yilida unga vaqti-vaqti bilan kislorod berildi. Sevimli singlisi Viktoriyaning 1935 yil dekabrida vafoti uni qattiq tushkunlikka soldi. 1936 yil 15 yanvar kuni kechqurun Jorj Sandringham uyidagi yotoqxonasiga sovuqdan shikoyat qildi; u o'limigacha xonada qoldi. U asta-sekin zaiflashdi, ongiga kirib, tashqariga tushdi. Keyinroq Bosh vazir Stenli Bolduin shunday dedi:
“Har gal hushiga kelganida bu kimningdir so‘rovi yoki mehribon mushohadasi, ko‘rsatilgan mehr uchun minnatdorchilik so‘zlari edi. Ammo u kotibiga odam yuborganida: "Imperiya qanday?" Bu shakldagi g'ayrioddiy ibora va kotib: "Hammasi yaxshi, ser, imperiya bilan" dedi va qirol unga tabassum qildi va yana hushidan ketdi”.
20 yanvarga kelib, Jorj o'limga yaqin edi. Pennlik Lord Douson boshchiligidagi uning shifokorlari "Qirolning hayoti o'z yaqinlashishga tomon tinchgina harakat qilmoqda" degan so'zlar bilan byulleten chiqardi. Dousonning oʻlimidan soʻng topilgan va 1986-yilda ommaga eʼlon qilingan shaxsiy kundaligi Jorjning soʻnggi soʻzlari boʻlgan “Xudo sizni laʼnatlasin!” uning hamshirasi Ketrin Blekga atalganini koʻrsatadi. o'sha kechasi unga sedativ. " Evtanaziyaning yumshoq o'sishi" ni qo'llab-quvvatlagan Douson kundalikda qirolning hayotini tugatganini tan oldi.
Taxminan soat 11 da oxirgi bosqich ko'p soatlar davom etishi aniq bo'ldi, bu bemorga noma'lum, lekin u juda ko'p qadrlagan va qisqa yakuniy sahnani talab qiladigan o'sha qadr-qimmat va xotirjamlik bilan ozgina murosa. Haqiqatan ham hayot bo'lgan hamma narsa o'tib ketgan mexanik tugashni soatlab kutish faqat tomoshabinlarni charchatadi va ularni shunchalik zo'ravon qiladiki, ular fikrlash, muloqot yoki ibodat tasallisidan foydalana olmaydilar. Shuning uchun men oxirini aniqlashga qaror qildim va cho'zilgan bo'yin venaga morfiya gr.3/4 [don] va kokain gr.1 [don] ni AOK qildim. Taxminan 1/4 soat ichida - tinchroq nafas olish - ko'rinish yanada xotirjam - jismoniy kurash ketdi.16
Douson qirolning qadr-qimmatini saqlab qolish, oilani yanada zo'rlashiga yo'l qo'ymaslik uchun harakat qilganini va Jorjning soat 23:55 da o'limi haqida "kechki jurnallar" o'rniga The Times gazetasining ertalabki nashrida e'lon qilinishini yozgan”. Na qirolicha Meri, u kuchli dindor va evtanaziyaga ruxsat bermagan bo'lishi mumkin, na Uels shahzodasi bilan maslahatlashmagan. Qirol oilasi qirolning og'riq va azob-uqubatlarga chidashini xohlamadi va uning hayoti sun'iy ravishda uzaytirilishini xohlamadi, lekin Dousonning harakatlarini ham ma'qullamadi. Britaniya Pathe ertasi kuni Qirolning o'limini e'lon qildi, unda u "har birimiz uchun qiroldan ham ko'proq, buyuk oilaning otasi" deb ta'riflangan.
Nemis bastakori Pol Hindemit qirol vafotidan keyin ertalab BBC studiyasiga bordi va olti soatdan keyin viola va orkestr uchun Trauermusik ("Motam musiqasi") yozdi. O'sha kuni kechqurun Bi-bi-si tomonidan jonli efirda ijro etildi, Adrian Boult BBC simfonik orkestri va bastakor solist sifatida dirijyorlik qildi.
Vestminster zalida Jorjning yotgan joyiga boradigan kortejda Jorjning tobuti ustidagi Imperator davlat tojidan oshib o'tgan xoch qulab tushdi va kortej Yangi saroy hovlisiga aylanganda trubaga tushdi. Jorjning to'ng'ich o'g'li va vorisi Edvard VIII uning qulaganini ko'rdi va bu uning yangi hukmronligi uchun yomon alomatmi yoki yo'qmi deb hayron bo'ldi. Otalariga hurmat belgisi sifatida Jorjning omon qolgan to'rt o'g'li - Edvard, Albert, Genrix va Jorj - dafn marosimidan oldingi kechada katafalkda " Knyazlar hushyorligi" nomi bilan mashhur bo'lgan qo'riqchilar safiga chiqishdi. Bu hushyorlik Jorjning kelini qirolicha Yelizaveta 2002 yilda vafot etguniga qadar takrorlanmadi. Jorj V 1936-yil 28-yanvarda Vindzor qasridagi Avliyo Jorj ibodatxonasiga dafn qilindi. Edvard taxtdan voz kechdi. yil tugashidan oldin, Albert taxtga Jorj VI sifatida o'tirdi.17



Download 1.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling