James d. Gwartney

O'qish uchun:
Duayt Li. «Ixtisoslashuv va boylik»
Zamonaviy dunyoda savdoning ahamiyatini bo'rttirib ko'rsatish qiyin. Savdo
ko'pchiligimizga o'zimiz mustaqil ishlab chiqara olishimiz mumkin bo'lgan miqdordan ancha
ko'p miqdorda turli xil tovar va xizmatlarni iste'mol qilishimizga imkon yaratadi. Shaxsan ham
uy-joy qurish, ham kiyim va oziq-ovqat ishlab chiqarish bilan bog'liq mashaqqatlarni tasavvur
qila olasizmi? Kompyuyter, televizor, idish-tovoq yuvish mashinasi, avtomobil va telefonlar
ishlab chiqarish to'g'risida gapirmasak ham bo'ladi. Qayd etilgan buyumlarga ega bo'lgan
insonlar yashaydigan jamiyatda iqtisodiyot, avvalo shaxslar hamkorlik qilishini,
ixtisoslashuvini va savdo qilishini ta'minlaganligi sababli ular ushbu buyumlarga ega. Ichki

---

28
yoki xalqaro ayirboshlashga to'sqinlik qilgan mamlakatlarda fuqarolarning savdo manfaatlariga
erishish va yanada farovon hayot kechirish imkoniyati pasayadi. To'g'ri, dinamik jahon
iqtisodiyoti deganda har bir mamlakat mehnat bozorini vaqt o'tgan sari o'zgarishlarga duch
kelishini anglatadi. Bunga munosib chora sifatida, dunyodagi deyarli barcha iqtisodchilar
importni cheklash o'rniga ishchilarni yangi ish joylarga yo'naltirishga ko'maklashish to'g'ri yo'l
ekanligiga qo'shiladilar.
Video:
Ixtiyoriy ayirboshlash iqtisodiyoti

---

29
Tranzaksion xarajatlar ahamiyatga ega
Ixtiyoriy ayirboshlash hamkorlikni rag'batlantiradi hamda biz xohlagan mahsulotlardan
ko'proq olishga ko'maklashadi. Biroq, savdo jarayoni xarajatsiz emas. Potensial savdo
hamkorlarini topish, ular bilan muzokaralar olib borish va savdo kelishuvlarini tuzish uchun
vaqt, tashabbus hamda boshqa resurslar talab qilinadi. Bu maqsadlar uchun sarflangan resurslar