Жанабергенова айсулыу жаксылыковна ахборотлашган таълим муҳитида

Ахборотлашган таълим муҳитида талабаларнинг математика 
бўйича мустақил иш фаолиятининг таснифи
Таснифлаш-
нинг асосий 
белгилари 
Ахборотлашган таълим муҳитида талабаларнинг 
мустақил иш фаолияти 
Дидактик 
мақсадлар учун 
1. Асосий билимларни такрорлаш ва янги ўқув 
материалини тайёрлаш 
2. Янги материалларни ўрганиш 
3. Ахборотни тизимлаштириш 
4. Такрорлаш учун вазифаларни бажариш орқали билим 
ва кўникмаларни мустаҳкамлаш 
5. 
Янги 
мавзуни 
ўзлаштиришда 
билимлардан 
фойдаланиш 
6. Текшириш ва назорат қилиш учун. 
Талабаларнинг 
билим 
фаоллиги 
табиатига кўра 
1. Портатив табиатда намунали бажарилган 
2. Қисман қидирув белгиси 
3. Индивидуал - фарқловчи хусусият. 
Талабалар 
ишини ташкил 
этиш шаклида 
1. Фронтал 
2. Гуруҳ 
3. Шахсий-дифференциаллик 
Таълим манбаи 
ва таълим 
воситаси 
1. Дарслик ва бошқа имтиёзлар билан ишлаш 
2. Ўқилган матн бўйича режа ва маъруза нутқларини 
тузиш 
3. Экран ёрдами билан ишлаш ва режа тузиш 
4. Тарқатма материаллар билан ишлаш 
5. Математик моделларни кўриб чиқиш 
6. Масал ва вазифаларни ёзма ва оғзаки ҳал қилиш 

---

65 
7. Математик диктатуралар 
8. Экспериментал муаммоларни ҳал қилиш 
9. График ишларни бажариш 
10. Ҳисоботларни ва тезисларни тайёрлаш 
11. Мустақил тест топшириқларини эчиш 
12. Тематик материални компютер ёрдамида ўрганиш 
13. Мавзуни ўрганиш учун интернетдан фойдаланиш 
16. Математик ўйинларида иштирок этиш. 
Мустақил иш фаолияти савол ва вазифалар ёрдамида амалга оширилади. 
Одатда вазифалар оддийлардан мураккабгача тузилади ва ҳар бир вазифа 
аниқ дидактик мақсадни амалга оширишга қаратилган бўлади. Мустақил иш 
фаолиятининг алоҳида турлари ўзаро боғлиқ бўлиб, муайян шароитларда 
бирлаштирилиши мумкин [48]. 
Маълумки, дидактик принциплар таълимнинг назарий асосини ташкил 
этади. 
Шунинг 
учун, 
талабаларнинг 
мустақил 
иш 
фаолиятини 
такомиллаштиришга яқинлашганда, таълим назарияси томонидан ишлаб 
чиқилган қуйидаги дидактик принципларга асосланган бўлиши керак: 
1. Илмий принцип. Ушбу принципнинг аҳамияти шундаки, 
математикада ўрганилган ҳар бир мавзу материаллари назарий жиҳатдан 
асосли бўлиши керак, яъни илгари ўрганилган математик концепциялар, 
акциялар ва теоремаларга асосланади. Илмий принцип қуйидаги талабларга 
жавоб бериши керак: 
▪ ўрганилган математик тушунчалар, таърифлар, аксиомалар ва 
теоремаларни содда ва аниқ ифодалаш керак; 
▪ математикада ўқиладиган ҳар бир мавзу материалига танқидий 
ёндашувни ўргатиш. 
Шу нуқтаи назардан, фаннинг принципи математика жараёнида 
ҳақиқатни ўрганишни назарда тутади, чунки улар илм-фан соҳасида пайдо 
бўлади. 
2. намойиш қилиш принципи тафаккурни аниқликдан тортиб то 
референтгача ривожлантириш хусусиятига боғлиқ. Математика ўқитишнинг 
мақсадларидан бири - мантиқий фикрлашнинг ривожланиши. Кўринувчанлик 

---