Janubiy Osiyo mintaqasiga kirgan davlatlar Janubiy Osiyo mintaqasiga ta davlat kiradi


Download 27.59 Kb.
bet3/3
Sana27.03.2023
Hajmi27.59 Kb.
#1299912
1   2   3
Bog'liq
7-leksiya. Norov U. Janubiy Osiyo davlatlarining tashqi iqtisodiy aloqalari

Xitoy tendentsiyasi.

  • Xitoy vektori u yoki bu darajada barcha Janubiy Osiyo davlatlarining tashqi iqtisodiy siyosatidagi eng muhimlaridan biridir. Shunday qilib, Bangladesh hukumati XXR bilan aloqalarni faol rivojlantirmoqda, o'z iqtisodiyotiga kapital jalb qilmoqda, shu jumladan 30 dan ortiq Xitoy korporatsiyasi faoliyat yuritayotgan EPZda.

  • Xitoyning Nepaldagi ishtiroki ham mustahkamlanmoqda. Shunday qilib, 2017-yilning mart oyida Xitoy Nepalni Tibet avtonom rayoni bilan bog‘laydigan va 2015-yildagi vayronkor zilziladan jabr ko‘rgan Araniko avtomobil yo‘lining uzunligi 114 km bo‘lgan qismini o‘z mablag‘lari hisobidan ta’mirlashni yakunladi.Bundan tashqari, yozda 2017 yilda Xitoy Nepalga toshqin oqibatlarini bartaraf etish uchun 1 million dollar miqdorida yordam berdi.Hozirgi vaqtda Xitoy ishonch bilan Pokiston eksporti bo'yicha o'rtacha 10% (AQShdan keyin) va import bo'yicha ikkinchi o'rinni egallaydi - taxminan 15% (BAA dan keyin), ular o'rtasida erkin savdo zonalari (FTZ) tashkil etilgan.

    • Xitoy ham Pokistonning atom energetika sanoatini rivojlantirishda muhim rol o'ynadi, ayniqsa G'arb davlatlari Pokistonga uranni boyitish uchun materiallar va uskunalar sotib olishni qiyinlashtirish uchun qattiq eksport nazoratini joriy qilganidan keyin.

    • Pokiston, shuningdek, Pokistonning Gvadar portini Xitoyning Shinjon-Uyg‘ur avtonom viloyatining Qashg‘ar shahri bilan bog‘laydigan Xitoy-Pokiston iqtisodiy koridorini (CPEC) tashkil etish orqali Xitoyning Ipak yo‘li iqtisodiy kamari va dengiz ipak yo‘li loyihalariga jalb qilinadi.


    Janubiy Osiyo mamlakatlarida iqtisodiy rivojlanishning nomuvofiqligi.

    • E’tiborlisi, iqtisodiy o‘sishning yuqori sur’atlariga qaramay, mintaqa mamlakatlarida qator ijtimoiy-iqtisodiy muammolar hamon hal etilmagan. Ijtimoiy ishontirish muammolari orasida eng keskin muammo hisoblanadi

    • noto'g'ri ovqatlanish va ochlik. 2014-2016 yillardagi ma’lumotlarga ko‘ra, Janubiy Osiyoda 281,4 million kishi to‘yib ovqatlanmaydi (mintaqa aholisining 15,7 foizi);

    • Taʼlimga sarflangan mablagʻlar koʻpayganiga qaramay, mintaqa mamlakatlarida taʼlim sohasidagi hal etilmagan muammolar orasida quyidagilar ajralib turadi:

    • alohida ta'lim muassasalarini siyosiylashtirish va diniy yo'naltirish;

    • so'nggi yillarda ko'pincha sifatsiz ta'lim xizmatlarini taklif qiluvchi ko'plab xususiy maktablar va muassasalarning paydo bo'lishi; aholining katta qismi uchun oliy ma'lumotga ega emasligi; tegishli yoshdagi bolalarning boshlang‘ich va o‘rta ta’limga to‘liq qamrab olinmaganligi.



    • Shubhasiz, Hindiston mintaqadagi ahamiyati tufayli butun Janubiy Osiyoning rivojlanish sur'atlarini belgilab beradi. Iqtisodiy faollikning 2016-moliyadagi 7,5 foizdan 2017-moliyadagi 7,7 foizgacha prognoz qilinayotgan tezlashishi xususiy investitsiyalarning ko‘payishi, infratuzilma xarajatlarining oshishi, investitsiya muhitining yaxshilanishi hamda korporativ va moliyaviy balansning qisqarishi kutilayotganligiga asoslanadi.

    • Afg'onistonda davom etayotgan xavfsizlik noaniqligi va beqaror siyosiy muhit tadbirkorlik faoliyatiga to'sqinlik qilmoqda va umuman ichki talabga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda. Keyingi rivojlanish ko'p jihatdan hududni xavfsizlikni ta'minlash, iqtisodiy o'sishning yangi manbalarini jalb qilish va iqtisodiyotning xususiy sektoriga sarmoya kiritish uchun qulay sharoitlar yaratish yaxshilashga bog'liq..

    • Bangladesh hukumat iste'moli va investitsiyalarining ko'payishi, xususiy investitsiyalarning tiklanishi va tartibga solish va infratuzilma cheklovlarining yumshatilishiga bog'liq kuchli o'sishni ko'rmoqda. Mamlakat savdo va moliyaviy zarbalardan ehtiyot bo'lishi kerak. U tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishni isloh qilish, infratuzilma kamchiliklarini kamaytirish va moliya sektoridagi zaif tomonlarni bartaraf etish orqali xususiy sarmoyalarni rag'batlantirishga intilishi kerak.

      • Butanda iqtisodiy faollik yalpi ichki mahsulotning tez o'sishiga olib keladi. Ushbu kuchli ko'rsatkichlarga YANGI gidroenergetika inshootlariga sarmoya kiritish, shuningdek, davlat iste'moli va xarajatlarini oshirish orqali erishiladi. Butan katta joriy taqchillik bilan kurashmoqda, uning yarmi gidroenergetikada. Xususiy sektorni rivojlantirish va aktivlarni diversifikatsiya qilish moliyaviy donorlarning zaifligini kamaytirish va yoshlar o‘rtasidagi ishsizlikni bartaraf etishning asosiy yechimidir.



    • Hindistonda yalpi ichki mahsulotning o'sishi qishloq xo'jaligining yuksalishi va davlat xizmatchilarining ish haqi islohotini rag'batlantirish hisobiga kutilmoqda. Biroq, asosiy islohotlarni qabul qilish va amalga oshirishdagi kechikishlar investorlarning kayfiyatiga ta'sir qilishi mumkin. Qulay umumiy tendentsiyalar shahar va qishloq uy xo'jaliklari, ichki va tashqi talab, xususiy va davlat sektorining kapital xarajatlari o'rtasidagi katta tafovutlarni yashiradi.

    • Butanda iqtisodiy faollik yalpi ichki mahsulotning tez o'sishiga olib keladi. Ushbu kuchli ko'rsatkichlarga YANGI gidroenergetika inshootlariga sarmoya kiritish, shuningdek, davlat iste'moli va xarajatlarini oshirish orqali erishiladi. Butan katta joriy taqchillik bilan kurashmoqda, uning yarmi gidroenergetikada. Xususiy sektorni rivojlantirish va aktivlarni diversifikatsiya qilish moliyaviy donorlarning zaifligini kamaytirish va yoshlar o‘rtasidagi ishsizlikni bartaraf etishning asosiy yechimidir.

    • Hindistonda yalpi ichki mahsulotning o'sishi qishloq xo'jaligining yuksalishi va davlat xizmatchilarining ish haqi islohotini rag'batlantirish hisobiga kutilmoqda. Biroq, asosiy islohotlarni qabul qilish va amalga oshirishdagi kechikishlar investorlarning kayfiyatiga ta'sir qilishi mumkin. Qulay umumiy tendentsiyalar shahar va qishloq uy xo'jaliklari, ichki va tashqi talab, xususiy va davlat sektorining kapital xarajatlari o'rtasidagi katta tafovutlarni yashiradi.

    • Shri-Lanka iqtisodiy o'sishni davlat investitsiyalarining ko'payishi va kechiktirilgan investitsiyalar hisobiga kutmoqda. Og'ir global vaziyat mamlakat iqtisodiyotiga ta'sir qildi, eksportning qisqarishiga va pul o'tkazmalarining qisqarishiga olib keldi. Kapitalning sezilarli darajada chiqib ketishi Shri-Lanka davlat qarzining ko'payishiga olib keldi, tovar-moddiy boyliklarning kamayishi va inflyatsiyaning oshishiga olib keldi.

    Download 27.59 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling