Jaqtılıqtıń ekilemshi sınıwı elektr maydanında jaqtılıqtıń ekilenip sınıwı

Kúshli jaqtılıq impulsining elektr maydanı sebepli júz bergen Kerr hádiysesi
Joqarıda izotrop ortalıqta ózgermeytuǵın elektr maydanı tásiri astında nurdıń ekige ajralıp sınıw hádiysesi júz beriwi tuwrısında sóylep keldik. Ózgeriwshen elektr maydanında hám jaqtılıq tolqınınıń maydanında da sonday hádiyse júz beredi.
Lazerlar texnikasınıń rawajlanıwı elektr maydanınıń kernewligi kútá úlken bahalarǵa erisetuǵın jaqtılıq impulslari shıǵarıwǵa múmkinshilik berdi; kúshli jaqtılıq impulsiniń maydanı tásiri astında suyıqlıqlarda nurdıń ekige ajralıp sınıw hádiysesi júz beriwi eksperimentda tastıyıq etildi. Bul túrdegi dáslepki tájiriybede (Mayer hám Jire, 1964 y.) jaqtılıq impulsiniń dawam etiw waqtı 5,5 s, energiyası 0, 14 J. Kernewliktiń orta kvadratik ma`nisi = 39 bolǵan. Bul tájiriybediń Principial sxeması 5-suwretde kórsetilgen. F svetofiltrdan ótkennen, kók jaqtılıq (λ≈500 nm) oń tárepten shepke tárep júrip, ishine tekserilip atırǵan suyıqlıq qoyılǵan yacheyka arqalı ótedi hám S plastinkadan qaytıp, FEK fotoko'paytirgichga túsedi. Polyarizatorlar 7-suwretdegi sıyaqlı ayqastirip qoyılǵanda kók jaqtılıq FEK ge tuse almaydi [1].

15-súwret. Kúshli jaqtılıq impulsi tásiri astında nurdıń ekige ajralıp sınıw hádiysesin júzege keltiriw tájiriybesiniń principal sxeması

Eger bunday surilmaga shep tárepten ońǵa tárep kúshli jaqtılıq impulsi kirse, bul impuls suyıqlıqta nurdıń ekige ajralıp sınıw hádiysesin júzege keltiredi hám suyıqlıq quyıp qoyılǵan yacheykadan impuls ótip turǵan waqıt dawamında kók jaqtılıq FEK ga túsip turadı. V turaqlini anıqlaw ushın lazer impulsiniń maydanı tásiri astında payda bolatuǵın δ jol parqı olshenedi, keyin bolsa ishindegi suyıqlıǵı hám uzınlıǵı aldınǵısha bolǵan yacheykaga ózgermeytuǵın maydan menen tásir etip, sol jol parqı payda etinadi. Suyıqlıqtıń molekulaları dipolsiz bolǵan halda maydanınıń kernewleri derlik birdey bolǵanda teń jol ayırmashılıqları payda bolar eken; bul bolsa Kerr turaqlısı statikalıq maydanda da, jaqtılıq chastotasinday chastotalı maydanda da birdey bolıwın ańlatadı.

Biraq suyıqlıqtıń molekulaları dipolli molekulalar bolǵanda nátiyje júdá basqasha bolar eken. Mısalı, nitrobenzolda Kerr turaqlısı jaqtılıq chastotasinday chastotalı maydan tásirinde statikalıq yamasa kvazistatik maydan jaǵdayındaǵı ma`nisinen shama menen 100 ret kishi boladı [1].