Javoblar савол. Психиатрия нима?


савол. Шизофрения кандай касаллик?


Download 1.43 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/108
Sana13.04.2023
Hajmi1.43 Mb.
#1355442
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   108
 
1 савол. Шизофрения кандай касаллик? 


20 
—сабаблари номаълум булган, сурункали кечишга ва бемор рухияти яхлитлигининг 
турли бузилишларига мойил касаллик хисобланади. Шизофрения ривожланиб борса, 
фикрлашнинг бузилишига, миссий реакцияларнинг камайишига, апатик ак,л 
заифликка олиб келади. Аммо бу касаллик Уз ривожланишида тухташи хам мумкин, 
бунда хар хил бузилишларнинг компенсациясини ва бошлангин даврларида тула 
согайиш холатларини кутиш мумкин. Шизофрения куп учрайдиган рухий 
касалликлардан бири хисобланади.
2 савол. Шизофрения белгилари нималар? 
Бу жараѐндан шизофрениянинг 3 та асосий аломати (белгиси) келиб чикади: аутизм, 
рух,иятнинг ажралиши ва миссий тунглик. Аутизм — бу ухшаш куринишни хосил 
килувчи, турли шаклларда намоѐн буладиган реал борликдан кетиш. Беморлар 
касаллик бошиданок атрофдагилардан ажраган, булади, улар жим юради, одамлар 
билан кам муомала килади, мажбур булган лолларда расмий, совук муомалада булади, 
кузини олиб кочади, сурашганда кул чузмайди. Улар билан сухбат тор доирада 
чегараланган булади. Айрим лолларда беморлар никобда юрадилар: катта кора 
кузойнак кенг шляпа, узун соч, сокол. Анча огиррок лолларда касаллар сабабсиз Укиш 
ва ишни ташлайдилар, уйдан чикмай куядилар ва \атто куп вактни Урнида ѐтиб 
Утказадилар. Бошка лолларда шахардан чикиб кетиб, Урмон, t o f , горларга 
яширинадилар. Баъзи беморлар уз аутизмини компенсация к,илиш учун иш жойини ва 
касбини узгартирадилар. Бундай беморларнинг фикрлаш и. узи билан узи булиб 
Колади, улар уз хаѐлотларида яшайдилар, узларини атрофда содир булаѐтган вокеалар 
марказида тургандек хис киладилар. Бундай лолларда бемор бир вактда бир кишига 
ѐки битта вакеа—ходисага икки карама-карши фикрда булади. Шу билан бир каторда 
бемор икки хил бир-бирига карама-карши фикр борлигини сезиши мумкин, бунда 
айрим касаллар мияси иккита ярим шарга ажраб, уларнинг хар Кайсисининг узича 
фикр юритаѐтганини пайкаши мумкин. Огиррок лолларда беморлар узларининг иккита 
шахсга ажраганини, яъни бир вактда \ам Узи, хам бошка одамлигини хис килади. 
Хиссий тунглик касаллик бошланишидан сезилади. Беморлар аста-секин одамийлик 
туйгу ва кизикишларини йукотиб, оила аъзолари, якинларига совук муомалада бУла 
бошлайди. Сунгра совуклик бир неча йилда ортиб бориб, бемор атрофмухитга 
бутунлай бефарк булиб колади. Кейинчалик васваса гояларига кизикиши суниб боради 
ва уларни механик тарзда кайтараверади. Хиссий тунглик ирода суниши билан бирга 
келади, яъни апатияга абулия хамрох булади (апатико-абулик аломат). Ш 
изофрениянинг асосий аломатлари биргаликда ухшаш холатни келтириб чикаради. 
Касаллар доимо мудрок \олда юрадилар, уларнинг фикрлаши >хам мудрок булиб, 
вокеа ва шахсларнинг антика куюклашуви ва урин алмашинуви содир булади: бир 
одам белгилари иккинчи одамга кУшилади, турли вокеалар бирлашади ѐки вакт 
буйича сурилади. Шизофрения билан огриган аксарият беморлар атрофмухит, вакт ва 
шахсиятга тулик ва тугри мул жал олади, аммо айрим лолларда «иккилама мулжал» 
келиб чикади, бунда бемор тугри мулжал олган хрлда шу вактнинг узида узининг узга 
шахе эканлигини таъкидлайди. Шизофрения касаллигида моторика, мимика ва нутк, 
узига хос. Улар харакати, х,олати, юриши сунъий, гайри-табиий булиб колади ва 


21 
кеккайиб, гердайиб юрадилар. Уларнинг нуткида цитата, мураккаблашган ва ута 
ак,лли сузлар ва гаплар купайиб кетади, \атто беморлар неологизмга, яъни икки-уч 
создан тузилган антика сузлар тузишгача боради («гриппоз»— гипноз таъсирида 
грипп келтириб чикариш). Беморлар ноУрин жилмайишади, кулишади, кош кериб 
чимирилишади, пешонасида хукмронлик котиб колгандек булади, шу вак,тда юзининг 
пастки цисмида мутлок, маъносиз, хатто ник,обсимон котиб крлиш кузатилади
караши к,ахрли булади. Мимиканинг бундай узгариши парамимия дейилади ва 
рухиятнинг ажралиши хамда миссий тунгликда намоѐн булади.

Download 1.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling