Javob:(taxminan)m a 427-347
Download 131,74 Kb.
|
ITT TESTLAR ( ba\'zi bir savollar to\'girlandi)-1
|
1-Mavzu : 1.Platon nechinchi asrda yashab o’tgan? Javob:(taxminan)m.a 427-347 2.Platon aholini nechi turga bo’ladi va ular qaysilar? Javob: aholini uch toifaga ajratgan: 1. Faylasuflar - davlatni boshqaruvchilar; 2. Harbiylar 3. "Qora" toifa - dehqon, hunarmand va savdogarlardan iborat. 3.Aristotel nechinchi yilda tug’ilgan? Javob:Aristotel(Arastu m.a 384-322)yilda tug’ilgan. 4.Aristotel ,,Haqiqiy boylik” nima deb atagan? Javob: U "haqiqiy boylik" (tabiiy) ni tan olgan, uni is-te'mol qiymatlarining yig`indisi deb bilgan va bu bilan bog`liq faoliyatni iqtisodiyotga tegishli soha deb bilgan. 5.Ksenofont nechinchi yillarda yashab o’tgan? Javob;Ksenofont (taxminan m.a 430-354). 6.Ksenofontning iqtisodiy qarashlari! Javob: Ksenofont quldorlar mafkurasining himoyachisi hisoblanadi,qulchilikni tabiiy,obyektiv jarayon deb baholaydi,qul mehnatiga asoslangan natural xo`jalikni ulug’laydi.U ayniqsa qishloq xo’jaligi, dehqonchilikni farovonlik manbayi deb bilgan. Dehqonchilik tufayli odamlar o’zlariga hayot uchun kerakli hamma narsani oladilar.Dalada ishlash sog`liq uchun ham foydali (toza havo),ham iqtisodiy naf keltiradi. 7.Ekonomiya so’zining ma’nosi nima? Javob: "Ekonomiya" so’zi ("oykonomiya":"oykos"-uy, xo’jalik va "nomos" - qonun,qoida)tom ma'noda uy xo’jaligi to’g’risida qoida mazmuniga ega bo’lib, Ksenofontning maxsus asarining sarlavhasi bo’lgan. 8.,,Davlat va qonun”asarini qaysi yunon olimi yozgan? Javob:Platon 9.Aristotelning Iqtisodiy g’oyalari qaysi kitobida mavjud? Javob:"Nikomaxov ahloqi" va "Siyosat" 10.Aristotel Iqtisodiyot da birnchilardan bo’lib nimani aniqladi? Javob: U birinchilardan iqtisodiyotning ayrim kategoriyalarini berdi va ma'lum darajada ular o’rtasidagi o’zaro bog’lanishni aniqladi.Aristotelning iqtisodiy tizimi bilan A.Smitning "Xalqlar boyligi"asaridagi fikrlar hamohangligini ko’rish,qiymat qonunining hosil bo`lishi mexanizmini tushunish mumkin. 11.Syun-Szi nechinchi yilda tug’ilgan? Javob:(313-278yy.) 12.Syun-Szi Iqtisodiyotda qaysi fikrni ilgari suradi? Javob:Mehnat taqsimoti zarurligi g’oyasini. 13.Konfutsiy nechinchi yilda yashab o’tgan? Javob:(m.a 551-479) 14.Sitseron yashab o’tgan yillar qaysi? Javob:(106-43) 15.Daosizm qaysi g’oyani ilgari suradi? Javob:Daosizm g'oyalari konfutsiylikka qarama-qarshi bo'lib, insoniyat avvalgi majburiyatlaridan voz kechishi,oddiy tabiiy hayotga gaytishi kerak, degan fikrni ilgari suradi.Bu g'oyaga ko'ra inson ibtidoiy davrga qaytishi,yangi mehnat qurollaridan foydalanmasligi kerak. 16.Rimda nechinchi asrda quldorlik munosabatlari yuqori o’ringa chiqdi? Javob:Miloddan avvalgi III asrda 17.Katon Starshiy nechinchi yilda yashab o’tgan? Javob:(m.a 234-149) 18.Katon qanday g’oyani ilgari suradi? Javob:U fagat ortiqcha mahsulotnigina sotish kerak,xo’jalikda ishlab chiqarish mumkin bo'lmagan narsalarnigina sotib olish zarur,degan g'oyani qo'llaydi. 19.Aflotun iqtisodiyot da nimani himoya qildi? Javob:qulchilikka asoslangan natural xo’jalikni. 20.Qadimgi yunonistonda dastlabki Iqtisodiy g’oyalar Gomerning qaysi asarida nimani ilgari surgan? Javob:"Iliada" va "Odisseya" poemalarida aks ettirilgan bo'lib,iqtisodiyotning natural xo’jalik konsepsiyasini ilgari surilgan. 2 – Mavzu;
Javob: XVI asrdan XVIII asrgacha
Javob: Italyancha “merkante” so’zidan olingan bo’lib, savdogar degan ma’noni anglatadi.
Javob: Bu bozor kapitalistik iqtisodiyotga bo’lgan birinchi ilmiy qarashlar tizimidir.
Javob: Merkantilistlar boylikning kelib chiqish manbai savdoda, mamlakatning boyligi to’plangan pul bilan o’lchanadi degan fikrni ilgari surganlar.
Javob: Ikki oqimi mavjud, ular dastlabki va keyingi merkantilizm.
Javob: Dastlabki merkantilizm vakillari davlatning kuch-qudrati pulda, shunga qarab aholining turmush tarzi shakllanadi deb ko’rsatishadi.
Javob: Ular aktiv savdo balansiga erishish, ya’ni ko’proq sotib olishni targ’ib etishadi.
Javob: Vil Stafford, Tomas Man, Antuan Monkreten, Jon Lou, Gaspor Skaruffi va boshqalar
Javob: Ularning maqsadi, hukumatga amaliy maslahatlar berish bo’lgan. Shuning uchun ular davlatning iqtisodiyotga faol aralashuvini qo’llab-quvvatlaganlar.
Javob: 1) har qanday oltin va qimmatbaho narsalarga boylik sifatida qarash; 2) mamlakatga oltin va kumushning oqib kelishinj ta’minlash maqsadida tashqi savdoni tartiblash; 3) arzon xom-ashyoni import qilish yo’li bilab sanoatni rag’batlantirish; 4) import qilinadigan sanoat tovarlariga proteksionistik ta’riflarni belgilash; 5) eksportni, ayniqsa tayyor mahsulotlarning eksportini rag’batlantirish; 6) ish haqining past darajasini ushlab turish uchun aholining o’sishini qo’llab-quvvatlash.
Javob: Milliy farovonlikning zaruriy sharti sifatidagi aktiv saldo balansi doktrinasi
Javob: “Qo’shningni quritsang, go’yoki millat boyiydi”.
Javob: Monetar tizimining o’rnatilishi bilan bog’liq bo’lgan monetarism, buyuk geografik kashfiyotlardan oldin paydo bo’ldi va XVI asr o’rtalarigacha ama qilib keldi.
Javob: Villiyam Stafford (1554-1612) Angliya, Gasparo Skaruffi (1519-1584) Italiya
Javob: “Pul balansi” siyosati
Javob: mamlakatning pul boyligni ko’paytirishga qaratilgan siyosat, ularning fikricha, mamlakatning puli qanchalik ko’p bo’lsa, u shuncha boy hisoblangan.
Javob: 1) eksport qilinadigan mahsulotga eng yuqori baho o’rnatish, tovarlar importini har tomonlama cheklash; 2) mamlakatdan oltin va kumushning oqib chiqib ketishiga yo’l qo’ymaslik.
Javob: XVI asrning ikkinchi yarmidan XVIII asrgacha bo’lgan davr
Javob: Tomas Man (1571-1641) Angliya
Javob: “Savdo balansi”
Javob: Angliya
Javob: Eksportning importdan ustun bo’lishi
Javob: Mamlakat boylining o’sishi hisoblanadi.
Javob: Real boylik bu – o’lik pullar emas, balki yangi pullarni, ya’ni pul kapitalini vujudga keltiruvchi pullardir.
Javob: Tashqi bozorlarni nisbatan arzon tovarlar bilan egallash, boshqa mamlakatlar sotib olgan tovarlarini bshqa mamlakatga qimmatga sotish, aktiv saldoni ushlab turgan holda tovarlar importiga ruxsat berish (seb-siynat buyumlaridan tashqari)
Javob: D.merkantilistlar pulni jamg’arish funksiyasini, K.merkantilistlar pulning muomala funksiyasini
Javob: Angliyada yetuk mercantilist, Ost-Indiya kompaniyasining direktorlaridan biri bo’lgan, o’z davrining yirik kommersanti
Javob: 1621-yilda
Javob: Monertaristlar konsepsiyasiga savdo balansi nazariyasini
Javob: “Angliyaning tashqi savdodagi boyligi va boylikni tartiblash sifatidagi tashqi savdo balansi”
Javob” Tomas Man “Angliyaning tashqi savdodagi boyligi va boylikni tartiblash sifatidagi tashqi savdo balansi” asarida
Javob: Tomas Man
Javob: Jon Lou
Javob: Richard Kantillon
Javob: Richard Kantillon
Javob: Antuan Monkreten (1576-1621)
Javob: “Siyosiy iqtisod traktati” (1615)
Javob: savdogarlarni
Javob: Antuan Monkreten
Javob: Antuan Monkreten
Javob: mamlakat boyligini so’rib oluvchi nasosga
Javob: Ular uchun ishsizlik muammosi muhim hisoblanmagan, “ixtiyoriy ishsizlik”ning asosiy sababi ishlamaslik xohishini keltirib chiqaruvchi yoki “yalqovlik”, “axloqiy buzuqlik” deb hisoblashgan.
Javob: Angliya va Fransiya
Javob: Jan Batist Kolber
Javob: Mamlakatda dan ishlab chiqarishni man etib, chetdan eksport qilishni targ’ib qilishi
Javob: Kolbertizm
Javob: Fiziokratizm
Javob: Angliyadagi
Javob: Tomas Man
Javob: Adam Smit, David Rikardo, Tomas Maltus, J.S.Mill
Javob: XIX asrda
Javob: Ispaniya, Italiya, Angliya, Fransiya
Javob: Boylik qimatli metal, pul bilan bir narsa deb qaralgan.
Javob: XVII asrgacha
Javob: Marian
Javob: Qimmatli toshlardan iborat xorijiy monetalarga ayirboshlanadigan tovarlarni chetga chiqarishdan boshqa barcha har qanday tashqi savdoni man etish to’g’risidagi g’oya
Javob: Jamg’armani ko’paytirishn, mamlakatning xo’jaligini mustahkamlash va riuvojlantirish
Javob: Manufakturani rivojlantirish, hunarmandchilik maktablarini ochish, mahsulotlar sifatini yaxshilash, o’z mamlakatiga savdogarlariga tashqi savdoda monopol huquq berish, mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar savdoni kengaytirish bilan Fransiya bozoridan xorijiy savdogarlarni siqib chiqarish.
Javob: Jan Batist Kolber
Javob: Kolbertizm
Javob: Fransiya bojxona siyosatini tartibga solish bilan
Javob: Dehqonchilikning qashshoqlashuvi
Javob: muomalada buzilgan pullar emas, balki to’la qimmatli pullar bo’lishi kerakligini, chunki faqat ular tashqi Tovar aylanmasida yaroqli hisoblanadi; chetga xomashyo chiqarishni man etishni taklif etib, keyin tayyor mahsulotlar Angliyaga yuqori baho asosida qaytib kelmasligini; katta miqdordagi pulning chetga chiqib ketishini oldini olish, xorijiy tovarlarni iste’mol qilishni man etish; Angliyada ishlab chiqarilishi mumkin bo’lgan tovarlarni mamlakatga olib kirishni to’liq man etish.
Javob: chetga faqat tayyor mahsulot chiqarishni, isrofgarchilikka qattiq kurashishni, qimmatbaho xorijiy tovarlarni iste’mol qilishdan tiyilshni tavsiya etadi.
Javob: Adam Smit o’zining “MIllatlar boyligi” asarining 4-kitobida merkantilizm nazariyasini rad etadi.
Javob: Tomas Man
Javob: Tomas Man
Javob: 1) Angliya Hindistonga eksport o’ringa import qilishi; 2) Angliya import uchun Hindistonga qimmatbaho metallar yuborishi
Javob: shaxsiy biznes manfaatidan foyda ko’ruvchi hukumat siyosati
Javob: 1621-yilda yozilgan “Angliya va Sharqiy Hinditon o’rtasidagi savdo haqida ma’ruza”
Javob: “Angliya va Sharqiy Hinditon o’rtasidagi savdo haqida ma’ruza”
Javob: 1628-yilda tayyor bo’lgan “Xorijiy savdo orqali kelgan Angliya xazinasi”, biroq bu kitob Tomas Man vafotidan so’ng o’g’li tomonidan 16640-yilda chop ettirilgan.
Javob: Angliya xazinasi xalqaro savdodan boyishini
Javob: 1755-yilda
Javob: Jon Lou (1671-1729)
Javob: bank tizimi, qog’oz pul muomalasi va birja chayqovchili asoschilaridan biri
Javob: banknotalarni chiqarish yo’li bilan mamlakatda pulning mo’l-ko’lligini ta’minlashga harakat qilgan.
Javob: tovarlar bahosining ozgina oshishi tovarlar taklifining ko’payishiga olib kelish qoidasini asoslab bergan.
Javob: Jon Lou
Javob: Jon Lou qalamiga mansub, 1705-yilda chop etilgan.
Javob: “Regenstvo davri moliya tarixi”
Javob: XVII asrda, Merkantilizm
Javob: 3 ta sektorga: ishlab chiqarish, qishloq xo’jaligi va harbiy koloniyalar sektori
Javob: Savdogarlar iqtisodiyotning muvaffaqiyatli faoliyat ko’rsatishida eng muhim guruh hisoblangan, mehnat esa ishlab chiqarishning asosiy omili sifatida baholangan.
Javob: undagi oltin va kumush bilan
Javob: Merkantilistlar g’oyasiga binoan iqtisodiy tizimda to’liq bandlik holatiga erishib bo’lmaydi.
Javob: Ular XVIII asrdagi fransuz iqtisodchilari, klassik siyosay iqtisod vakillaridir.
Javob: Manufaktura rivojlangan bo’lsa-da, hali ham agrar holatda edi.
Javob: 2/3 qismi
Javob: Boylik qishloq xo’jaligida yaratiladi, sanoat va savdoda qayta ishlanadi va qayta taqsimlanadi.
Javob: Fransua Kene (1694-1774)
Javob: Boylikning manbayi ishlab chiqarishda, savdoda emas.
Javob: Fransua Kene
Javob: Tibbiyotga
Javob: Fransua Kene
Javob: 60 yoshida iqtisodiyot bilan shug’ullana boshlagan, iqtisodiy g;oyalari qirol saroyi Versalda yuzaga kelgan. U umrining oxirigacha o’sha yerda yashagan va ijod qilgan.
Javob: “Fermerlar”, “Don”, “Aholi”, “Soliqlar”
Javob: Uning dastlabki maqolalari Didro va D.Alember tomonidan chop etilgan “Qomus”da e’lon qilingan.
Javob: 1758-yilda
Javob: XVIII asrning 60-70-yillari
Javob: Boylik bu jamiyat mehnati har yili yaratilgan iste’mol qiymatlar yig’indisidir.
Javob: 2 ga, aylanma va asosiy kapitalga
Javob: Fiziokratizm
Javob: Per Buagilber (1646-1714)
Javob: Per buagilberg
Javob: 25 yilgacha, o’limidan ikki oy avvak bu lavozimni katta o’g’liga topshiradi.
Javob: 50 yoshida, “Fransiyadagi vaziyatning mufassil tavsifi, uning farovonligining pasayishi sabablari va qayta tiklanishining oddiy usullari”
Javob: Per Buagilberg
Javob: 1707-yilda
Javob: Per Lepezon – iqtisodchining asl familiyasi, de Buagilberg – bu oila pomestesining nomi
Javob: qishloq xo’jaligining advokati-himoyachisi
Javob: Uning muhim yutug’i U.Pettiga o’xshab, qiymatning mehnat nazariyasini “asoslab” berishi
Javob: Per Buagilberg 3 – Mavzu; -Jan Batist Sey (1767-1832) 1767-yil 5-yanvarda Lionda savdogar oilasida tug’uladi. A.Smitning “Odamlar boyligi” asariga asosiy e’tibor qaratadi. 1803-yilda “Siyosiy Iqtisodiyot Traktati” asarini yozadi 1814-yilda 2-traktati chop etiladi keyin yana 3 marta 1817,1819,1826-yillar qayta nashr qilinadi. Sey qonuni-bozor qonuni deb ham ataladi. Yozgan kitoblari “Maltusga xatlar” , “ Siyosiy Iqtisod haqidagi Riosla “ , “ Iqtisodiy Nazarya Tarixi” -Tomos Robert Maltus (1766-1834) Tomos Robert Maltus (1766-1834) yillar yashaydi va dvaryanlar oilasida tug’ulgan, Ingliz iqtisodchisi. 1807-yildan siyosiy iqtisodiyot professori bo’ladi Asarlari: “Nufus qonuni to’g’risida tajriba” (1798) , “ Yer rentasi tabiati va o’sishi to’g’risidagi tadqiqot” (1815) , “Siyosiy iqtisodiyotning prinsiplari” (1820) Uni nimalar deb atashadi: Kapitalizm himoyachisi (apologetik), Odamlarning dushmani , Fashizm Idealogi. Uni liberalistlar ham yoqtirmaydi va u ko’proq passimist bo’ladi. Kammag’allikni qisqartirib bo’lmaydi degan fikrda bo’ladi va ualrni rag’batlantirish vaqtinchalik deydi. U aholining cheksiz ehtiyojlari va resurslarning yetishmasligini hisobga olgan holda dunyo acolishini kamaytirish kerak deydi bo’lmasa global ochlik yuzaga keladi degan fikrda bo’ladi. Bu muammoni 2 yo’l bilan xal qilish usulini aytadi. 1. Epidemiyalar, Urushlar orqali aholini sonini kamaytirish. 2. Nikohdan voz kechish yoki kech uylanish tug’ulishni kamaytiradi deydi. -Klassik iqtisodiy maktabning yakunlanishi. Jon Styuard Mill (1806-1873) klassik iqtisodiy maktab yakunlovchilaridan J.S.Mill o’zining 1-siyosiy iqtisod to’g’risidagi “Tajriba”sini 23 yoshida ya’ni 1829-yilda yozadi 1843-yilda unga “Mantiq Tizimi” asariunga shuxrat olib keladi. Asosiy kitobi 5 qsmdan iborat u 1848-yilda chop etilgan “Siyosiy Iqtisod asarlari” Iqtisodiy fanning metadalogiyasini takomilashtirgan olim hisoblanadi Tadqiq metodi 2 asosiy narsaga tayandi. 1.Xulosa va yakun, odatda faqat muayyan sharoitda to’g’i. 2. Ular har tomonlama unversalbo’lishi mumkun emas. Boylik almashuv qiymatga ega ne’matlardan tashkil topadi Millning fikricha. Evaziga hech narsa olib bo’lmaydigan narsa, u hoh zara bo’lsin hoh foyda , boylik hisoblanmaydi. Inqiroz umumiy ortiqcha ishlab chiqiarish natijasi deb hisoblash katta xato. Ishlab chiqarishva jamg’azrish ancha ko’payadi , soliqlar ancha erkinlashadi, ko’pchilik kishilarning ishbilarmonligi oshadi, Kooparatsiya takomillashib ko’payib boradi. Degan tamoili ham bo’lgan. 1.K.Marks U.Pettini qanday tariflagan? Siyosiy iqtisodning otasi 2."Soliqlar va yig'imlar to'g'risida traktat" qachon va kim tomonidan yozilgan? U.Petti 1662-yil 3."Donishmandlarga so'z" qachon va kim tomonidan yozilgan? U.Petti 1665-yil 4."Irlandiyaning siyosiy anatomiyasi" qachon va kim tomonidan yozilgan? U.Petti 1672-yil 5."Siyosiy arifmetika" qachon va kim tomonidan yozilgan? U.Petti 1683-yil 6.U.Pettining o'z asarlaridagi dastlabki fikrlari qanday? U Merkantilistlarning ijobiy savdo balansi g'oyasini va sanoatni rag'batlantirish maqsadida davlatning iqtisodiyotiga faol aralashuvini qo'llab quvvatladi 7.U.Pettining ishlab chiqarish haqidagi fikri qanday edi? Boylikni vujudga kelishi va ko'payishi ishlab chiqarish da sodir bo'ladi 8.U.Pettining "Boylik va pul nazariyasi" qanday edi? Nafaqat qimmatli metall va toshlar hamda pul boylik hisoblanadi, balki mamlakatning yer, uylar, kemalar, tovarlar va hatto uy jihozlari ham boylikni tashkil etadi 9."Mehnat boylikning otasi, yer esa uning onasi" iborasi kimga tegishli? U.Petti 10.U.Pettining "Qiymat nazariyasi" qanday edi? Tovar qiymati kumush qazib oluvchi mehnat bilan yaratiladi va uning "tabiiy bahosi" hisoblanadi, kumush qiymatiga tenglashtirilgan tovarlar qiymati esa ularning "haqiqiy bozor bahosi" hisoblanadi 11.U.Pettining "Daromadlar nazariyasi" qanday edi? Ish haqini mehnatning bahosi deb hisobladi va uning darajasini ishchining yashashi uchun zarur bo'lgan vositalar minimumi bilan ifodaladi 12."Axloqiy hissiyot nazariyasi" qachon va kim tomonidan yozilgan? A.Smit 1759-yil 13."Xalqlar boyligining tabiati va sabablari to'g'risida tadqiqot" qachon va kim tomonidan yozilgan? A.Smit 1776-yil 14.A.Smitning "Ish haqi nazariyasi" nima edi? Ishchining daromod sifatidagi ish haqi mamlakatning milliy boyligi darajasiga bevosita bog'liq 15.A.Smitning "Foyda nazariyasi" nima edi? Tovar qiymatining bir qismi ish haqi sifatida ishchiga tegadi, qo'shimcha mehnat bilan yaratilgan qiymatning qolgan qismi tadbirkorning daromadi ko'rinishida uning foydasini tashkil etadi 16.A.Smitning "Renta nazariyasi" nima edi? Renta ishchining haq to'lanmagan mehnati bilan yaratiladi, uning mehnati mahsulotning bir qismi hisoblanadi 17."Siyosiy iqtisodning boshlanishi va soliq olish" asari qachon va kim tomonidan yozilgan? D.Rikardo 1817-yil 18.D.Rikardoning "Qiymat nazariyasi" qanday edi? Tovar qiymati uni eng yomon sharoitda ishlab chiqarish uchun sarflangan mehnat miqdori bilan o'lchanadi 19.D.Rikardoning "Renta nazariyasi" qanday edi? Yer rentasi bu tabiati natijasi emas, balki sotsial omillarning qishloq xo'jaligi mahsulotlarining bahosiga bo'lgan ta'siri natijasidir 20.D.Rikardoning "Qiyosiy ustunlik nazariyasi" qanday edi?Har bir mamlakat o'zining muayyan tovarni ishlab chiqarishga ketadigan harajatlari bilan uni sotib olishga ketadigan harajatlari bilan uni sotib olishga ketadigan harajatlari o'rtasidagi farqni hisobga olgan holda tashqi savdodan foyda ko'radi 4 – Mavzu; Alisher Tursunov ITT fanidan savollari Utopik sotsializm doirasida 1. Utopiya so'zini XVI asrda qaysi olimni qaysi kitobida birinchi ko'rish mumkin? Tomas Mor; Utopiya 2. Utopik sotsializm asosiy g'oyalari qaysi? mulkning umumiyligi, umumiy mehnat qilishga, adolatli taqsimotga asoslangan jamiyat 3. Tomas Morning fikriga ko'ra sotsial ofatlarini asosi nima? pul 4. Tomas Morning utopik jamiyatida ijtimoiy mulkchilik (xususiy mulk bo`lmagan), umumiy mehnat bo`lgan, qishloq va shahar o`rtasidagi tafovut yo`q edi, ishlab chiqarish tartibga solingan pul yo`q qilingan, taqsimot tekis va bosqinchilik urushlari yo`q edi va savolga kelsak uyerda ish kuni necha soatdan iborat bo'lishi belgilangandi? 6 soat 5. T. Kampanella zolimlarning shohona hayotini tanqid qiladi, u ham T.Mor kabi, bu tengsizlikning asosiy sababi ...., deydi. Nuqtalardagi so'z birikmasini toping? xususiy mulkchilik 6. "Qo`ylar odamni yeb qo`ydi" iborasining mazmuni nima, bu ibora qachon va kim tomonidan aytilgan? Tomas Mor; U "qo`ylar odamlarni yeb qo`ydi" iborasining muallifidir. Shu davrda dehqonlarni cheklash, ya'ni yerdan siqib chiqarish siyosati amalga oshirildi. Bu jarayon manufaktura, keyinroq esa fabrika rivoji bilan bog`liq edi. Mato to`qish, jun, ayniqsa qo`y juniga bo`lgan ehtiyojni oshirib yubordi. Dastlab botqoq, chakalakzor yerlar o`rab olindi va qo`y boqish uchun yaylovga aylantirildi, keyinchalik dehqonchilik qilinayotgan yerlar ham tortib olinib, dehqonlar - yomenlar sinf sifatida tugatildi. Ular yerdan mahrum qilindi va ko`chaga haydaldi. Bu o`ziga xos agrar inqilob - sanoat to`ntarilishi uchun sabab bo`ldi, lekin millionlab aholi qashshoqlikka mahkum etildi. Shu voqealarni o`z ko`zi bilan ko`rgan T.Mor qayerdaki xususiy mulk hukmron bo`lsa, asosiy boylik bir quchoq odamlar qo`liga to`planadi, degan xulosaga keldi. 7. Kampanella 1602y. da yozilgan 1623y. da chop etilgan utopik asarini belgilang? Oftob shahri 8. Utopik sotsializm yirik vakillarini sanang? T.Myunser, T. Kampanella, J.Uinstenli, J.Melye, K.A.SenSimon 9. "SanoaT. Myut sistemasi haqida", "Inson haqidagi fan ocherklari", "Sanoat yoki siyosiy, ma'naviy va falsafiy mulohazalar", "Yangi xristianlik" va boshqalar. Yuqoridagi asarlarini muallifi bo'lmish Fransiya xayoliy sotsializmining namoyandasini ayting? Anri Klod de Rebrua Sen-Simon (1760-1825yy.) 10. Sen-Simon sotsializmda xususiy mulkchilik bo`lishini inkor etmaydi, ammo faqat bir shart bilan? Sharti nima? aynan xususiy mulkchilik va undan foydalanishni tartibga soladigan qonun zarurligi 1) Karl Marks qachon tug`ilgan? J: 1818-yil 5-may 2) Otasi kim bo'lgan? J: advokat 3) Qayerda tug'ilgan? J: Germaniya,Trir 4) Qaysi mavzu to'g'risida dissertatsiya yoqlagan? J: Epikur falsafasi 5) Qaysi voqeadan so'ng Karl Marks Jurnalistika sohasida o'z faoliyatini olib boradi? J: Otasini o'limi 6) Turmush o'rtog'i kim? J: nemis bonnining qizi Jenni 7) "Kommunistik partiya Manifesti" kim bilan hamkorlikda yoziladi? J: Fridirix Engels 8) Marks qaysi asarini chop etgandan keyin Germaniyadan Londonga surgun qilindi? J: "Yollanma Kapital va Mehnat" 9) "Yirik korxonalarda va yirik iqtisodiy tarmoqlarda o'zgaruvchi kapital va mehnatning hissasi qancha yuqori bo'lsa qo'shincha qiymat miqdori ko'proq bo'ladi" nechinchi jild? J: 1-jild 10) "Turmush darajasi muttasil pasayib borayotgan sanoat ishchilari sinfi kapitalizm go'rkoviga aylanib boradi" ushbu jumla kimga tegishli? J: K.Marks 11) q=C/C+V yoki (V/C) bu nimani ifodalaydi? J: Kapitalning organik tuzilishi 12) "Kapital " asarining 1-tomi qachon nashr etildi? J: 1867-yil 13) 2-3 tomlar kim tomonida nash etilgan? J: K.Marks o'limidan so'ng, Fridrix Engels 1885-yil 2-tom, 1896-yil 3-tom 14) Ikkinch tomda... jarayoni tadqiqot etiladi? Uchta nuqtani o'rnidagi so'z birikmasini toping. J: Kapitalning muomala jarayoni 15) "Ishchi zarur ish vaqtida o'z ishchi kuchi qiymatiga teng qiymat yaratadi, qo'shimcha ish vaqtida esa qo'shimcha qiymat yaratadi" kimga tegishli ? J:K.Marks 16) Ish kunini mutlaq uzaytirish yo'li bilan olinadigan qo'shimcha qiymatni K.Marks nima deb atadi? J: Absolyut qo'shimcha qiymat. 17) Zarur ish vaqtini qisqartirish va shunga muvofiq qo'shimcha ish vaqtini uzaytirish yo'li bilan olinadigan qo'shimcha qiymatni K.Marks nima deb atadi? J: Nisbiy qo'shimcha qiymat 18) K.Marksning takror ishlab chiqarish sxemasida ijtimoiy mahsulotni necha qismga bo'ladi? J: 3 qismga: doimiy kapitalga (s) moddiy sarflarga amortizatsiya, xom ashyo, yoqilg'i va boshqalar qiymati, o'zgaruvchi kapitalga (v) ishchi kuchini sotib olishga bo'lgan sarflar va qo'shimcha qiymatga (m). 19) K.Marksning kengaytirilgan takror ishlab chiqarish sxemasining kamchiliklari. J: U kengaytirilgan takror ishlab chiqarishning bir tekisda rivojlanib borishi shartlarini aniq ko'rsatib bermagan. U sur'at o'zgarmagan iqtisodiy o'sishni tahlil qiladi, bunday vaziyatda esa, o'sish mahsulot miqdorida hech qanday o'zgarish bo'lishini taqozo etmaydi. 20)K.Marks iqtisodiy sikli tugallanganmi? J: Yo'q 21) Sey qonunini tanqid qilganlar orasida K.Marks bormi? J: Ha 22)K.Marks ish haqini qanday talqin qiladi? J: Ish haqi -mehnat uchun emas balki ishchi kuchi uchub to'lanadigan haq. 23) K.Marksning fikricha, real ish haqini mehnat unumdorligj o'sishi, erkin raqobatga asoslangan iqtisodiyot, kasaba uyushmalari o'zgartira oladimi? J: Yo'q Sismondi doirasida 1. Leonardo de Sismondi nechanchi yil qayerda tavallud topgan? 1776-yil Shveytsariya 2. Sismondi Adam Smitning qaysi g'oyasini inor etadi? har bir alohida olingan inson manfaatlar umumiy manfaatlarini shakllantirishga sababchi bo'ladi 3. Sismondining ilmiy texnika rivojida talqinidagi fikrini yakunlang: ''Garchand mashinalar ixtirosi insonlar uchun katta qulaylik bo'lsada, bo'lsada ular yaratgan foydani adolatsiz taqsimlanishi, ....... uchun ofat keltiradi''. Nuqta o'rnidagi bir guruh insonlarni jamlovchi so'zni toping? kambag'allar 4. Iqtisodiy tahlilda iqtisodiy omillar bilan birga noiqtisodiy omillarning ham o'rib olishida, bir qancha omillarni insonlarni bir maqsadga yaqinlashtiruvchi omillar deb hisoblagan Sismondi. Ular qaysi omillar? din, tarbiya, vijdoniylik va boshqalar 5. Sismondi faoliyati davomida kapitalizmni tanqid qilib, qanday ishlab chiqarishga sanoatlar qaytishini orzu qildi? mayda tovar ishlab chiqarish 6. Sismondi: ''..... ichki qiymatga ega bo'lgan mehnat mahsulotdir va shu sababli qiymatning umumiy mezoni tarzida namoyon bo'ladi''. Nuqtalarni o'rnidai so'zni toping? pul 7. Sismondi ta'biricha ijtimoiy fan ikki qismga bo'linadi, ular qaysilar? oliy siyosat va siyosiy iqtisod 8. Sismondi daromatni necha turga bo'ladi va ular qaysilar? 3; foyda, renta va ish haqi 9. Sismondi ish haqida nimaga teng bo'lishi aytdi va rentani nima deb ta'rifladi? ishchi mahsulotining jami qiymatiga; yerning ehsoni 10. Milliy daromadni ..... bilan ayni bir narsa deb bilganligi uning eng asosiy nazariy xatosidir. Nuqtalar o'rnidagi so'zni toping? yalpi mahsulot 5 - Mavzu 1 Avstriya maktabi qachon vujudga kelgan? 19asrning 70chi yillarida vujudga kelgan. 2 Avstriya maktabi asoschisi kim? Karl Menger 3 Bu maktabda qaysi nazariya "Eng yuqori foydalilik" nomini olgan? Qimmat nazariyasi Avstriya maktabida shunday nom olgan va bu nazariya maktabning asosiy nazariyalaridan biridir 4 Byom-Baverkning fikricha foydalilik nimani anglatadi? Moddiy ne'matlarning umumiy xususiyatlari. 5 Zaxiralari cheklangan nemat qanday nemat hisoblangan? Malakali foydalilikka ega bo'lgan ne'mat hisoblangan chunki bunday ne'matlarning bir birlik kamayishi ham shaxsning farovonligiga katta ta'sir ko'rsatadi. 6 Avstriya maktabi olimlarining fikricha, qimmat necha bosqichda hosil bo'ladi? Qimmat 2 bosqichda hosil bo'ladi, 1chisi sub'ektiv qadriyat , 2chisi nisbiy noyoblik 7 Robinzon Kruzoning 5 qopi haqidagi misolda donlarning qiymati qaysi Prinsip asosida aniqlanadi? Kamayib boruvchi foydalilik prinsipi. 8 Marjinalizm yònalishi qachon paydo bòlgan? XIX asr 70-yillari 9 .Marjinalizmning asoschilari kimlar? Stenli Jevons, Karl Menger, Leon Varlos 10 . Marjinalizmning rivojlanishi necha davrdan iborat?
11. Marjinalizm rivojlanishining birinchi davrida nimalar sodir bòladi? Dastlabki marjinal ĝoyalar, ilmiy ishlar K.Menger, Jevons, Varlas 12. Nima sababdan marjinalizm tadqiqotchilari neoklassiklar deb atalgan? Ikkinchi davrga kelib, marjinalizm ĝoyalari asosiy ta'limotga aylandi, natijada yangicha iqt. maktab namoyondalari sifatida baholandi 13 Marjinalizmning ikkinchi davr olimlari kimlar? F.Lizer, Y Bem-baverk, A.Marshl, K.Litser 14 .Marjinalistlar uchun qiymat nima?
15. Marjinalistlar klassik iqtisodiy nazariyadan nimasi bilan farq qiladi? Marjinalistlar avvalo kishilarning ehtiyojini va buyumning foydaliligini òrganishdan boshlashgan 16 .Marjinalistlar tovar qiymatini qanday aniqlashgan? 2ta omil orqali 1. Foydalilik 2. Kamyoblik 17 .Me'yoriy foydalilik nima? Buyumning oxirgi qismi foydaliligi 18 .Foydalilikdan kelib chiqqan holda, uni necha turga bòlishadi? 2turga 1.Tovarlarning òz xususiyatiga kòra foydaliligi 2. Iste'molchi ehtiyoj sezadigan tovarlarning konkret foydaliligi 6 – Mavzu; 7 – Mavzu; 1.J.M Keynsning birinchi kitobi qanday nomlaandi va qachon yozilgan ? “Hindistoning pul muomalasi va moliyasi” 1913-yil 2.1921- yilda Keyns nima haqida dessertatsiya yozgan ? “Ehtimollik to’g’risida” 3. Keynsning ”Mehnat foizlar va pulning umumiy nazariyasi” asari qachon nashr etilgan ? 1936-yil 4.Keynsning merkantilistalarga ba’gishlangan asari qaysi ? “Ish bilan bandlik , foiz va pulning umumiy nazariyasi” (1936) asarining “merkantilistlar haqida” bobida nazariya va tushunchalar mavjud. 5. Keynsning asarlardagi bosh g’oyalari ? –Bozor iqtisodiyoti takomillashgan va o’z-o’zini tartiblab turuvchi tizim hisbolanmaydi,- faqat davlatning aralashuvi ish bilan bandlikni eng yuqori darajaga oshishirish va iqitisodiy o’sishni ta’minlashi mumkin,- davlatning roli bozor iqtisodiyotinig inqiroz davrida yalpi talabni oshirish, ishlab chiqarish va invsetitsiyani faollashtirish, ishsizlikni esa kamaytitish lozim. 6.Qachon ko’plab malakatlarda yalpi talabning( iste’mol va investitsiya talabi ham ) samarali bo’maganligi asoslab berildi ? XX- asrning 30- yillari. 7. Invsetitsyaga bo’lgan talab 2 xil usulga kora samarsiz bo’ladi u lar qaysilar ? – iste’molchining investitsiyasidan foyda ola-olmay qolishidan qo’rqishi,- kredit uchun yuqori ssuda foizining amal qilishi 8. Bundan savol tuzsam 12 ta tuzishga togri keladi shuning uchn prosta jadvalni yodlab qo’yilar.( manimcha shunaqasi qulayroq test payti ko’z oldiga tez keladi ) 9.Keyns o’z makroiqtisodiy tahlilida boshlang’ich nuqta nima edi ? ish bilan bandlik muamosi 10. Keyns Ish bilan bandlik muamosi yechimini nimadan izlash kerakligini ta’kidlagan edi ? Yalpi talab 11. Kapitalistik jamiyatning surunkali kasaligi nima ? Yalpi talabning yalpi taklifdan orqada qolib ketishi 12. Keynschilik tadqiqotining asosiy obyekti nima tashkil etadi ? Yalpi talab harakati va ijtimoiy mahsulot miqdorining o’zgarishi o’rtasidagi bog’liqlik. 13. Keynsning fikriga ko’ra bozor iqtisodiyoti inqiroz davrida davlat qanday yo’ tutishi kerak ? pul-kredit va byudjet siyosati vositasi yordamida tartiblab turishi kerak. 14. “ Piramidalar qurilishi,yer qimirlashi,xatto urushlar boylikni ko’paytirishga xizmat qilishi mumkin” ushbu fikr kimga tegishli ? J.M Keyns 8 – Mavzu; 9 – Mavzu; 1. Neoliberalizmning shakllanishi nechinchi yillarga borib taqaladi? Javob: XX asrning 30-yillariga; 2. Neoliberalizmda asosan nima ilgari suriladi? Javob: bozor mehanizmi va erkin raqobat ustinligi e'tirof etilgach, neoliberallar raqobat muhitini shakllantirish va unga amal qilish bo'yicha davlatning iqtisodiyotga aralashuvini mumkin deb hisoblaydilar; 3. Neoliberalizmda davlat nimaga o'xshatiladi? Javob: davlat futboldagi hakamga o'xshatiladi, ularning fikricha davlat huddi futbolda hakam o'yinga aralashmagan holda o'yinni tartiblashga hizmat qilganidek davlat ham faqat iqtisodiyotni tartiblash bilan shug'ullanishi kerak; 4. "Mumkin bo'lgan barcha joyda - raqobat, qayerda zarur bo'lsa o'sha yerda - tartiblash" kimning fikri hisoblanadi? Javob: L. Erxard 5. Germaniyada neoliberalizm doktrinasi "Oyken maktabi" ta'sirida, yana nima deb ham ataladi? Javob: Ordoliberalizm 6. Kimning fikriga ko'ra, davlat maorifni tashkil qilish bilan ham, ijtimoiy sug'urtani tashkil qilish bilan, kvartira haqi stavkasini tartiblash bilan ham shug'ullanmasligi kerak; davlatni pul emissiyasini amalga oshirishdagi monopol huquqidan ham mahrum etish kerak; davlatga ishonib topshirish mumkin bo'lgan maksimum narsa - bu qarilik pensiyalarini, ishsizlik bo'yicha nafaqalarni to'lash? Javob: F. Xaek; 7. Kim "o'z-o'zidan bo'ladigan tartib" konsepsiyasini qattiq turib himoya qildi? Javob: F. Xaek; 8. Real voqelikda idea xo'jalik tiplari amal qilmaydi, shuni inobatda olgan holda kim fanga "Iqtisodiyotning real tipi" tushunchasini kiritdi? Javob: V. Oyken; 9. Neoklassiklar bo'yicha, bozor iqtisodiyot tizimini tanlash tabiiy jarayon, chunki ular iqtisodiyotning faqat bir tipini - erkin bozor xo'jaligini tan oladi. Lekin Neoliberalizmdagi Frayburg maktabiga ko'ra bunday emas, ularning fikricha iqtisodiyotning ikki tipi mavjud: bozor tizimi va markaziy-boshqaruv (rejali) tizimi. Bu fikr neoliberalizmdagi aynan qaysi iqtisodchiga borib taqaladi? Javob: V. Oyken; 10. Quyidagilar kimga tegishli: 1) Germaniya iqtisodiyotini "jiddiy tuzilmaviy qayta qurishga muhtoj" deb atash, 2) "balanslashuvga moyil iqtisodiyotdan qaytish oson, ammo rejali iqtisodiyotni erkin bozor xo'jaligiga aylantirish juda katta qiyinchiliklar bilan bog'liq" degan fikrni ilgari surish, 3) Germaniyada pul islohoti o'tqazish bilan Germaniyani krizis holatidan chiqarish? Javob: L. Erxard 11) Monetaristlar davlatning qaysi iqtisodiy siyosatini juda muhim deb sanashgan a) Monopoliyalarni cheklash b) Pulni yetqazib berish c) Fiskal siyosati Download 131,74 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|