Jaxon xo’jaligi tarqqiyotining hozirgi zamon xususiyatlari

Tijorat banklanga xorijiy valyutada operatsiyalarni amalga oshirish uchun O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan 1998 yil 28 martda 31-son bilan tasdiqlangan «Xorijiy valyuta operatsiyalarni amalga oshirish uchun tijorat banklariga litsenziya berish tartibi»ga asosan, uch xil litsenziya berilishi ko’zda tutilgan:

• 
  Bosh litsenziya. Ushbu litsenziyaga ega bo’lgan vakolatli banklar O’zbekiston
  Respublikasi hududida va xorijda barcha valyuta operatsiyalarini amalga oshirish
  huquqiga ega;
  
• 
  Ichki litsenziya. Ushbu litsenziyaga ega bo’lgan vakolatli banklar O’zbekiston
  Respublikasi hududida to’liq yoki chegaralangan valyuta operatsiyalarini amalga
  oshirish huquqiga ega;
  
• 
  Bir martalik litsenziya. Ushbu litsenziyaga ega bo’lgan vakolatli banklar xorijiy
  valyutada aniq bir operatsiyalarni amalga oshirish huquqiga ega.
  

Iqtisodiyotning erkinlashuvi va xalqaro valyuta bozorlariga integratsiyaning kuchayishi natijasida, valyuta operatsiyalari, mamlakatimizda, tijorat banklarining yana bir daromad topish manbasini vujudga keltirmoqda.

2.3 JAHON XO’JALIGI VA UNING EVOLYUTSIYASI
Amerika optsioni deb, odatda, optsionni harakat muddatini hohlagan vaqtida bajarilishiga aytiladi. Shuning uchun, optsionni harakat muddati uning birinchi va oxirgi hisob-kitob sanasi orasida o’rnatiladi.
Yevropa optsioni deb, odatda optsionning faqat hisob-kitobning ma'lum bir oxirgi aniq davrida bajarilishiga aytiladi. Optsion bitimi bo’yicha hisob-kitobni amalga oshirish uchun ikki ish kuni olinadi va shuning uchun, valyuta optsioni uning egasi tomonidan hisob-kitob ko’zda tutilgan kundan ikki kun oldin bajarilishi shart. Masalan, agar optsion egasi uni bajarilishini istasa, evropa optsioni hisob-kitob sanasigacha ikki kun oldin bajarilishi shart.
Amerika optsioni deb, odatda, optsionni harakat muddatini hohlagan vaqtida bajarilishiga aytiladi. Shuning uchun, optsionni harakat muddati uning birinchi va oxirgi hisob-kitob sanasi orasida o’rnatiladi.
Valyuta optsionlari turli moliya institutlarida rasmiylashtirilishi mumkin:

1. 
   ular bankning mijozlari uchun yoziladi - birjadan tashqari optsionlar;
   
2. 
   ularni optsion birjalaridan sotib olish mumkin - birja optsionlari.