Jihozlar va loyihalash asoslari

Quruqlayin tozalash apparatlari

41-rasm. Yeng suzgicht

1. 
   — qobiq; 2 —silkitib qoqish; 3 —yenglar; 4 —shnek;
   

5 —yopqich (lo‘kidon).

Ajratilayotgan sistemani namlash mumkin boTmaganda quruqlayin tozalash apparatlaridan foydalaniladi.
Yengli filtrlar gaz oqimi va qattiq aralashmalarni g‘ovak to ‘siq orqali o‘tkazib ajratish uchun moTjallangan (41-rasm) Filtrda qattiq fazaning ajratilishi uning egri-bugri kanallarda kinetik energiyasini yo‘qotishi va kanal devorlarida ushlanib qolishi (labirint effekti) yoki zarrachalar oTchami kanal kesimidan katta boTgan hollarda kanalga kirish kesimida ushlanib qolishi (elak effekti) hisobiga ro‘y beradi.
Filtr uzoq muddat foydalanilganda uning yuzasida chang qatlam i to‘planib qoladi va bu qatlamning o‘zi changtutgich vazifasini o ‘tay

boshlaydi.
Filtrlovchi to'siqlar egiluvchan, qisman bikir va bikir boTishi mumkin. Ular gazning xossalari, harorati, muallaq zarrachalarning oTchami, gazning talab etilayotgan tozalanish darajasiga qarab tanlanadi.
Filtr-matolarni qayta tiklashning bir necha usuli mavjud: yenglarni silkitib qoqish, matoni orqa tomonidan havo bilan puflash, ikkala usulni birgalikda qoTlash.
Sanoatda BC (so‘rib oluvchi changtutgichlar) rusumidagi yengli filtrlar ishlab chiqariladi. Ularning umumiy changtutish maydoni 30
117

www.ziyouz.com kutubxonasi

dan 90 m2 gacha. Changyutish maydoni 25000 m2 gacha yetadigan filtrlar ham mavjud. Bundan tashqari, ishlab chiqarishda changni tutish va atmosferaga chiqarib yuboriladigan gazlami sanitar jihatdan tozalash uchun gaz bo‘yicha ish unumi 30000 m3/ soatgacha, changni filtrlash maydoni 300 m2bo‘lgan (10 ta seksiyali) POK-300 rusumli filtrlardan foydalaniladi.

Yengli filtrlar quyidagi afzalliklarga ega: zarrachalarning kon-sentratsiyasidan qat’i nazar, tozalash darajasi yuqori; qanday bosim bo‘lishidan qat’i nazar, zarrachalar tutiladi; 300°C gacha haroratda ishlay oladi.
Changtutuvchi matoni vaqt-vaqti bilan qayta tiklash yoki almashtirib turish zarurligi, qurilmalaming beso‘naqayligi, elektr quwati sarfming yuqoriligi yengli filtrlarning kamchiligi hisoblanadi.
Elektr filtrlaming ishlash mohiyati quyidagicha: zaryad hosil qiluvchi elektrodlarga 10—100 kY li manfly qutbga ega bo‘lgan doimiy kuchlanish beriladi, cho‘ktiruvchi elektrodlar yerga ulanadi (42-rasm). Tarkibida zarrachalar bo‘lgan gaz elektr maydonida ionlanadi, zarrachalar elektr zaryadi oladi va shuning hisobiga qarama-
qarshi zaryadlangan elektrod sari harakatlanib, unda o‘tirib qoladi.

Zarrachalarning elektrod tomonga qarab harakatlanish tezligi v7 (m /sek) elektr maydonining kuchlanishi E (V /m), gazning

dinam ik yopishqoqligi m? (Pa • s) va zarrachalarning radiusiga r (m) bog‘liq:
Sz =0,118-10"10£ 2r

Plastinkali elektr filtrning tozalash samaradorligi (%) quyidagi formula bilan aniqlanadi: