Jihozlar va loyihalash asoslari

uchidagi ichki balandligi, m.
Rb = Pu va Hu = 0,25 Du bo‘lgan standart tagliklar uchun taglik devorining qalinligiga yaqin. Bu tagliklar kichik va katta diametrlarda yasaladi.

	Konussimon tagliklar va o‘tish
	ioylari (yo‘laklar) (93-rasm ;
	GOST 12619-67) yopishqoq va
	sochiluvchan muhitlar uchun va
	katta diametrdan kichik diametrga
	o‘tiladigan holatlarda		ishlatiladi.
	Konussimon	tagliklar	va o‘tish
93-rasm. Ellipsimon tub	yo'laklari va	otbortovkali usiz
	yasaladi.
	2 1 5

www.ziyouz.com kutubxonasi

Otbortovkasiz konussimon element devori qalinligini ushbu formulaga binoan aniqlanadi:

PD

S = 2[CT](,» - picosa+C-

<1314>

Bu yerda: a —o‘q va konusni hosil qiluvchi orasidagi burchak. Doirasimon tagliklar (GOST 26-01-1297-75) diametri Du.>4 m

bo‘lgan apparatlarda qo‘llanadi: devorning qalinligi ushbu formula yordamida hisoblanadi:

c	PR
	2 [c r]^ -0 ,5 P + C'	(1115)

Yassi tagliklar va qopqoqlar (89-rasm; GOST 12625-67; 12626-67) tik apparatlarda lyuklar, tiqinlar sifatida ishlatiladi. Devorining qalinligi mana bu formula yordamida aniqlanadi:
S = K D u^P l[a]+c. (13.16)
bu yerda: K —taglikning konstruksiyasini hisobga oluvchi koeffitsient (0,4 dan 0,55 gacha oraliqda bo‘ladi).

Apparatning diametri va bosim katta bo‘lganda qopqoqlar devorining

94-rasm. Obechaykalar yassi (tekis) tublarni biriktirish varianti va tub konstruksiyasi koeffitsienti K ning ahamiyati
2 1 6

www.ziyouz.com kutubxonasi

qalinligi anchagina katta qiymatga ega bo‘ladi. Uni kichraytirish hamda massasini kamaytirish va metallni tejash uchun qopqoqni qattiq qirrali qilib yasaladi. Bu holda formulaga apparat diametri o'rniga qirralar oralig'idagi eng katta doira diametrining qiymati qo‘yiladi, K esa 0,5 ga teng deb qabul qilinadi.

Tashqi bosim ostida ishlaydigan taglik va qopqoqiarni hisoblash
(GOST 14249-73). Ellipssimon taglikning devori qalinligini quyidagi ikkita qiymatdan kattasiga teng deb qabul qilinadi:

S = K'R V P + c	(13.17)
0,3 \E
s-PM +c ■	(13.18)
2 H

Bu yerda: Kf —taxminan birga teng koeffitsient; /3X—quyidagiformula boyicha hisoblanadigan koeffitsient:

• 
  =0,5 + ^0,25 + 12K \ ( o r T/ E)([er]lP)
  

Konussimon element devorining qalinligini u bilan tutashgan tashqi bosim ostida ishlaydigan gardishlar uchun hisoblangan silindrsimon gardishning devori qalinligiga teng deb qabul qiiinadi.

Shundan so"ng taglikni siqib turuvchi hisoblanadigan kuch aniqlanadi:

F = TCD‘tash	/4 .	(13.19)
	ichki

va ruxsat etilgan o‘q bo‘ylab siquvchi kuch FpeT(ruxsat eliladigan):
Fper = TTK 2 [2 aD h. (13.20)
Bu yerda: — konussimon taglikning tashqi diametri, m; Pchet—
tashqi bosim, Pa; K2 — ma’lumotlar to'plamidan (spravochnik)
aniqlanadigan’ koeffitsient; Dh —taglikning hisoblab topilgan diametri, ushbu formuladan aniqlanadi:

Dh=(0,9 Didil+0,1 D ^ V c o s a , .

(13.21)

Dfchl va Dieh2 —konussimon taglikning katta va kichik ichki diametrlari

m.
2 1 7

www.ziyouz.com kutubxonasi

13.3. Apparatlarning yuqori bosim ostida ishlaydigan elementlari
GOST 25215-82 ga muvofiq yuqori bosim apparatlariga 10 dan 100 MPa gacha bosim ostida ishlaydigan apparatlar kiradi. Bunday apparatlar ammiak, karbamid, vodorod, metanol ishlab chiqarishda qo'llanadi. Bunday apparatlami loyihalash va yasash qator o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Ularning korpuslarini turli xil konstruksiyada: yaxlit tunukalangan, kavsharlab tunukalangan, qoliplab kavsharlangan, ko'pqavatli, burama va rulonli qilib yasaladi.