Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogika institutı T. Т.Ótebaev, U. Q. Seytjanova, Т. A. Esemuratova

Bolajaq oqıtıwshı óz sóylewin jetilistiriwi ushın tálim hám tárbiya procesinde tómendegi jónelislerge turaqlı boysınıp barıwı lazım:

• 
  Ózbek ádebiy tili nızamlıqları hám normaların jetik biliwıi;
  
• 
  Óz-óziniń sóylew iskerligin turaqlı qadaǵalaw;
  
• 
  Óziniń sóylew mádeniyatın turaqlı rawajlandırıp barıw;
  
• 
  Sóylew, sáwbetlesiwde barlıq jaǵdaylarda ádebiy sóylew qaǵıydaların iyelew ushın ózine sharayat jaratıw.
  

Ózin-ózi qadaǵalaw hám kórkem sóylew tájiriybelerin rawajlandırıw ushın oqıtıwshı óz sóylew iskerligin baqlawı, ol janlı, hár túrli keshirmelerge bay bola ma yaki birdey monotonlı ma, bilip barıwı tiyis.
Sóylewińizdi tayarlaw hám shınıǵıw procesinde ózińiz erkin túrde tómendegi sorawlarǵa juwap tabıń:
Tıńlawshılarda qanday pikir oyatpaqshıman?
Auditoriyada unamlı ortalıqtı qanday keypiyat tiykarında jaratpaqshıman?
Sóylewdiń mazmunı hám sharayatı qanday intonaciya hám ritmdi talap etedi?
Hár qanday tálim-tárbiyalıq sabaq aldınan bir neshe ret óz sóylewińizdi jazıp alıp (audiodisk, diktafon) tıńlap hám qátelerińizdi dúzetip barıwǵa háreket etiń, sóylewińizdi tákirarlap shınıqtırıw isleń. Sóylewińizdi ráńbáreń, kórkem - ádebiy sózler menen bayıtıń. Óz tásirlerińizdi qosqan halda bayıtıp, tolıqtırıp barıń. Oqıtıwshı sóylewiniń jetikligi, tazalıǵı, tásirsheńligi menen oqıwshılar itibarın tartadı, olardıń qálbine jol tabadı, hesh qanday qıyınshılıqsız kásiplik pedagogikalıq iskerliginde dus keletuǵın barlıq qarama-qarsılıqlardı saplastıradı. Nátiyjede, oqıtıwshı pedagogikalıq iskerliginde hasla sharshamaydı, nerv sisteması salamat boladı.
Temanı ózlestiriw ushın sorawlar

1. 
   Sheshenlik óneriniń payda bolıwı tariyxı haqqında aytıń?
   
2. 
   Shıǵıs oyshıllarınıń shıǵarmalarında sheshenlik óneri haqqında pikirler?
   
3. 
   Sóylew texnikasında sóylewdiń tiykarǵı ózgeshelikleri nelerden ibarat?
   
4. 
   Sóylewdiń tuwrılıǵı hám ráwanlıǵı, anıqlıǵı hám tásirsheńligine tárip beriń?
   
5. 
   Sóylewdiń logikalılıǵı degende neni túsinesiz?
   
6. 
   Til hám sóylew bir – birinen qalay parqlanadı: olardıń salıstırmalı analizi?
   
7. 
   Oqıtıwshı sóylew iskerliginiń komponentleri ne, olardı túsindiriń?
   
8. 
   Oqıtıwshınıń sóylew mádeniyatın rawajlandırıw quralları?
   
9. 
   Sóylewdiń tásirsheńligi hám kórkemligi qalay sáwlelenedi, táriplep beriń?
   
10. 
    Tájiriybeli oqıtıwshı sóylewinde kórinetuǵın unamlı halatlar ne?
    
11. 
    Oqıtıwshı sóylewiniń funkciyaların túsindirip beriń?
    
12. 
    Bolajaq oqıtıwshı sóylew iskerligin qalay jetilistiriwi múmkin?