Jismoniy shaxslarning daromadlarini deklaratsiya usulida soliqqa tortishni takomillashtiris

Ylllik daromad haqidagi deklaratsiya» taqdim etuvchi jismoniy shaxslar toifasi. Deklaratsiya - soliq idoralariga soliq to'lovchi jismoniy shaxslar tomonidan topshiriladigan va o‘z ichiga olingan daromadlar va ushbu daromadlar bilan bog'Iiq xarajatlar haqidagi ma'lumotlarni aks ettiradigan hamda soliq to'lovchining hisoblangan soliqlarni ixtiyoriy ravishda va belgilangan vaqtda davlat budjetiga to'lashga majbur etadigan hujjat hisoblanadi.
Moliya yilida soliqqa tortiladigan daromadga ega bo'lgan jismoniy shaxslar soliq to'lashga jalb etiladi. Bundan tashqari, asosiy ish joyidan tashqari boshqa daromad manbalariga ega bo'lgan jismoniy shaxslar olgan darornaman haqida o‘zlari yashab mrgan hududdagi soliq idora­lariga hisobot davridan keyingi ^lnmg 1-apreliga qadar deklaratsiya topshirishlari lozhn bo'ladi. Yillik jami daromad haqida deklaratsiya to'ldirish va uni soliq idoralariga taqdim etish 0‘zbekiston Respublikasinmg soliq kodeksi asosida amalga oshiriladi,
Deklaratsiya jismoniy shaxslaming soliq organlariga hisobot davridagi daromadlari va o‘zlariga bevosita daxldor bo'lgan soliq mitiyozlari haqidagi rasmiy bayonotni berishini anglatadi. Soliq deklaratsiyasi va soliq stavkalari asosida to'lanishi lozim bo'lgan soliqni Davlat soliq xizmati organlari nazorat qiladilar. Yillik jami daromad haqidagi soliq deklaratsiyasini, odatda, asosiy ish joyidan
tashqarida daromadga ega bo'lgan jismoniy shaxslar, shuningdek, hisobot yilida asosiy ish joyiga ega bo'lmagan va qonunchiUk doirasida boshqa manbalardan daromad olgan barcha toifadagi jismoniy shaxslar taqdim etishlari shart hisoblanadi.
Deklaratsiya asosida soliq solinadigan daromadlarga 0‘zbekiston Respublikasi rezidentlarining quyidagi daromadlari kiradi:

• 
  mulkiy daromadlar, agar bu daromadlarga to'lov manbaida soliq solinmaganbo'lsa;
  
• 
  fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratganlik hamda ulardan foydalanganlik uchun raualliflik haqi tariqasida olingan daromadlar;
  
• 
  asosiy bo‘lmagan ish joyidan olingan moddiy naf tarzidagi daromadlar;
  
• 
  ikki yoki undan ko‘p manbadan olingan soliq solinadigan daromadlar;
  
• 
  O'zbekiston Respublikasi hududidan tashqaridagi manbalardan olingan daromadlar;
  
• 
  soliq agentlari bo'lmagan manbalardan olingan daromadlar.
  

Agar soliq to'lovchining asosiy bo'lmagan ish joyidan olgan daromadlaridan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'i unmg arizasiga ko‘ra belgHangan eng yuqori stavka qo'llanilgan holda ushlab qolingan bo'lsa, daromadlar to‘g‘risida deklaratsiya taqdim etilmaydi.
0‘zbekiston Respublikasi rezidentiga aylangan chet ellik jismoniy shaxs, mazkur moddanmg birinchi va ikkinchi qismlari qoidalaridan qat’i nazar, Kodeksning 192-moddasida nazarda tutilgan tartibda va muddatlarda daromadlari to‘g‘risida deklaratsiya taqdim etadi.
Fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratganlik va ulardan foyda­langanlik uchun mualliflik haqi tariqasida daromadlar oluvchi jismoniy shaxslar bunday faoliyatni yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tmagan holda amalga oshirish huquqiga ega.
Daromadlariga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'i solinadigan jismoniy shaxslar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig'ini davlat soliq xizmati organining yozma xabarnomasi asosida to'laydi.
Fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratganlik va ulardan foyda­langanlik uchun mualliflik haqi olayotgan jismoniy shaxs daromadlar olish bilan bog'liq daromadlar va xarajatlar hisobini yuritishi shart hamda u ijodiy faoliyatni amalga oshirish bilan bog'liq, haqiqatda qilingan va hujjatlar bilan tasdiqlangan xarajatlarni daromaddan chegirish huquqiga ega, biroq chegirma olingan jami daromad summasining 30 foizidan ko‘p bo'lmasligi kerak.
Ijodiy faoliyatni amalga oshirish bilan bog‘liq xarajatlarga quyidagilarkiradi:

• 
  fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratish va ulardan foydalamsh uchun zarur materiallar olishga doir xarajatlar;
  
• 
  faqat fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratish, nashr qilish, ijro etish yoki ulardan boshqacha tarzda foydalanish maqsadida foydalaniladigan bino va mol-mulk ijarasiga doir xarajatlar.
  

Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‘g‘risidagi deklaratsiya soliq toilovchining olingan yillik daromadi to‘g‘risidagi yozma arizasidaniboratbo'ladi.
Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‘g‘risidagi deklaratsiyasiga asosiy ish joyi bo‘yicha toilangan daromadlar va jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining ushlab qolingan summalari to‘g‘risida O'zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi va 0‘zbekiston Respublikasi Mohya vazirligi tomonidan tasdiqlangan shakldagi ma’lumotnoma ilova qilinadi.