Jismoniy tarbiya fanining o‘quvchilarning akiliy rivojlanishidagi o‘rni
Download 24.39 Kb.
|
intelektual
JISMONIY TARBIYA FANINING O‘QUVCHILARNING AKILIY RIVOJLANISHIDAGI O‘RNI Jismoniy tarbiya sog'lom turmush tarzini shakllantirishning etakchi yo'nalishlaridan biridir. Bugungi kunda, shubhasiz, har bir kishi jismoniy tarbiyasiz bolaning to'liq rivojlanishi mumkin emasligini tushunadi. Ma'lumki, sog'likka munosabat o'quvchida o'z-o'zidan paydo bo'lmaydi, balki ma'lum bir pedagogik ta'sir natijasida shakllanadi, ya'ni "salomatlikni o'rgatish" dan iborat. Bugungi kunda talaba jismoniy tarbiya masalalari nafaqat shifokorlar, balki o'qituvchilarning ham faoliyat sohasidir. O'qitish usullarining butun majmuasi o'sib borayotgan insonning sog'lig'iga ta'sir qiladi. Afsuski, bugungi kunda mavjud bo‘lgan pedagogik talablar tizimi ta’lim muassasalarining ehtiyojlaridan, o‘quv rejalari va dasturlarini bajarish zaruriyatidan kelib chiqadi. Ammo o'sib borayotgan organizmning ehtiyojlariga va uning o'zini o'zi saqlab qolishiga asoslangan dastur yo'q. Har bir sinf bilan o'quv faoliyati miqdori ortadi. Umumta'lim fanlariga ko'proq vaqt ajratiladi va buning natijasida o'quvchilar uy vazifalarini bajarishga ko'proq vaqt ajratishlari kerak. Shu munosabat bilan sinfda, darsdan keyin, dam olish va bayram kunlarida jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlar muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun qizg'in aqliy mehnat o'quvchilarning yaxshi jismoniy tayyorgarligini talab qiladi. Xotira, nutq, fikrlash o'quvchilar uchun juda zarur bo'lgan xususiyatlar bo'lib, ularga tayanish shubhasizdir. Ammo maktab o'quvchisining shaxsiyatini faqat ular tashkil qiladimi? Agar biz faqat shu xususiyatlarga tayansak, unda bu yondashuv noto'g'ri. Siz muammolarni qanday hal qilishni o'rgatishingiz mumkin, she'r o'rganishingiz mumkin, lekin qanday qilib sizni balandroq sakrashga, o'zingizni ko'proq tortib olishga, tezroq yugurishga majburlash mumkin? Talaba buni o'zi qilishni xohlashi kerak. Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, jismoniy tarbiya va sport nafaqat mushaklarni, balki nervlarni ham mustahkamlaydi, ongni rag'batlantiradi va miyaning qon ta'minoti yaxshilanishi tufayli uning yanada ishonchli ishlashini ta'minlaydi. To'g'ri jismoniy tarbiya o'quvchi tanasining normal rivojlanishining asosiy shartidir. Dvigatel faoliyati analizatorlarning ishini rag'batlantiradi va ularning o'zaro ta'siriga hissa qo'shadi (ya'ni miyaning rivojlanishi). Jismoniy mashqlar to'g'ri bajarilgandagina organizmga ijobiy ta'sir ko'rsatadi, bu esa asosiy harakat ko'nikmalarini shakllantirishga yordam beradi - yurish, yugurish, sakrash, uloqtirish va hokazo. Bolalarga qanday qilib chiroyli yurishni o'rgatish juda muhimdir. Bunga tizimli amaliyot orqali erishiladi. Zamonaviy o'quv dasturlarini ishlab chiqish, xususan, har qanday fanni chuqur o'rganadigan talabalar uchun sezilarli neyropsik stress bilan bog'liq. Jismoniy tayyorgarlikning yuqori darajasi butun o'quv yillarida aqliy faoliyatning barqarorligini ta'minlaydigan muhim omillardan biridir. O‘z oldiga ilmiy muvaffaqiyatga erishishni maqsad qilib qo‘ygan talaba jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug‘ullansa, orzusiga tezroq erishadi. Agar maktabgacha yoshdagi bolalarning ko'pchiligi juda ko'p harakat qilsalar, maktab o'qishining boshlanishi bilan vaziyat sezilarli darajada o'zgaradi. Motor faolligi ikki baravar kamayadi, deb ishoniladi. Bu yoshda jismoniy mashqlarning uyushgan shakllari muhim ahamiyatga ega. 11-sinfga kelib, o'g'il bolalarning 20-30 foizi va qizlarning atigi 10 foizi jismoniy faollikni saqlab qoladi. Bunda katta "xizmat" ota-onalarga tegishli bo'lib, ular zaiflashgan va ko'pincha kasal bolalar uchun jismoniy tarbiya rolini kam baholaydilar. Ular nafaqat uyda kundalik jismoniy mashg'ulotlardan himoya qiladi, balki bolalarini maktabdagi jismoniy tarbiya darslaridan ozod qilishga intiladi. Bunday g'amxo'rlik kelajak avlodlar salomatligini yaxshilashini kutish qiyin. Barcha ota-onalar Qadimgi Ellada qoyaga o‘yib yozilgan so‘zlarni bilishlari kerak: “Agar kuchli bo‘lishni istasangiz, yuguring, go‘zal bo‘lishni istasangiz, yuguring, aqlli bo‘lishni istasangiz, yuguring!” Biroq, harakatlar jinsi, yoshi va individual xususiyatlariga qarab oqilona, tana uchun maqbul bo'lishi kerak. Masalan, maktab yoshida asosiy organlar va tizimlarning shakllanishi sodir bo'ladi va bunda tizimli jismoniy mashqlar eng muhim rol o'ynaydi. Ayniqsa, holatni kuzatish, nafas olish mushaklari faoliyatini yaxshilash juda muhimdir. Mushak-skelet tizimining shakllanishi jismoniy faoliyatning optimal darajasida sodir bo'ladi. Kunning oqilona rejimi tamoyillariga rioya qilish o'smirning har tomonlama barkamol rivojlanishi uchun sharoit yaratadi, maktabning kompleks o'quv dasturini o'zlashtirishga, sog'lig'ini yaxshilashga, jismoniy tayyorgarligini saqlashga va yaxshilashga, o'quvchining bo'sh vaqtini tashkil etishga, uning dunyoqarashini rivojlantirishga va kasalliklarning oldini olishga yordam beradi. Bundan tashqari, jismoniy tarbiya va sport mutaxassislarining ta'kidlashicha, bugungi kunda xalqaro maydonda g'alaba qozonish garovi nafaqat sportchining yuqori texnik mahorati, balki uning tanasida sodir bo'layotgan barcha biokimyoviy jarayonlarni bilishi va ularning organizmga ta'siridir. salomatlik. Misol uchun, mening darslarimda doimo doimiy harakat mavjud. Hamma ishtirok etadi, hech kim bekorchi emas. Kuzatishlarim shuni ko'rsatadiki, besh daqiqalik isinishdan so'ng bolalar yanada sezgir bo'lib, muammolarni tezroq hal qilishadi va yangi materialni yaxshiroq o'rganishadi. Yaxshi akademik ko'rsatkichlar sport seksiyalari bilan shug'ullanadiganlar uchun zaruriy shartdir. Aynan ijodiy fikrlash uchun ularning bitmas-tuganmas zahiralarini yodda tutgan holda kuch, tezlik, chaqqonlik, egiluvchanlik, chidamlilik kabi fazilatlarni doimo rivojlantirish zarur. Yuqorida aytilganlarga asoslanib, shuni aytishimiz mumkinki, barcha funktsional tizimlarning muvofiqlashtirilgan ishi zamonaviy talabaning sog'lig'ini ta'minlaydi. Jismoniy tarbiya va sport nafaqat jismoniy sifatlarni rivojlantiradi, balki xarakterni, tartib-intizomni shakllantiradi, qiyin vaziyatda yechim topishga yordam beradi, maqsadlilik, o'zini tuta bilish, xarakterning mustahkamligini shakllantiradi. Bunga ko'plab misollar keltirish mumkin, sport bilan shug'ullangan odamlar, hatto sportdan uzoqda ham, kasbiy faoliyatda martaba o'sishiga erishgan. Download 24.39 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling