Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti


Malakaning sekin-asta, notekis shakllanishi


Download 4.31 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/126
Sana23.11.2023
Hajmi4.31 Mb.
#1796164
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   126
Bog'liq
jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti. ikkinchi nashr

Malakaning sekin-asta, notekis shakllanishi. 
Harakat mala- 
kasini asta-sekinlik bilan shakllantirisli uning bosqichliligida 
aks ettirilgan: malaka m a ’lum cho'zilgan muddat borasida, 
qator, ayrim tubdan o ‘zgartirilgan harakatlar davomida vujudga 
keladi. Ular to ‘rt xilda b o ‘lishi mumkin.
57


1. Malakani „salbiy jadallash“ bilan shakllantirish.
Bu o ‘rgatishning birinchi etapida harakat malakalarini tez 
o'zlashtirib olish, so‘ng malaka sifatining o ‘sishi sekinlashishini 
anglatadi. M alakaning b u n d ay turini shakllantirish, yengil 
harakat faoliyatlariga o 'rg atish u c h u n xarakterli, o ‘quvchi 
faoliyatning asosini tez ushlab qolib, u n in g detalini uzoq 
o'zlashtiradi.
2. 
Malakani „ijobiy jadallash“ bilan shakllantirish.
Bu o ‘rgatishning birinchi bosqichida m alakaning biroz 
o ‘sish sifatini anglatadi. So‘ng u tez o ‘sa boradi. Malakani 
bunday shakllantirish turi m a ’lum murakkab harakat faoli­
yatlariga o ‘rgatish uchun xarakterlidir.
3. 
Malakani rivojlantirishda sekinlashish. 
Bu holat jadal- 
lashning ikkala turida malakaning m a ’lum takomiliga yetganda 
yuz beradi. M alaka q a n c h a ta k o m illash g an b o ‘lsa, u ning 
kelgusidagi yaxshilanishi uch u n pedagogik mahoratni kuchay- 
tirish talab etiladi.
4. 
Malakani rivojlantirishda ushlanib qolishlik. 
(,,Plato“ .) 
Ushlanib qolishlikning ikkita sababi b o ‘lishi mumkin: ichki, 
o rgan izm d a sezilmagan o ‘rganishlarning o 'tish i, vaqt bilan 
malakaning yaxshilanish sifati: tashqi o ‘rgatishning n o to ‘g ‘ri 
metodikasi yoki harakat sifatlarni rivojlantirish darajasining 
yetarli b o ‘lmaganligi. Ushlanib qolishlikning davom etishi har 
xil b o ‘lishi mumkin.
H arakat malakalarining vujudga kelish jarayoni h a m m a
sport turlarida bir sportchida bir xilda borishi mum kin, bosh- 
qasida uning aksi b o ‘lishi mumkin. Bu ushlanib qolishlikni 
plato deyiladi.
Shug‘ullanuvchi salbiy ko‘rsatkich berganda, u yo treni- 
rovka m e to d in i o ‘zgartirishi kerak, yoki jism o n iy tarbiya 
sifatidagi kamchiliklarni anglab, uni tuzatishi zarur.
Harakat malakasi mustahkamlanmasa u buzilishi, o ‘zidan 
so‘ng biror iz qoldirishi mumkin. Sportda bu qoldirilgan izlarni 
protarey y o ‘llari deyiladi.
58



Download 4.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling