Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

respublika chempionati o`tkazildi. Bu musobaqalarda respublikamizning 8 
viloyatidan 50 kishi qatnashdi. Musobaqalar juda qiyin sharoitda: zalning kattaligi 
20 X 10,4 metr bo`lib, shchit devorga mahkamlangan, yorug`lik manbalari 
o`rnatilmagan ahvolda o`tkazilgan edi. Qizig`i shundaki, musobaqa uchun Andijon 
shahrida faqat bitta basketbol to`pi topilgan edi.
Bu 
musobaqalarda 
U. 
Bektemirov, 
U. 
Umarov, 
A.Shermuhamedov, 
Minovarxo`jayev, T. Isoxo`jayev, X. Sultonov va Musaxo`jayevlardan tashkil 
topgan Toshkent shahri jamoasi birinchi o`rinni egalladi.
1946 yilda o`zbek basketbolchilari SSSR birinchiligining II gruppasida qatnashib, 
ayollar -6 , erkaklar -11 o`rinlarni egalladilar. 
Biroq basketbol hali studentlari va maktab o`quvchilari orasida keng 
ommalashgan edi. Masalan, Toshkent shahrining studentlaridan faqat 556 kishi, 
maktab o`quvchilaridan 962 nafari basketbol seksiyalariga qatnashadilar. 
So`nggi yillarda bosketbol bo`yicha musobaqalar soni oshib bordi. Mehnatkashlar 
jismoniy tarbiya bilan ommaviy ravishda shug`ullanishga jalb qilinib, sport - 
texnika natijalarini yuksaltirish shiorlari ostida katta ishlar olib borildi. Ammo 
O`zbekiston terma jamoalarining Butunittfoq musobaqalarida qatnashish natijalari 
hali talabga javob bermasdi.
1947 yilda mahalliy millat erkaklar jamoalari o`rtasida uchinchi respublika 
chempionati o`tkazildi. Bu musobaqalarda 7 jamoa qatnashib, O`. Orifxonov, M. 

---

12 
Toyirxo`jayev, U. Mirzaahmedov, Ch. Botishev, R. Sodiqov, B. G`ofurov, R. 
Odilov, A. Shermuhamedovlardan tashkil topgan Toshkent shahri jamoasi birinchi 
o’rinni, Samarqand shahri jamoasi ikkinchi va Toshkent viloyati jamoasi uchinchi 
o’rinni egalladi. Xullas, 1946-60 yillarda respublika basketbol o`yinining 
rivojlanishida muhim bosqich bo`ldi. 
1960 yildan boshlab O`zbekistonda basketbolning rivojlanishida yangi bosqich 
boshlandi. Bu davrda ko`pgina yangi musobaqalar tashkil qilindi, sport 
mashg’ulotlarini yil bo`yi muntazam olib borish yaxshi yo`lga qo`yildi. 
1960-1966 yillarda Toshkentning “Mehnat” jamoasi va shu jamoa bazasida 
tuzilgan respublika ayollar terma jamoasi yuqori natijalarga erishdi. Jamoa a’zolari 
1961 yildan boshlab SSSR chempionatining “A” klassi bo`yicha musobaqalarda 
qatnashish huquqiga ega bo`ladilar. 
1962 yilda SSSR birinchiligida “Mehnat” ayollari jamoasi 7- o`rnini 
egalladi. Bu musobaqalarda jamoaning olti a’zosi (R. Salimova, T. Volkoba, R. 
Belousova, N. Chernishova, A. Itsikova va T. Tomina) O`rta Osiyo respublikalari 
va Qozog`istonda Xotin-qizlar o`rtasida birinchi bo`lib (basketbol bo`yicha) 
“SSSR sport ustasi” normasini bajaradilar. Shunusi qiziqki, O`zbekiston 
basketbolchilari o`sha yilgi chempionatda Riganing jamoasi ustidan g`alaba 
qozonishgan edilar. 
Jamoaning bu muvaffaqiyati SSSRda xizmat ko`rsatgan murabbiy L. K. 
Velichkovning nomi bilan bog`liq. Yana shunisi quvonarliki, jamoa asosan 
respublikamizda tarbiyalangan basketbolchilardan tashkil topgan edi. 
U. S. Bektemirov va K. K. Morozovlarning O`zbekistonda basketbolni 
rivojlantirishdagi xizmatlari hisobga olinib, ularning nomlari bilan ataluvchi 
respublika an’anaviy musobaqalari tashkil qilindi. 
O`zbekiston basketbolining bir necha vakillari SSSR terma jamoalari 
a’zolari sifatida musobaqalarda muvaffaqiyatli qatnashib keladilar. Ikki marta 
jahon va Yevropa chempioni, SSSRda xizmat ko`rsatgan sport ustasi
R. Prokopenko (Salimova); qizlar o`rtasida Yevropa chempionlari, SSSRda sport 
ustalari T. Volkova va T. Xabibulina; Olimpiada o`yinlari va Yevropa chempioni, 
SSSRda xizmat ko`rsatgan sport ustasi A. Jarmuhamedov; xalqaro toifadagi sport 
ustasi E. Kovalenko; SSSR sport ustalari G. Avdeyev va R. Abelyanovlar shular 
jumlasidandir.