Jizzax politexnika instituti Mavzu: organik kimyoning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati
Download 0.49 Mb.
|
органик кимё
- Bu sahifa navigatsiya:
- ORGANIK KIMYONING XALQ XO‘JALIGIDAGI AHAMIYATI
Jizzax politexnika institutiMavzu: ORGANIK KIMYONING XALQ XO‘JALIGIDAGI AHAMIYATITayyorladi: 637-21 KT guruh talabasiXalikova XusniyaJizzax-2022ORGANIK KIMYONING XALQ XO‘JALIGIDAGI AHAMIYATITarkibida uglerod atomi bo’lgan birikmalarga organik birikmalar deyiladi va ularni o'rganadigan fanga «Organik kimyo» deb ataladi. Lekin tarkibida uglerod atomini saqlagan ba'zi bir oddiy organik moddalar (CO , CO2, CS2, sianid va karbonat kislotalarning tuzlari va boshqalar) ning xossalari anorganik birikmalarinikiga o‘xshash bo’lgani uchun ular umumiy va anorganik kimyo kurslarida o‘rganiladi. Shuning uchun ham organik kimyo fanini uglevodorodlar va ularning hosilalarini o'rganadigan fandir. Chunki, ulaming tarkibida Mendeleyev davriy jadvalidagi barcha elementlar bor.ORGANIK KIMYONING XALQ XO‘JALIGIDAGI AHAMIYATIOrganik birikmalar odamlarga qadimdan ma’lum bo‘lib, ular o‘simliklardan toza holda etil spirtini, sirka kislotani, ba’zi bir bo‘yoqlarni ajratib olishni bilganlar. Keyinchalik odamlar sovun pishirish, matolarni bo'yash jarayonini va boshqalarni o‘rganganlar. Lekin ajratib olingan organik moddalar aralashma holida bo’lgan. Organik moddalar faqat XVIII asrning oxiridagina sof holda, masalan, mochevina, vino, olma va limon kislotalari olingan.Atoqli shved kimyogari I.Ya. Berselius (1779-1848) fanda «Vis vitalis» - «hayotiy kuch» nazariyasini ilgari surdi. U «o‘simlik va hayvon organizmlarida hayot mavjud ekan, ularda moddalaming sintezi jonsiz tabiatdagiga qaraganda boshqacha bo’lib, qandaydir «hayotiy kuch» ning ta'sirida sodir bo’ladi», deydi. 1828-yilda Berseliusning shogirdi nemis olimi F. Veler laboratoriya sharoitida jonli organizmlarning hayotiy mahsuloti bo’lgan mochevinani laboratoriya sharoitida sintez qilib olishga muvaffaq bo’ldi. Buning uchun u avval kaliy sianatni hosil qilgan:Atoqli shved kimyogari I.Ya. Berselius (1779-1848) fanda «Vis vitalis» - «hayotiy kuch» nazariyasini ilgari surdi. U «o‘simlik va hayvon organizmlarida hayot mavjud ekan, ularda moddalaming sintezi jonsiz tabiatdagiga qaraganda boshqacha bo’lib, qandaydir «hayotiy kuch» ning ta'sirida sodir bo’ladi», deydi. 1828-yilda Berseliusning shogirdi nemis olimi F. Veler laboratoriya sharoitida jonli organizmlarning hayotiy mahsuloti bo’lgan mochevinani laboratoriya sharoitida sintez qilib olishga muvaffaq bo’ldi. Buning uchun u avval kaliy sianatni hosil qilgan:Download 0.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|