Joba: O`zbekstan Respublikası agrar siyasatı

1-lekciya. Kirisiw. Zamanago’y traktor ha’m avtomobillerdin’ awıl xojalıg’ında tutqan ornı. Dvigatel mexanizmi du’zilisindegi konstruktiv sheshimler.
Joba:

1. O`zbekstan Respublikası agrar siyasatı.

2. Awılxojalıg’ı o’ndirisinde traktor ha’m avtomobillerdin’ roli.

3. Zamanago’y traktor ha’m avtomobillerdin’ konstruktsiyaların jaratıw ha’m de rawajlanıwı tarawında alımlar ha’m injener texnik xızmetkerler jumısları.
1. O`zbekstan Respublikası agrar siyasatı.

Respublikamızda isletilip kiyatırg’an traktor ha’m avtomobiller parkı ju’da’ ken’ markalı mashinalardan quralg’an.

G’a’rezsizlik jıllarında traktor ha’m avtomobilsazlıq sanaatı joqarı da’rejede rawajlandı. Ma’mleketimizdegi iri ka’rxanalardan biri sanalg’an Tashkent traktor zavodı da jan’a, awıl xojalıg’ı o’ndirisinin’ talap da’rejesin qanaatlandıratug’ın LS 704-1, LS 804-1, LS 904-1, TTZ-100 HS sıyaqlı traktorlardı islep shıg’armaqta.

Ju’da’ qısqa waqıt ishinde Andijan ha’m Samarqand wa’layatlarında du’nya standartlarına juwap beretug’ın avtomobil zavodları qurılıp, olarda shıg’arılıp atırg’an «NEXIA», «Matiz», «Damas», «Lasetti», «Cobalt», «Malibu», «Epika», «Kaptiva», «Orlando» avtomobilleri sırt el ma’mleketlerinde de eksport qılınıp atır.

Traktor ha’m avtomobillerdin’ jan’a markaları ha’m olardın’ modifikatsiyaları da’slepki islep shıg’arılg’an mashinalarg’a qarag’anda quramalasıp, olardın’ du’zilisine zamanago’y a’sbap ha’m u’skeneler ornatılmaqta.

Usı mashinalardan na’tiyjeli ha’m uzaq mu’ddet paydalanıw ushın olardın’ du’zilisin teren’ biliw ha’m kerekli waqıtta texnikalıq xızmet ko’rsetiw kerek.

Jerge mexanikalıq qural menen islew beriw pikiri a’yyem zamanlarda da aytılıp kelingen. Ma’selen 1836-jılda rus injeneri V.P.Guryev jerdisu’riwde puwku’shi menen ha’reketke keltiriletug’ın shınjırlı mexanikadan paydalanıw mu’mkinligi haqqında pikir bildirgen.

1878-jılda Rossiya alımı S.Mayevskiy shınjırlı tartıw u’skenesin joybarlap patent alg’an. Buljoybardı a’melge asıra almawdın’ bir g’ana qıyınshılıg’ı - mashinanı burıw probleması bolıp kelgen. 1879-jılda qa’niygeli mag’lıwmatı bolmag’an F.A.Blinov ju’ris bo’limi shınjırlı bolg’an mexanikalıq quralg’a patent aldı ha’m 1888-jılı usı u’skeneni tayarlap, og’an puw mashinasın ornattı.

1889-jıl Rossiya traktorsazlıg’ının’ sho’lkemlestirilgen jılı esaplanadı, sebebi usı jılı du’nyada birinshi ret eki puw dvigateli ornatılg’an shınjırlı traktor tayarlanıp, xalıqqa ko’rsetildi.

1911-jıl Y.V.Mamin ta’repinen quwatı 16 dan 60 ot ku-chigacha (OK) bo‘lgan ichki yonuv dvigatellari (IYOD) yara-tilib, «Universal» (16 OK), «Posrednik» (30 OK) ha’m «Prog­ress» (60 OK) do’n’gelekli traktorlar jaratılg’an.

O‘zbekston aymag’ında isletiletug’ın traktorlardı sha’rtli ra’wishte 5 basqıshqa bo‘liw mu’mkin.