Жорий даврда шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотлари қуйидаги маълумотларда ифодаланган

+1-мисол. Жорий даврда шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотлари қуйидаги маълумотларда ифодаланган (тонна ҳисобида):
3,2% ли сут - 1520
6,0% ли сут - 1096
Қатиқ - 420
Қаймоқ - 674
Сузма - 583
Жорий даврда шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотларининг умумий ҳажмини аниқлаш учун уларни қуйидаги шартли сут маҳсулотларига келтириб олиш коэффициентларидан фойланилади:
3,2% ли сут - 1,0
6,0% ли сут - 2,0
Қатиқ - 1,0
Қаймоқ - 8,5
Сузма - 6,5
Шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотларини шартли ўлчов бирлигида аниқланг.
Ечиш.
Алоҳида турдаги сут маҳсулотларини белгиланган коэффициентлар асосида шартли сут маҳсулотларига келтириб ҳисоблашни қуйидаги жадвалда амалга оширамиз:

Маҳсулотлар	Ҳажми, тонна	Шартли сут маҳсулотига айлантириш коэффициенти	Шартли сут маҳсулотларининг ҳажми, тонна
3,2% сут 6,0% сут Қатиқ Қаймоқ Сузма	1520 1096 420 674 583	1,0 2,0 1,0 8,5 6,5	1520 2192 420 5729 3789,5
Жами	-	-	13650,5

Демак, жорий даврда шаҳар савдо тармоғига жами 13650,5 тонна сут маҳсулотлари етказиб берилган экан.

Нисбий миқдорлар бир мутлақ миқдорни бошқасига бўлиш натижасида ҳосил бўлиб, оммавий ижтимоий воқеа-ҳодисалар миқдорий характеристикаларининг ўзаро нисбатида акс этади.
Нисбий миқдорларнинг қуйидаги турлари мавжуд: шартнома мажбурияти; шартнома мажбуриятини бажарилиши; динамика; тузилмавий; координация; интенсивлик; таққослаш.

1. Шартнома мажбурияти нисбий миқдори қуйидагича ҳисобланади: