Jumaxanov Sh. Z. ««biogeografiya» fanidan

Nazorat uchun savollar

1. 
   Madaniy o’simliklarning yovvoyi holda o’sadigan o’simlardan farqlarini tushuntiring?
   
2. 
   Madaniy o’simlarni kelib chiqish markazlari qaysi olimlar tomonidan o’rganilgan?
   
3. 
   N.I.Vavilov rahbarligida to’plab yig’ib olingan jahon kollektsiyasi o’simliklarining urug’lari haqida nimalarni bilasiz?
   
4. 
   N.I.Vavilovning madaniyo’simlarni kelib chiqish markazlari klsifikatsiyaini tushuntiring?
   
5. 
   Shimoliy Amerikadan Yevropaga manzarali o’simlik sifatida olib keltirilgan o’simlik haqida nimalarni bilasiz?
   
6. 
   Bir markazli va ko’p markazli madaniy o’simliklar haqida tushunchalar yozing?
   
7. 
   O’simliklar introduktsiyasi nima?
   

9-mavzu Yer shari tabiat zonalari
Reja:

1. 
   Yer sharida o’simlik va hayvonot dunyosining geografik tarkalishiga ta’sir etuvchi omillar.
   
2. 
   Yer sharini tabiat zonalariga ajratilishi.
   
3. 
   Tabiat zonalaridagi hayvonot va o’simliklar dunyosi.
   
4. 
   Shimoliy yarim shar o’rmonlari mintaqasi haqida tushuncha.
   
5. 
   Bargli o’rmonlar mintaqasi.
   
6. 
   Qoraqarag’ay turkumining geografik tarqalishi.
   

Tayanch iboralar:Tabiat zonalari, Arktika muz saxrolari zonasi, tundra va o’rmon tundra, tayga o’rmonlari, keng va ingichka bargli o’rmonlar, tropik va subtropik o’rmonlar, nam ekvatorial o’rmonlar. Tabiat zonalari, Arktika muz saxrolari zonasi, tundra va o’rmon tundra, tayga o’rmonlari, keng va ingichka bargli o’rmonlar, tropik va subtropik o’rmonlar, nam ekvatorial o’rmonlar
Yerning kuruklik qismida o’simliklar dunyosi o’zi yashayotgan ekologik sharoitlarga moslashishi va shu moslashish genetik jixatdan o’zining ma’lum shakliga ega bo’ladi. O’simliklar yer sharini xamma joyida iqlim-xar xil bo’lganligi uchun tarqalishi xam xar xil buladi. .Bunga bir qancha omillar o’z ta’sirini ko’rsatadi:
1. O’simlik miqdori ekvatordan kutublarga karab pasayib boradi.
2. O’rtacha kengliklarda doimiy nam shamollarni dengizdan kuruklikka karab esishi.
3. Ekvatorda esa kuruk shamollarni passatlarni kuruklikdan dengizga esishi.
4. Dengizdan uzoklashgan sari kuruklikning ichkari tomonlarida yog’ingarchilikni kamayib borishi natijasida.
5. Quyosh yorugligining yer shariga bir xil burchak ostida tushmasligi.
6. Tuprok tiplarining turliychaligi kabi xususiyatlar yer sharida o’simliklarning turliycha tarkalishiga sabab bulgan.
Yer sharida o’simliklar tarkalish xususiyatlariga kura kuyidagi zonalarga ajratiladi.