Jurnalistika asoslari

' «O'zbekiston matbuoti» jurnali. 2001. 5-son, 11-bet
Ml

---

fLOVA
JURNALISTIKA ASOSLARI KURSI 
0 ‘QUV DASTURI
SEMESTR
- 45
 soat
- 18 soat
- 18 soat
- 9 soat
- 23 soat
- 68 soat
1. KIRISH
Jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modemizatsiya va 
isloh qilish, davlat qurilishi va iqtisodiyotni liberallashtirish jarayortfari, 
respublikamiz hamda uning atrofida sodir bo‘layotgan voqea-hodisalar ommaviy 
axborot vositalarining to‘rtinchi hokimiyat sifatidagi roli va ahamiyatini oshi- 
rib yubormoqda.
Jahonda axborot olishga ehtiyoj kundan-kunga ortib bormoqda. Hozirgi 
kunda dunyoda sodir bo‘layotgan voqea va hodisalardan bexabar, ular bilan 
qiziqmaydigan inson deyarli yo‘q. Har bir soha, kasb va muta-xassislikka oid 
ma’lumotlar shu soha va kasb sohiblarining kundalik ehtiyojiga aylanib bor­
moqda.
Yaqin kunlarga qadar qonunshunoslik, iqtisodiyot, xalqaro munosabatlar, 
madaniyat, san’at va boshqa sohalarga oid maqolalar, televidenive va radio 
orqali tomoshabin va tinglovchilarga yetkazilayotgan materiallar uinumiy 
jurnalistika bilimiga ega ijodkorlar tomonidan yozilar va yaratilar edi. Ular 
mutaxassislarni, umuman olganda, gazetxon, tomoshabin va tinglovchilarni 
qanoatlantirmas edi.
.
BI RI NCHI  
Auditoriyada 
Shundan:
Leksiyalar 
Amaliy ishlar
Yakka tartibda mashg‘ulotlar
Mustaqil ishlar
JAMI
И 2

---

M ana shu ehtiyoj har bir soha bo ‘yicha kadr tayyorlash vazifasini 
ko ‘ndalang qilib qo‘ydi. Haqiqatan ham keng ommaga tushunarli tarzda o ‘z 
sohasining bilimdoni sifatida shu sohaning o 'ziga xos xususiyatlari, tarixi, 
taraqqiyoti, bugungi hayoti, muammolari va istiqbollari to ‘g ‘risida nazariy 
va amaliy fikrlarga boy materiallar tayyorlay oladigan mutaxassislarga ehtiyoj 
ortib boryapti. Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida har bir soha o ‘zining ichki va 
tashqi imkoniyatlarini yorqin namoyon etish, keng jam oatchilik e’tiborini 
jalb qilish uchun intilayotgani bejiz emas.
0 ‘tgan asm ing 90-yillaridan boshlab, elektron va matbuot kommunikats- 
iyalarining keng ommaga ma’naviy-ma’rifiy, badiiy-estetik jihatdan ta ’sir etish, 
xalqning ko ‘ngil ochish va hordiq chiqarish bo ‘yicha ehtiyojlarini qondirish 
xususiyatlariga ega bo ‘lgan adabiyot va san’at asarlariga e’tibor kuchaydi. 
Teleradio dasturlarini, Internet tarm og‘ini, rasmiy va xususiy gazeta yoki 
jurnallar sahifalarini, asosan, ana shu nafis ijodga bag‘ishlangan materiallar 
egallayotganligi haqiqat.
Toshkent Davlat san’at instituti 1990-yil boshida o ‘zining san’atshunoslik 
boMimida san’atning turli sohalari bo'yicha matbuot va elektron kommu- 
nikatsiyalarida professional ommabop m ateriallar yarata oladigan va faoliyat 
ko‘rsata oladigan san’atshunos kadrlarni tayyorlashga kirishgan edi. Hozirga 
qadar mataxassislarning bir necha guruhi institutni bitirib, hayotga yo‘llanma 
olishdi. Ular ommaviy axborot vositalarida mehnat qilishyapti.
Mamlakat oliy ta ’lim tizimida o ‘tkazilayotgan islohotlardan ko‘zlangan 
maqsad ham respublikam izning ijtim oiy-iqtisodiy va m adaniy rivojini 
ta’minlash, o ‘zi tanlagan mutaxassislik bo'yicha bozor iqtisodiyoti sharoit­
larida mustaqil ishlashga layoqatli, yuqori malakali, raqobatbardosh kadrlar 
tayyorlashdan iboratdir. Kadrlar tayyorlash milliy dasturiga amal qila borib, 
institut m a’muriyati va Ilmiy kengashi san’atshunos jurnalistlar tayyorlashga 
katta e’tibor berdilar.
OAVda ishlash uchun oliy o ‘quv yurtim iz tayycrlayotgan bakalavr 
san’atshunoslarga jurnalistikaning o ‘ziga xos va nozik xususiyatiarini o ‘rgatish 
yuzasidan bir muncha tadbirlar amalga oshirilmoqda. «jurnaiistika asoslari», 
« S ta tistik a va tah rir» , «M uharrirlik fao liy ati» , «M oshirlik ishi», 
«Teleradiojurnalistika», «San’at jurnalistikasi» kabi fanlar o ‘qitilmoqda.
« Ju rn a iistik a asoslari» predm eti OAVga y o ‘n altirilg an b ak alavr 
san’atshunosfar uchun yetakchi, ixtisosli fan hisoblanib to ‘rt semestr o ‘tiladi.
Talabalar leksiyalar tinglab, amaliy hamda yakka tartibdc mashg‘ulotlar 
bilan shug‘ul!anib, jurnalistikaning qonun-qoidalarini o ‘rganishadi,
! 13

---

tahririyatlarda bo'lib, haqiqiy ishlar bilan tanishadilar.
Talabalar ikki yil davomida kursning predmet va vazifalari, jurnalistikaning 
shakllanishi, mohiyati, modellari, janrlarini o ‘rganib, jurnalist huquqi, maqomi, 
odobi va axloqi, m atbuot erkinligi, o sh koralik to ‘g ‘risidagi talab va 
ma’lumotlami, matbuotning asosiy funksiyalarini bilib olishadi.
«Jurnalistika asoslari» kursi uchun jam i 270 soat ajratilgan. Shundan 
auditoriyada Ieksiya va mashg‘ulotlar uchun 180 soat: shundan, leksiyalar -
72 soat, amaliy mashg‘ulotlar - 72 soat, 36 soat esa yakka mashg‘ulotlar 
(laboratoriya ishlari). Mustaqil ishlar uchun jam i 90 soat.
«Jurnalistika asoslari» predm eti - gazeta, jurnallar, axborotnomalar, 
byulletenlar, axborot agentliklari, teleko'rsatuv va radioeshittirishlar, hujjatli 
kino, elektron axborot tizimi, shuningdek, doimiy nomga ega bo‘lgan davlat 
tasarrufidagi mustaqil va boshqa ommaviy davriy janrlar faoliyatini o‘rganuvchi 
fandir.