Jurnalistika asoslari

xususida) falsafiy qarashlarining e ’Ion qilinishi buning yorqin dalilidir.
Jurnal bashariyatni larzaga sola oladigan tafakkur qudrati ila mashhur 
sanalgan allomalar merosini targ'ib etar ekan, o'z o'quvchilarini bu bilan 
maftun eta oldi, desak mubolag ‘a bo'lmas. «Zardusht tavallosi»ning tarji- 
moni Ibrohim G ‘afurov m uallif haqida shunday deb yozadi:
«Nitsshening hikmatlari inson va uning ertasi, olim va uning kelajagi 
haqidagi o'tli bashoratlar bilan limmo-lim. Chindan ham Nitsshe ijodi -  
boshdan-oxir bashoratdir...»
. 
T adqiqotchi olim S h u h ra t R izo n in g «Ma ’rifa tp a rv a rlik d a n  
m a 'rifa tc h ilik k a c h a » sa r la v h a li m a q o la si d a lilla rg a boy. Unda 
ma ’rifatchilikning ilk davri to ‘g ‘risida batafsil so ‘z borgan. M aqolada 
bu yo ‘nalishning mazmuni davr namoyandalari fa o liya ti bilan uzviy 
holda о ‘rganiladi va shunday yakuniy xulosaga kelinadi: «Har qalay,

---

yangi ijtimoiy-tarixiy davrga endigina kirib borayotirmiz. Izlanish, tajriba, 
intilishlarimiz qay yo ‘sinda kechadi va qanday natijalarga olib keladi, 
buni kelgusi k o ’rsatadi».
Jurnalning 1994-1995-yillardagi sonlarida umrboqiy ma ’naviyat 
haqida muntazam s o ‘z bordi hamda «Millat va m a ’naviyat», «Huquqiy 
tafakkur», «U lug'bek y ili - m a ’rifat yili», «Istiqlol dardi», «M a’rifat 
bog'boni», «Boqiy sarchashmalar», «Ruhiyat saboqlari», «M oziyga 
qaytib», «So ‘zni suygan sultonlar», «Buyuklik timsollari» ruknlari yuzaga 
keldi. Yuqorida sanab о 'tilgan ruknlar ostida о ‘quvchiga havola etilgan 
maqolalar, avvalo, kishini oliy ma ’rifatga chorlagani, ikkinchidan, mustaqil 
О ‘zbekiston farzandlarini m a ’naviy jihatdan tarbiyalab, tafakkurning 
yuksak maqomi zaminining qaror topishiga xizm at qilganini alohida 
ta ’kidlamoqchimiz.
M a ’naviy poklanish zamirida erkin tafakkurning qudrati ila qadam 
tashlash hayot haqiqati bo ‘lib qolmoqda. Shu ma 'noda jurnalda «Tirik 
so ‘z» rukni ostida Mahmudxo ja Behbudiyning «Yoshlarga murojaat», «Ikki 
emas, to 'rt til lozim» kabi maqolalari chop etildi.
Bu maqolalar «Оупа» jurnalining 1914-yil 21-son va 1913-yil 1-sonida 
e ’lon qilingan. Ayni chog'da mumtoz adiblar Oybek, G 'afur Giulom, 
M aqsud Shayxzoda ijodidan namunalarning berilishi о ‘quvchilarda katta 
qiziqish uyg ‘otdi.
«Tafakkur» jurnali sahifalarida chinakamiga kashfiyot bo ‘Igan asarlar 
chop qilib kelinayotganini ta ’kidlash o'rinli. Jumladan, unda «Ruhiyat 
saboqlari» rukni bilan adabiyotshunos olim Najmiddin Kom ilovning 
«M ardlik tariqati» sarlavhali maqolasi bosildi.
Muallifning ta ’kidlashicha, umrini do'stlar xizmatiga bag ‘ishlab, mu- 
dom yaxshilikxayoli bilan yashovchi, tili va dili po k saxovatpesha, muruv- 
vatpesha ajdodlarimiz qadimda javonmardlar deb atalgan. Bu sifatlar asl 
islomiy sifatlar bo ‘lib, Qur ’oni karim va Hadisi sharifda ко ‘p bora maqtal- 
gan. Javonmardlar axloqi bizning milliy axloqimizga aylanishi kerak. 
Chunki, futuvvatga xos k o ‘p d a n -ko ‘p aqida, rasm-rusumlar to hanuz 
yashab kelmoqda. K ishilarim izning m ehm ondo'stligi, odamoxunligi, 
mardligi о ‘sha ajdodlar udumining mantiqiy davomidir.
О ‘zbekiston xalq yozuvchisi, a to q li hajvnavis N e ’m at Aminovning 
«Tafakkur» jurnali 1994-yil 1 -sonida e ’Ion qilingan «Bir asr hikoyati» 
asari adabiyotim izda y a n g ilik b o 'ld i. 
U qadim iy «m aqom at»,