Jurnalistika fakulteti


Bizim -imiz (-imiz, -miz)


Download 80.36 Kb.
bet7/11
Sana10.02.2023
Hajmi80.36 Kb.
#1185087
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Kurs ishi Yo`ldasheva Mohinur

Bizim -imiz (-imiz, -miz)

Onun odası nasıl – Uning uyi qanday

Sizin -iniz (-iniz, -niz)

Bizim evimiz cok buyuk – Bizning uyimiz

Onlarm ...-i (-i, -si)

juda katta




Onların kitapı burada – Ularning kitobi bu yerda

Qo'shimcha qo'shilayotgan so'zning harflariga ko'ra qo'shimchalar o'zgarishi mumkin. Bu, so'zdagi oxirgi unli (oxirgi undosh harfdan oldin kelgan unli) harfga bog'liq. Qalin va yumshoq unliga ko'ra o'zgaradi. Qo'shimchalar:


e, i => -im, -in, -i, -imiz, -iniz, -i a, l => -im, -in, -i, -imiz, -iniz, -i o, u => -um, -un, -u, -umuz,-unuz,-u

Masalan:
Karde§-im , Onun ev-i Kitap-im , Senin ad-in Oyun-um , Bizim okul-umuz

o, u => -um, -un, -u, -umuz, -unuz, -u
Unlidan keyin => -m, -n, -si, -miz, -niz, -si
Agar oxirgi harf -k bilan tugasa, u holda bu -g harfiga aylanadi.

Uzum-um , Benim otobus-um Anne-m , Onun baba-si Ucak => bizim ucagimiz Durak => Otobus duragi

Agar gapda kishilik olmoshi (Benim, Senin, Onun) mavjud bo'lsa, u holda qo'shimcha qo'shilmasligi ham mumkin. Masalan:


Benim kitap = Benim kitabim - Mening kitobim. Har ikki gapning ma'nosi bir
xil.
Egalik affikslarining ifodalanish usullarida quyidagi holatlarni ko'rish mumkin: Morfologik usul; Morfologik-sintaktik usul; Sintaktik usul.
Bu usullarni quyidagi misollar bilan ifodalash mumkin:
Morfologik usul, ya'ni egalik ma'nosi egalik affiksi orqali ifodalanib, qaratuvchi so'z keltirilmaydi: ablam, ablan, ablasi (opam,opang,opasi). Morfologik-sintaktik usul, ya'ni qaratuvchi so'z (egalik subekti) qaratqich kelishigida qaralmish (egalik obyekti) egalik formasida keladi: benim ablam, senin ablan, onun ablasi.
Sintaktik usul, bu usul quyidagi ikki ko'rinishga ega:
Qaratuvchi (egalik subyekti) qaratqich kelishigida, qaralmish (egalik obyekti) affikslarsiz keladi:

Download 80.36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling