K arim a q osim ova

tilida nashr etilgan turli term inologik lug'atlarda, o'zbek tili sin o- 
nimlari, antonim lari, frazeologik lug'atlarida va turli izohli lug'atlarda

---

berilgan s o ‘zlar q o ‘shilsa, lug‘at boyligi yana m ing-m inglab oshadi. 
Bulardan tashqari, juda ko‘p s o ‘zlar ko‘p m a’n oni bildiradi. M asalan, 
shu izoh li lug‘atda bosh so'zin in g 40 dan ortiq asosiy va frazeologizm  
bilan bog'langan m a’noda ishlatilishi berilgan.
Maktabda nutq o'stirishning muhim vazifalaridan biri lug‘at ustida 
ishlashni yaxshilash, tartibga solish, uning asosiy yo'nalishlarini ajratish 
va asoslash, o'q u vch ilam in g lug'atini boyitish jarayonini boshqarish 
hisoblanadi.
Maktabda lug'at ustida ishlash m etodikasi to'rt asosiy yo'n alish n i 
k o'zda tutadi:
1. 0 ‘quvchilar lug'atini boyitish, y a ’ni yangi so'zlarni, shuningdek, 
bolalar lug'atida bo igan ayrim so'zlam ing yangi m a ’nolarini o'zlash­
tirish.
Ona tilining lug'at boyligini bilib olish uchun o'quvchi o ‘z 
lug'atiga har kuni 
8
— 
1 0
 ta yangi so 'z n i, shu jum ladan, ona tili darslarida
4 —6 so'zn i qo'shishi, y a ’ni shu so'zlar m a’nosini o'zlashtirishi lozim .
2 . 
O'quvchilar lug'atiga aniqlik kiritish.
Bu o 'z ichiga quyidagi­
larni oladi: 
1
) o'qu vch i puxta o'zlashtirm agan so'zlam in g m a’nosin i 
to'liq o'zlashtirish, ya’ni shu so'zlarni matnga kiritish, m a ’nosi yaqin 
s o ‘zlarga qiyoslash, antonim tanlash y o ‘llari bilan ulam ing m a’nosiga 
aniqlik kiritish; 
2
) so'zn in g kinoyali m a ’n osin i, ko'p m a’noli so'zlarni