borish zaair.
T o'liq hikoya qilishda hikoyani qanday boshlashni bilm aslik,
y a ’ni boshlanishi berilgan matn m azm unini davom ettira olm aslik,
to'liq bayon qila olm aslik yoki noto'g'ri bayon qilish, bayon tilining
kam bag'alligi kabi kam chiliklar uchraydi. H ikoya qilishdagi ikkinchi
kam chilikni yo'qotish, uning oldini olish u ch un matn butunicha puxta
tahlil qilinadi, ko'pincha asosiy m azm unni ifodalaydigan qismi a lo
hida tahlil qilinadi. Bunday kam chilikni yo'qotish ga m atnni qismlarga
b o'lish , har bir qismga sarlavha topib, m atn rejasini tuzish va reja
asosida hikoya qilish ham yordam beradi. Bunda tanlab hikoya qilish
(hikoya qilishning o'zaro uzviy bog'langan boshqa turlari ham) yor
d am ch i vazifani bajaradi. Tilda kambag'allikka yo'l qo'ym aslik uchun
lug'at, tasviriy vositalar va gap ustida izchil ishlab borish talab etiladi.
T o'liq yoki matnga yaqin bayon yozish savod o'rgatish davridanoq
boshlanadi va barcha sinflarda o'tkaziladi.
B olalam i o'z fikrini mustaqil yozishga (o'qilgan m atnni hikoya
qilishga) o'rgatishni, iloji boricha, erta boshlash m a’qul. Buning
uchun o'quvchilar og'zaki hikoya qilayotganda qo'llagan alohida
so 'zn i yozishdan gapni yozishga, so'ng matn qism larini yozishga
va
2
-sinfdan boshlab maxsus tanlangan kichik m atn asosida bayon
yozishga o'rgatiladi.
Ish quyidagicha uyushtiriladi: bayon uchun tanlangan m atnni
o'qu vch ilar bir-ikki marta o'qiydilar (o'qituvchi o'qib berishi ham
m um kin); b olalam in g m atn m azm u nin i to'g'ri tushunganliklarini
aniqlash, o'qilgan m atnni, uning g'oyaviy m azm u nin i, qism lari orasi
dagi bog'lanishni to'liq bilib olishga qaratilgan suhbat o'tkaziladi;
Do'stlaringiz bilan baham: |
