uni o'qituvchi to'g'rilaydi. Xato turiga qarab to'g'rilanadi: gap yoki
so ‘z birikmasi qayta tuziladi, so 'z boshqasi bilan alm ashtiriladi, zarur
so ‘z qo'shiladi, ortiqchasi ustidan chiziladi.
Insho yoki bayonni tahlil qilish darsida xatolar ustida ishlash
maqsadi uchun darsning ikkinchi qismi — 20—25 daqiqasi ajratiladi.
O 'qituvchi o'quvchilar insho yoki bayonni qanday yozganlari haqida
qisqa tushuncha berib, eng yaxshi yozilgan m atnni o'qib beradi,
m azm undagi, mavzuni yoritishdagi kam chiliklar, im loviy va nutqiy
xatolar aniqlanadi. Yo'l qo'yilgan xatoni to'g'rilash y o'li tushuntiri-
ladi. Shundan so'ng xato ustida birgalikda ishlanadi:
0
‘qituvchi y o ‘l
q o ‘yilgan xatoning bir turini to ‘g ‘rilash yuzasidan topshiriq beradi:
,,N o o ‘rin ishlatilgan so ‘zni boshqasi bilan almashtiring“. X atosi bor
matnni o ‘qib yoki yozib beradi, o'quvchilar y o ‘l qo'yilgan xatoni
topadilar, maqsadga m uvofiq so'z bilan almashtirib, uni to ‘g ‘rilaydilar
va tushuntiradilar.
Ayrim o'quvchilar y o ‘l q o ‘ygan individual xatolar darsdan tashqari
vaqtda, qo'shim cha m ashg'ulot jarayonida to'g'rilanadi. O 'quvchi bilan
individual suhbatda ham, sinfda jam oa bo'lib ishlash jarayonidagi kabi
bolalam ing aqliy faolligiga, ya’ni u xatosi nimadaligini tushunibgina
qolm ay, balki uni to'g'rilashi va tushuntirishiga erishish muhimdir.
Grammatikaga oid m avzuni o'rganishda o'quvchilar yo'l qo'yishi
mumkin bo'lgan xatoning oldini olish uchun mazkur mavzu ularga
qanday imkoniyatlar yaratishi tushuntiriladi. Masalan, „O lm osh"
mavzusini o'rganganda, kishilik olm oshlarining takrorlangan so'zlar
Do'stlaringiz bilan baham: |
