ning o'lm as satr va hikmatli so'zlari ham ko'pincha xalq maqollariga
o'xshab ketadi. Masalan, A. N avoiyn in g „M ahbub ul-qulub“da aytgan
bir qancha hikmatli so'zlari shular jumlasidandir: ,,O z-o z o'rganib
www.ziyouz.com kutubxonasi
d ono bo'lur, qatra-qatra yig'ilib daryo b o ‘lur“, „Tilga ixtiyorsiz — elga
e ’tiborsiz“ va boshq.
M a’lumki, badiiy asar matni ustida ishlash bosqichm a-bosqich
amalga oshiriladi. M aqollam i o'rganishda ham bu bosqichlarga e ’tibor
qaratish kerak. I—2-sinflar maqollarni o'rganishning birinchi bosqichi
bo'lsa, savod o'rgatish davri maqollarni o'qish va o'rganishning tay
yorlov bosqichidir.
Savod o'rgatish davridayoq o'quvchilar maqollarni o'qiydilar.
Alifbe davrida berilgan m aqollar matn m azm uni bilan bog'liq bo'lib,
ular matn g'oyasini o'quvchilarga lo'nda, aniq yetkazish uchun ham
xizmat qiladi. Bu vaqtda o'quvchilarga maqollar o'qitiladi, m a’nosini
bilganlaricha
izohlab
berishlari
so'raladi.
O'quvchilar javobini
o'qituvchi to'ldirib, m isollar bilan dalillab beradi.
Maqollarni o'rgatish o'qituvchidan katta tayyorgarlikni talab
etadi. Har bir darsga tayyorlanayotganda asar m azm uniga va unda
ilgari surilgan g'oyaga m os maqol ustida qanday mashq uyushtirishni
rejalashtirib olish lozim . Hoji boricha ularni dars rejasiga kiritish,
izohli lug'atlar (M asalan: Sh. Shom aqsudov, Sh. Shorahm edovning
„H ikm atnom a" (o'zbek maqollarining izohli lug'ati), Toshkent, 1990)
dan uning m a’nosini oson izohlaydigan, sodda til bilan tushuntirish
mum kin bo'lgan shakllarini bilib olish zarur. Buning uchun o'qituvchi
Do'stlaringiz bilan baham: |
