K arim a q osim ova
Download 7.78 Mb. Pdf ko'rish
|
Ona tili o\'qitish metodikasi (K.Qopsimova, S.Matchonov va b.)
Norgul, asil-sila
kabi. 7. Tovushlarning o 'rn in i alm ashtirib yangi so'zn i hosil qilish va o'qish: som on-osmon, tilak-kalit, q o ‘y - yo'q. 8. Tovushni yoki b o 'g 'in n i tushirib qoldirib, yangi so 'z hosil qilish va o'qish: anor-nor, gulnor-gul, ye lk a n -yelk a , b og ‘la-bola. 9. B o 'g 'in qo'shib yangi so 'z hosil qilish va o'qish: bog'-bog'bon, gul-gulzor, paxta-paxtakor. Sintetik ishlam ing bu usullari tovush ustida ishlashni h a rf ustida ishlash bilan birga qo'shib olib borishni talab qiladi. Bu ish usullari qiziqarli bo'lib, darsda yarim o'y in holatini vujudga keltirishga im kon yaratadi. www.ziyouz.com kutubxonasi Xulosa qilganda, faqat analiz yoki faqatgina sintez bilan kifoya- lanib bo'lm aydi, am m o tafakkur faoliyatining u yoki bu turi yetakchi o 'rin tutadi. O 'quvchi so'zn i analiz qilish bilan uni leksik m a’noga ega bo'lgan bir butunlik sifatida anglaydi, bu — sintezdir; so 'z sintez qilinganda uning tovush tarkibiga diqqat jalb etiladi, bu esa analizdir. U m u m an, savod o'rgatish jaray o nid a analitik-sintetik ishlar tizim i bolaning faol fikrlashini ta ’minlaydi. A nalitik-sintetik ishlar usuligina o'q u v ch ilam in g bilish m ustaqilligini t a ’m inlaydi, „m uam m o li" vaziyat yaratadi, bolalarda kuzatuvchanlikni, ziyraklikni o'stiradi. T o v u sh -h arf tom on idan analiz va sintezni yengillashtiradigan foydali vositalar sifatida kesma harflar, k e sm a .b o 'g 'in la r va h arf te rish taxtasi, shuningdek, abak (harakat qiladigan lentali k o'rgazm a), kadoskop, alifbo m ultim ediyasi va shu kabi texnik vositalardan ham foydalaniladi; tovushlarning talaffuzi ustida ishlash uchun, shuningdek, yozib olingan ifodali nutqni (asosan, badiiy asarni) takroriy eshittirish uchun m agnitafon yoki lingofon kabineti xizmat qiladi. Tovushlar artikulatsiyasi, diksiya ustida ishlash. A naliz-sintez ishlari tizim ida tovushning o 'z in i analiz va sintez qilish, tovushni talaffuz qilish vaqtidagi nutq apparati organlarining holati va haraka tini kuzatish (analiz) va h a rf bilan ifodalangan tovush va tovushlar birikm asini talaffuz qilish m aqsadida n utq organlarini zaru r holatga keltirish (sintez) m uhim o 'rin tutadi. M asalan, u tovushining analizida til tanglayga to m o n baland ko'tariladi, tanglay bilan til orasida torgina bo'shliq qoladi, lablar bir-biriga yaqinlashib yum aloqlashadi, ovoz hosil bo'ladi; r tovushining sintezida o g 'iz ozroq ochiq, tish lar orasida bo'shliq b o'lad i, lablar ozgina kengroq tortilgan, til ozroq orqaga itarilgan va tanglay (tepa)ga to m o n b aland ko'tarilgan holatda; ovoz eshitiladi, o 'tayo tgan havo kuchi bilan tilning uchi titraydi. Sinfda barcha tovushlarning artikulatsiyasi (hosil bo'lishi)ni ko'rsatib bo'lm aydi. M asalan, qorishiq p o rtlovchilar Download 7.78 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling