K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va
Download 1.11 Mb. Pdf ko'rish
|
buxgalteriya hisobi va audit
|
Debet 5510 «Akkreditivlar» Kredit 5110»Hisob-kitob schyoti», 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari» . Akkredetiv schyotlar ulardagi mablag‘larning ishlatilishi bilan, shuningdek ishlatilmay qolgan mablag‘larni tashkil etilgan manbasini aks ettiruvchi schyotga qaytarilishi bilan yopiladi, ya’ni: Debet 6010 «Ta’minotchi va pudratchilar bilan hisob-kitoblar», 5110»Hisob-kitob schyoti», 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari» . Kredit 5510 «Akkreditivlar» • 5520 «Chek daftarchalari» - bu schyotda korxonaning u yoki bu mijozlari bilan hisob-kitoblarni chek daftarchalari asosida olib borish uchun ochilgan maxsus deponent schyotlaridagi pul mablag‘larining holati va harakati aks ettiriladi. Ushbu schyotlar ham akkredetiv schyotlar kabi qisqa muddatlarga korxonaning mablag‘lari yoki bank kreditlari hisobidan ochilishi mumkin, bunda quyidagi buxgalteriya yozuvlari qilinadi: Debet 5520 «Chek daftarchalari» Kredit 5110»Hisob-kitob schyoti», 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari» . Chek daftarchalari schyotlari ulardagi mablag‘larning ishlatilishi bilan, shuningdek ishlatilmay qolgan mablag‘larni tashkil etilgan manbasini aks ettiruvchi schyotga qaytarilishi bilan yopiladi, ya’ni: Debet 6010 «Ta’minotchi va pudratchilar bilan hisob-kitoblar», 6990 «Boshqa majburiyatlar», 5110»Hisob-kitob schyoti», 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari». Kredit 5510 «Chek daftarchalari» • 5530 «Boshqa maxsus schyotlar» -ushbu aktiv schyot korxonaning maxsus maqsadlar uchun oldindan rezerv qilib to‘planadigan, keyin esa o‘sha maqsadlarda sarflanadigan mablag‘larini aks ettirish uchun mo‘ljallangan. Bunday schyotlar bo‘lib, masalan, konvertatsiya schyoti, konsignatsion tovarlardan olingan tushumlar schyoti, kapital quyilmalar schyoti va boshqalar hisoblanadi. Ushbu schyotlarning debetida mablag‘larning rezerv qilinganligi, kreditida esa ularning ishlatilganligi aks ettiriladi. • 5610 «Pulli ekvivalentlar» – ushbu aktiv schyotda sotib olingan aloqa bo‘limlarining markalari, yo‘l pattalari, sanatoriya yo‘llanmalari va boshqa pulli hujjatlarning holati va harakati ( ko‘payishi debetida, kamayishi esa kreditida) aks ettiriladi. • 5710 « Yo‘ldagi pul mablag‘lari» - ushbu aktiv schyotda korxonaning sotishdan olingan va inkassatorlarga, aloqa bo‘limlariga, bankning kechki kassalariga topshirilgan pul mablag‘lari holati va harakati ( ko‘payishi debetida, kamayishi esa kreditida) aks ettiriladi. • 5810 «Qimmatli qog‘ozlar» - ushbu aktiv schyotda korxonaning aksiyalarga, davlatning foizli obligatsiyalariga kiritilgan qisqa muddatlt investitsiyalarining holati va harakati aks ettiriladi. Sotib olingan aksiyalar va obligatsiyalar sotib olish qiymatida kirim qilinadi, bunda qimmatli qog‘ozlar uchun berilgan mablag‘larni aks ettiruvchi schyotlar kreditlanadi (5010, 5110,5210,9010,9020,9030,9210,9220 va boshqa schyotlar). Qimmatli qog‘ozlarni qaytarish nominal qiymatida amalga oshiriladi. Shuning uchun qaytarish muddatigacha sotib olish va nominal qiymat o‘rtasida vujudga kelgan farq korxonaning daromad yoki PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 138 harajat schyotlarida aks ettirilishi lozim. Agar sotib olish qiymati nominal qiymatdan past bo‘lgan bo‘lsa, u holda o‘rtadagi farq summasiga quyidagi yozuv qilinadi: Debet 5810 «Qimmatli qog‘ozlar» Kredit 9590 «Moliyaviy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar» Agar sotib olish qiymati nominal qiymatdan yuqori bo‘lsa, u holda o‘rtadagi farq summasiga quyidagi yozuv qilinadi: Debet 9690 «Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa harajatlar» Kredit5810 «Qimmatli qog‘ozlar» Qimmatli qog‘ozlarni muddati tugashi bilan qaytarib berilishi 5810- schyotning kreditida va pul mablag‘lari schyotlarining debetida nominal qiymati bo‘yicha aks ettiriladi. • 5820 « Berilgan qisqa muddatli qarzlar» -ushbu schyotda boshqa yuridik shaxslarga shartnoma asosida berilgan qisqa muddatli qarzlarning holati va harakati (berilishi debetida, qaytarilishi kreditida) pul mablag‘lari schyotlari bilan korrespondensiyalangan holda aks ettiriladi. • 5890 «Boshqa joriy investitsiyalar» -ushbu schyotda banklardagi turli depozit schyotlarga qo‘shimcha daromad olish maqsadida qo‘yilgan pul mablag‘larining holati va harakati (qo‘yilishi debetida, qaytarilishi kreditida) pul mablag‘lari schyotlari bilan korrespondensiyalangan holda aks ettiriladi. O‘z-o‘zini sinash uchun test savol-javoblari 1.Kassa xo‘jaligi uchun ma’sul a) Kassir b) Bosh hisobchi v) Rahbar g) Kadrlar bo‘yicha inspector 2.Quyidagilarning qaysi biri to‘g‘ri a) Pul mablag‘lari milliy valyutada hisobga olinadi b) Pul mablag‘lari chet el valyutasida hisobga olinadi v) Pul mablag‘lari har ikkala valyutada balansda aks ettiriladi g) Pul mablag‘lari hohlagan valyutada hisobga olinadi 3.Quyidagilarning qaysi birida sotishdan olingan daromadni ifodalaydi? a) Debet 5010 Kredit 4010 b) Debet 5010 Kredit 9020 v) Debet 5110 Kredit 5010 g) Debet 5110 Kredit 4010 4.Quyidagilarni qaysi biri hisob-kitob schyotidan pul mablag‘larini korxonaning ruxsatisiz o‘ndirib olishi mumkin? a) Haridorlar b) Xodimlar v) Davlat organlari g) Ta’sischilar PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 139 5. Valyuta kursi farqlarini kim aniqlaydi? a) Kassir b) Bank xodimi v) Buxgalter g) Direktor 6. Pul mablag‘lari schyotlari: a) Doimiy schyotlar b) Passiv schyotlar v) Tranzit schyotlar g) Kontrpassiv schyotlar. 7. Depozit schyotga qo‘yilgan pul mablag‘lari qaysi schyotning debetida aks ettiriladi? a) 5010 –schyotning debetida b) 5110 – schyotning debetida v) 5890 – schyotning debetida g) 5530 – schyotning debetida Bob mavzularini mustaqil o‘rganish uchun tavsiya etiladigan me’yoriy hujjatlar va davriy adabiyotlar 1.O‘zbekiston Respublikasining buxgalteriya hisobi to‘g‘risida qonuni. 1996 yil 30 avgustda qabul qilingan. 2.Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish uchun Konseptual asos. O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1998 yil 14 avgustda ro‘yxatdan o‘tgan, № 475. 3.BHMS № 1 «Hisob siyosati va moliyaviy hisobot». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1998 yil 14 avgustda ro‘yxatdan o‘tgan, № 474. 4.BHMS № 12 «Moliyaviy investitsiyalarning hisobi» O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1999 yil 16 yanvarda ro‘yxatdan o‘tgan, № 596. 5. BXMS № 19 «Inventarizatsiyani tashkil qilish va o‘tqazish ». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1999 yil 2 noyabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 833. 6.BXMS № 21 «Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy xo‘jaligi buxgalteriya hisobining schyotlar rejasi va uni qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 2002 yil 23 oktyabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 1181. 7.Yuridik shaxslar tomonidan kassa operatsiyalarini yuritish Qoidalari.O‘z.R. Adliya Vazirligi tomonidan 1998 yil 17 dekabrda ro‘yxatdan o‘tgan, №565. 8.O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob –kitoblar to‘g‘risida Nizom. O‘z..R. Adliya Vazirligi tomonidan 2002 yil 15 aprelda ro‘yxatga olingan, № 1122. 9.Abdullayev A. Qayumov I. Buxgalteriya hisobi. T, «Minhoj» nashriyoti, 2002. 10.Bobojonov O. Moliyaviy hisob. T., «Sharq», 2000. 11.Bobojonov O., Jumaniyozov K. Moliyaviy hisob. T., «Moliya», 2002. 12. Zavalishina I.A. Buxgalterskiy uchet po novomu. Izd.dom «Mir ekonomiki i prava», Tashkent. 2003 13.Umarova M., Eshboyev O‘., Axmadjonov Q. Buxgalteriya hisobi, T., Mehnat, 1999 14.G‘ulomova F.G‘. Buxgalteriya hisobi bo‘yicha mustaqil o‘rganish uchun qo‘llanma.T., Iqtisodiyot va huquq dunyosi» nashriyot uyi, 2000. PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 140 YII-bob. OLINADIGAN SCHYOTLARNING (DEBITORLIK QARZLARNING ) HISOBI 7.1.Olinadigan schyotlarning (debitorlik qarzlarning) mohiyati, turlari va ular hisobining vazifalari Olinadigan schyotlar deganda haridorlar va buyurtmachilarning sotilgan tovar- moddiy boyliklar, bajarilgan ishlar, ko‘rsatilgan xizmatlar uchun, shuningdek turli yuridik va jismoniy shaxslarning ma’lum maqsadlarda olgan mablag‘lari uchun korxona oldidagi debitorlik qarzlari tushuniladi. Buxgalteriya hisobida olinadigan schyotlarni asosan muddati i harakteri bo‘yicha aks ettirish tartibi keng qo‘llaniladi. Muddat belgisi olinadigan schyotlarni turli jihatlari bo‘yicha guruhlashga imkon beradi, jumladan hisobot davrlari, to‘lov va da’vo muddatlari, shuningdek kelib tushish ehtimoliga ko‘ra. Hisobot davrlariga ko‘ra olinadigan schyotlar qisqa muddatli ( bir yilgacha) va uzoq muddatli (bir yildan oshiq) bo‘lishi mumkin. To‘lov muddatiga ko‘ra olinadigan schyotlar to‘lov muddati o‘tmagan va to‘lov muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzlarga bo‘linadi. O‘zbekiston Respublikasida qabul qilingan tartibga asosan 90 kungacha olinmagan schyotlar muddati o‘tmagan, 90 kundan ortiq muddatda to‘lanmagan schyotlar to‘lov muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzlari bo‘lib hisoblanadi. Respublikamiz qonunlariga muvofiq 90 kundan to‘lov muddati oshib ketgan debitorlik qarzlariga yo‘l qo‘yganligi uchun xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning rahbarlari va bosh hisobchilari ma’muriy va moliyaviy ja’zoga tortiladi. Da’vo muddatiga ko‘ra olinadigan schyotlar da’vo muddati o‘tib ketmagan va da’vo muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzlarga bo‘linadi. To‘lov muddati 3 yildan oshmagan olinadigan schyotlar da’vo muddati o‘tmagan debitorlik qarzlari, to‘lov muddati 3 yildan oshib ketgan olinadigan schyotlar esa da’vo muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzlari bo‘lib hisoblanadi. Respublikamiz qonunlariga muvofiq da’vo muddati o‘tib ketgan debitorlik qarzlari balansdan chiqarilishi , da’vo muddati o‘tib ketmagan debitorlik qarzlari asossiz balansdan chiqarilmasligi lozim. Kelib tushish ehtimoliga ko‘ra olinadigan schyotlar kelib tushushi shubhali va kelib tushishi shubhasiz bo‘lgan debitorlik qarzlarga bo‘linadi. Shubhali debitorlik qarzlar deganda, odatda, inqirozga uchragan, faoliyatini to‘xtatib qo‘ygan yoki umuman yopilib ketgan, katta miqdorda kreditorlik qarzlarga ega bo‘lgan, to‘lov qobiliyatiga ega bo‘lmagan, faoliyati uchun sud va prokuratura organlari oldida javob berayotgan yuridik va jismoniy shaxslarning korxona oldidagi qarzlari tushuniladi. Shubhali qarzlar sud organlari orqali o‘ndiriladi, o‘ndirish imkoniyati bo‘lmaganda korxonaning zarariga olib boriladi. Harakteriga ko‘ra olinadigan schyotlar tovar harakteridagi va notovar harakteridagi debitorlik qarzlarga bo‘linadi. Tovar harakteridagi olinadigan schyotlarga bevosita tovar operatsiyalariga dahldor bo‘lgan debitorlik qarzlari, masalan haridor va buyurtmachilarning qarzlari, ta’minotchilarning olgan avanslar bo‘yicha qarzlari kiradi. Bevosita tovar operatsiyalari bilan bog‘liq bo‘lmagan olinadigan schyotlar notovar harakteridagi debitorlik qarzlari hisoblanadi. Ularga, masalan, xodimlarning qarzlari, ta’sischilarning qarzlari, byudjet va ijtimoiy sug‘urta organlarining qarzlari va boshqalar kiradi. PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 141 Debitorlik qarzlar hisoblash tamoyiliga muvofiq xo‘jalik operatsiyalari yuz bergan sanadan boshlab tan olinadi. Tan olingan debitorlik qarzlari boshlang‘ich (dastlabki) qiymatda va sof qiymatda baholanadi. Debitorlik qarzlar buxgalteriya hisobi schyotlarida boshlang‘ich qiymatida, balans va hisobotning boshqa shakllarida esa sof qiymatida aks ettiriladi Debitorlik qarzlarning boshlang‘ich (dastlabki) qiymati deganda ularning vujudga kelgan sanasidagi qiymati tushuniladi. Ushbu qiymat bo‘lib, odatda, schyot- faktura va dalolatnomalarda ko‘rsatilgan tovar-moddiy boyliklar, bajarilgan ishlar va ko‘rsatilgan xizmatlarning sotish bahosidagi qiymati hisoblanadi. Debitorlik qarzlarning sof qiymati deganda haridor va buyurtmachilarga berilgan pulli chegirmalar, savdo chegirmalari, ulardan qaytib kelgan tovar-moddiy boyliklar, shubhali qarzlar summalari ayirilib tashlangandan keyin, shuningdek chet el valyutalari kurslari va milliy valyuta kursi o‘rtasidagi farqlar hisobga olib topilgan qiymat tushuniladi. Pulli chegirmalar – bu jami olinadigan schyotlar summasining ma’lum bir qismini rag‘batlantirish vositasi sifatida haridor va buyurtmachilar ixtiyorida qoldiriladigan qismi. Bunday chegirmalar, odatda, sotuvchi tomonidan debitorlik qarzlarni tezroq o‘ndirib olish, shubhali qarzlarni vujudga kelishining oldini olish maqsadlarida beriladi. Pulli chegirmalar olinadigan schyotlar summasiga nisbatan foizlar ko‘rinishida yoki qat’iy summada belgilanishi mumkin. Savdo chegirmalari – bu tovarlarni tezroq katta miqdorda sotish maqsadida, shuningdek ularni reklama qilish maqsadida haridorlar foydasiga sotib olishda tovarning sotish bahosidan kamaytiriladigan qismi. Qaytarilgan tovar-moddiy boyliklar qiymati– bu haridor va buyurtmachilarga jo‘natilgan, lekinda ma’lum sabablarga ko‘ra ular tomonidan qaytarib berilgan, shuning uchun kelib tushadigan debitorlik qarzlar summasidan ayirib tashlanadigan qiymat. Olinadigan schyotlar bo‘yicha buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: • Olinadigan schyotlarni asosli tan olish va real baholash; • Olinadigan schyotlarni vujudga kelishi va qoplanishini o‘z vaqtida tegishli hujjatlar bilan to‘g‘ri rasmiylashtirish; • Olinadigan schyotlarni mazmuni, harakteri va boshqa belgilari bo‘yicha ular uchun ko‘zda tutilgan schyotlarda aks ettirish; • Olinadigan schyotlarning holati va harakati ustidan doimiy nazoratni olib borish; • Olinadigan schyotlarni o‘z vaqtida kelib tushushini, to‘lov muddatini o‘tib ketmasligi ustidan doimiy nazorat qilish; • Kelib tushushi shubhali hisoblangan debitorlik qarzlarni sud organlari orqali o‘ndirib olinishini yoki korxona hisobidan to‘g‘ri chiqarilishini nazorat qilish; • Olinadigan schyotlar bo‘yicha hisobotlarni to‘g‘ri va o‘z vaqtida tegishli organlarga yetqazish va boshqalar. 7.2.Tovar operatsiyalari bo‘yicha olinadigan schyotlarning hisobi Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar hisobi. Haridor va buyurtmachilar bilan olinadigan schyotlar bo‘yicha hisob-kitoblarning hisobi 21-son BXMS ga muvofiq quyidagi schyotlarda olib boriladi: PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 142 • 4010 “Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar” – bu aktiv schyot korxonaning haridorlari va buyurtmachilari bilan jo‘natilgan tovar-moddiy boyliklar, bajarilgan ishlar va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun hisob-kitoblarni naqd va naqdsiz pul ko‘chirish yo‘llari bilan olib borishda qo‘llaniladi. Unda olinadigan schyotlarning holati va harakati aks ettiriladi. Olinadigan schyotlarni vujudga kelishiga jo‘natilgan tovar- moddiy boyliklarni, bajarilgan ishlar va xizmatlarni haqiqatda amalga oshirilganligini ifodalovchi boshlang‘ich hujjatlar ( schyot-fakturalar, dalolatnomalar ) asosida quyidagi buxgalteriya yozuvlari qilinadi: Debet 4010 «Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar “ Kredit 9010 «Tayyor mahsulotlarni sotishdan olingan daromadlar», 9020 «Tovarlarni sotishdan olingan daromadlar», 9030 «Bajarilgan ishlar va ko‘rsatilgan xizmatlardan olingan daromadlar», 9210 «Asosiy vositalarning chiqimlari», 9220 «Boshqa aktivlarning chiqimlari». Chet el valyutalarida xorijiy mamlakatlarga eksport qilingan mahsulotlar, tovarlar, ish va xizmatlar uchun muddatida kelib tushmagan debitorlik qarzlar bo‘yicha ijobiy kurs farqlari vujudga kelishi mumkin. Bunday kurs farqlari milliy valyuta hisobida xorijiy haridor va buyurtmachilarning korxona oldidagi debitorlik qarzlarini ko‘paytiradi va u quyidagi yozuvlar bilan aks ettiriladi: Debet4010 «Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar “ Kredit 9540 «Valyuta kurslaridagi farqlardan olingan daromadlar» Olinadigan schyotlar haridor va buyurtmachilardan oldindan olingan avans summalari evaziga, shuningdek debitorlik qarzlar naqd va naqdsiz yo‘llar bilan keyinchalik kelib tushgandan so‘ng yopiladi, ya’ni: Debet 6310 «Haridorlar va buyurtmachilardan olingan avanslar», 5010 «Kassa», 5110»Hisob-kitob schyoti», 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari» va boshqalar. Kredit 4010 «Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar “ Chet el valyutalarida xorijiy mamlakatlarga eksport qilingan mahsulotlar, tovarlar, ish va xizmatlar uchun muddatida kelib tushmagan debitorlik qarzlar bo‘yicha salbiy kurs farqlari vujudga kelganda, uning summasi korxona zarariga olib boriladi va u quyidagicha aks ettiriladi: Debet 9620 « Valyuta kurslari farqlaridan ko‘rilgan zararlar» Kredit 4010 «Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar “ Haridorlar va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblarning analik hisobi ularning har biri bo‘yicha alohida yuritiladi. • 4020 “ Olingan veksellar” –ushbu aktiv schyot hisob-kitoblar veksellar asosida amalga oshirilganda qo‘llaniladi va olingan veksellar bo‘yicha hisob-kitoblarning holati va harakatini aks ettiradi. Ushbu schyotning debetida olingan veksellar, kreditida esa ularning to‘lanishi aks ettiriladi. Veksel – bu haridor yoki buyurtmachining sotuvchiga qarzini ma’lum bir muddatdan so‘ng to‘lash bo‘yicha olgan majburiyatini aks ettiruvchi hujjat. Veksellar oddiy va murakkab, foizli va foizsiz bo‘ladi. Oddiy veksellar –bu foizlar faqat vekselning asosiy summasidan to‘lanadigan veksellar. Asosiy summa bo‘lib, vekselning nominal qiymati, ya’ni bosmaxona usulida vekselda ko‘rsatilgan qiymat, hisoblanadi. PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 143 Murakkab veksellar –bu foizlar kelgusi davrlarda asosiy summa va oldingi davr uchun hisoblangan foizlar summasi bilan birga olingan qiymatdan hisoblanadigan veksellar. Foizli veksellar – bu hisoblanadigan foiz miqdori oldindan bosmaxona usulida aks ettirilgan veksellar. Foizsiz veksellar – bu hisoblanadigan foiz miqdori oldindan bosmaxona usulida aks ettirilmagan veksellar. Veksellar bo‘yicha foizlarning summasi (Fs) vekselning asosiy summasi bo‘lgan nominal qiymatini (Nq) yillik foiz miqdoriga (Fm) ko‘paytirish va 100% ga bo‘lish, topilgan summani yildagi kalendar kunlar soniga bo‘lish (365 kun) va vekselni hisobot davrida haqiqatda harakatda bo‘lgan kunlari soniga (K) ko‘paytirish yo‘li bilan topiladi, yani Fs = Nq x Fm : 100% : 365 x K Sotuvchiga haridor yoki buyurtmachi debitorlik qarzini o‘rniga veksellar berganda quyidagi yozuv qilinadi: Debet 4020 “Olingan veksellar” Kredit 4010 “ Haridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar” Oddiy va murakkab , foizli va foizsiz veksellar bo‘yicha shartnomaga asosan hisoblangan foizlar summasiga quyidagi yozuvlar qilinadi: Debet 4830 “ Olinadigan foizlar” Kredit 9530 “ Foizlar ko‘rinishidagi daromadlar” Veksellar qiymati va ular bo‘yicha foizlar kelib tushganda quyidagi yozuvlar qilinadi: Debet 5010 “Kassa”, 5110 “Hisob –kitob schyoti” , 5210 «Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari», 5220 «Chet ellardagi valyuta schyotlari», 6810 « Qisqa muddatli bank kreditlari» va boshqalar. Kredit 4020 “Olingan veksellar”, 4830 “ Olinadigan foizlar” • 4110 «Alohida ajratilgan bo‘linmalardan olinadigan schyotlar» va 4120 «Sho‘’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlaridan olinadigan schyotlar» -ushbu schyotlar korxonaning alohida ajratilgan bo‘linmalari (filiallari va vakolatxonalari), shuningdek uning ta’sis etilgan sho‘’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlari bilan hisob –kitoblarining holati va harakatini aks ettirishga mo‘ljallangan. Ushbu schyotlarni yuritish tartibi 4010– schyotni yuritish tartibiga to‘liq o‘xshashdir. Download 1.11 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|