K berdimuratova

ilim bilimler sistemasi ha’m ruwxiy o’ndiris tarawi sipatinda. Ruwxiy o’ndiristin’ a’hmiyetli tu’ri sipatinda bilimlerdin’ belgili sistemasi, turaqli sotsialhq institut sipatindag’i ilim ahp qaraladi.
ilim en’ aldi menen haqiyqatliqti sistemalasqan tu’rde biliwdi, omn’ a’hmivetli ha’m mzamli ta’replerin tu’sinik, kategoriya, nizamlardin’ h.b. abstraktlik-logikaliq formasmda qayta tiklewdi an’latadi. ilim ruwxiy o’ndiristin’ basqa tarawlari siyaqli real du’nyag’a parallel obektiv du’nyanm’ tiykarg’i qa’siyetleri ha’m nizamhqlari sa’wlelengen idealliq du’nyani do’retcdi.
ilimiy biliwdin’ tiykarg’i belgilerine to’mendegiler kiredi:

• 
  ilimiy biliw sistemalasqan xarakterge iye boladi, omn’ bir jag’daylan logikaliq jaqtan basqalardan keltirilip shig’ariladi;
  
• 
  ilimiy biliwdin’ obektleri retinde real du’nyanin’ predmetleri ha’m qubihslan o’z betinshe ahp qaralmaydi, al olardin’ o’zgeshe analogleri— ideallastinlg’an obektler alip qaraladi;
  
• 
  ilimiy bilimnin’ en’ a’hmiyetli belgisi sipatinda biliw protsedurasin sanali tu’rde qadag’alaw: metodlarg’a qoyilatug’m qatan’ talaplar ahp qaraladi;
  
• 
  ilimde izertlew obektlerin sipatlaw tiline de qatan’ talaplar qoyiladi: tu’siniklerdin’ predmetlik ha’m mazmunhq ma’nisin amq aship beretug’in omn’ arnawli tili islep shig’iladi;
  
• 
  ilimiy biliw qorshag’an shinhqlardm’ qatan’hg’ma ha’m obektivliligine juwap beredi h.b.
  

ilimnin’ bash funktsiyalarina biliwlik, tu’sindiriw, a’meliy ha’reketlik, prognozhq, du’nyag’a ko’zqarashq, sotsialhq yad h.b. funktsiyalan kiredi.
Tayamsh funktsiyasi retinde tu’sindiriw funktsiyasi ahp qaraladi. ilimnin’ haqiyqiy waziypasi—du’nyanin’ neden quralg’amn, ne ushin bizler om basqa bag’darda emes, al usi bag’darda baqlaymiz h.b. tu’sindiriw bolip tabiladi. Bul waziypam sheshiwde ilimde fundamentalliq sheklewshilik te bar. Birinshiden, ilimnin’ tu’sindiriw potentsiah adamzattin’ ja’miyetlik-tariyxiy praktikasimn’ masshtablan menen sheklengen. Ekinshiden, haqiyqathqtin’ qa’legen qubihsin tu’sindiriw ko’lemi ilimnin’ jetkilikli tiykar problemasina barip tireledi.